De coronapandemie bracht het belang van frisse lucht in gebouwen opnieuw onder de aandacht. Een goede ventilatie is namelijk onmisbaar voor een gezonde leefomgeving in huizen, bedrijfspanden, scholen en ziekenhuizen. Mark Climate Technology uit Veendam ontwikkelt duurzame en innovatieve klimaatsystemen die zorgen voor verwarming, koeling en ventilatie binnenshuis. “We richten ons momenteel op de ontwikkeling van luchtverwarmers op 100 procent waterstofgas”, zegt algemeen directeur Jan Koop de Boer.
De luchtkwaliteit in schoolgebouwen laat vaak te wensen over. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Onderwijs. Meer dan een kwart van de schoolgebouwen heeft de ventilatie niet op orde. In tijden van corona is dat een groot probleem. Frisse lucht helpt luchtweginfecties, zoals COVID-19, te beperken. Bovendien versuffen leerlingen in een muf klaslokaal waar te weinig zuurstof en te veel CO2 aanwezig is. Dat komt de leerprestaties niet ten goede. “Voor corona bestond er ook al een Frisse-Scholen-concept: scholen waarbij aandacht is voor onder andere luchtkwaliteit en temperatuur. Maar corona laat ons nog eens zien dat frisse lucht echt onmisbaar is”, aldus De Boer.
Simpelweg een raampje opendraaien. Het is misschien de makkelijkste oplossing om lucht te verversen. Maar echt duurzaam is het niet. Mark levert complete klimaatsystemen die dat wel zijn. De toestellen verwarmen, koelen en ventileren, terwijl ze tot zo’n 90 procent van de warmte weer terugwinnen. Een aantal toestellen is ook voorzien van een warmtepomp, waardoor er zonder aardgas verwarmd en gekoeld kan worden. Bovendien levert Mark klimaatkasten die door middel van uv-licht of actieve zuurstof virussen doden: ideaal voor in pandemietijden.
Uit de Romeinse tijd
Een van de koelingsmethodes die Mark levert springt in het oog. De methode is gebaseerd op een eeuwenoud concept dat stamt uit de Romeinse tijd. En toch is het vrij vernieuwend, hoewel het nu weinig wordt toegepast. De Boer legt het uit. “Het heet ‘adiabatisch koelen’. Dat is een techniek waarbij lucht wordt gekoeld door het laten verdampen van water. Het werkt heel simpel. Je maakt bijvoorbeeld een stuk karton nat met een beetje water en laat er lucht langs blazen. De vochtige lucht verdampt in de ruimte en de benodigde verdampingswarmte zal de temperatuur in de ruimte laten zakken; tot soms wel meer dan 10 graden. We passen deze methode voornamelijk toe in grote bedrijfshallen.”
Waterstofgas
Het Groningse bedrijf innoveert ook met waterstofgas en hiermee draagt zij ook bij aan de doelstelling van de overheid, die er naar streeft om komende jaren honderdduizenden gebouwen van het aardgas af te koppelen. “We hebben een prototype klaar voor een luchtverwarmer die werkt op 100 procent waterstofgas. Nu is het nog wachten op de levering van geschikte componenten en op de certificaten die we daarbij nodig hebben.”
Momenteel betrekt Mark waterstof nog van gasexpert Holthausen. “Maar ik ben groot voorstander van het plan om waterstof in het aardgasnet te stoppen”, zegt De Boer. Dat is overigens geen toekomstmuziek. In Zeeland verbindt bijvoorbeeld een waterstofpijplijn van 12 kilometer de chemische bedrijven Dow Chemical en Yara al met elkaar. Gasnetwerken lijken geschikt voor het transport van waterstof. De conventionele gasleidingen kunnen in de toekomst wellicht grote hoeveelheden CO2-vrije energie verplaatsen naar eindgebruikers.
Innovatief fijnstoffilter
Niet alleen binnenshuis komen Mark’s toestellen van pas. Het zusterbedrijf, StaticAir BV, richt zich op innovatieve fijnstoffilters, die naast bijvoorbeeld snelwegen geplaatst kunnen worden. “Zij hebben een systeem ontwikkeld waarbij er een elektriciteitsdraad met 50.000 volt langs een geaarde metalen plaat loopt”, legt De Boer uit. “Hierdoor krijgt het fijnstof een positieve lading. Het fijnstof wordt aangetrokken door de geaarde plaat en klontert samen. Zo wordt het fijnstof uit de lucht gefilterd. In Den Haag hangen er nu 66 van deze systemen in een autosnelwegtunnel -de Rotterdamse Baan- om het fijnstof af te vangen. Ook hangen er in Europa veel van deze fijnstoffilters in bijvoorbeeld klimhallen.”
Het voordeel van deze elektrostatische filters is groot ten opzichte van reguliere filters. “Het nieuwe filter is veel duurzamer. Bij conventionele filters, de hepa-filters, wordt er lucht met veel weerstand door een filter heen gejaagd. Dat kost veel energie. Bovendien worden de filters snel vies en moeten ze regelmatig vervangen worden. Bij het nieuwe filter is vervanging niet nodig, schoonmaken is voldoende.”
Verdubbeling van de productie
Tijdens de pandemie maakte Mark een enorme groei door. Afgelopen jaar werden er zo’n 30 procent meer toestellen verkocht vergeleken met het jaar ervoor. Het is dan ook tijd voor uitbreiding. De Boer: “We gaan de productie opvoeren en hebben voor 3 miljoen euro aan nieuwe productiemachines ingekocht, voor zowel onze locatie in Ierland als voor de faciliteit in Veendam. Vanaf april zijn we klaar voor een productieverdubbeling.”
Die verdubbeling zal komende jaren zeker nodig zijn, voorspelt De Boer. In 2023 moeten gebouweigenaren aan nog strengere eisen voldoen als het gaat om bijvoorbeeld ventilatie en in 2030 worden deze eisen weer aangescherpt. “Wij zijn er met onze nieuwe productiehallen in ieder geval klaar voor.”
Samenwerking
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
