Author profile picture

Pijn en stress, niet meteen de eerste associatie die je hebt met een festival. Oké, toegegeven, bij binnenkomst een goede plek voor je tent vinden, dat kan behoorlijk stressvol zijn. Of dat ene biertje te veel van de avond ervoor zorgt dat je nu met hoofdpijn over het festivalterrein loopt. Maar verder, lang leve de lol. Toch test imec Nederland tijdens Lowlands in Biddinghuizen hoe pijn beter gemeten kan worden. Iedereen ervaart pijn immers anders. “Op dit moment vragen artsen patiënten om aan te geven van 1 tot 10 hoeveel pijn ze ervaren”, vertelt Jolanda Bax-Witteveen, projectleider van dit onderzoek bij imec. “Het is slechts een momentopname en zo’n cijfer is erg subjectief. Ook zijn er patiënten die hun pijn niet goed kunnen becijferen of zich niet goed kunnen uiten. Denk aan kinderen, ouderen met dementie of mensen die net wakker worden na een operatie. Voor artsen is het lastig deze patiënten te beoordelen.”

Bax-Witteveen legt uit dat iedereen anders reageert op pijn: “Het is iets emotioneels, maar er is ook een fysieke reactie op een pijnprikkel. Je kunt meer gaan zweten of je hartslag verandert. We willen erachter komen hoe dit precies werkt.” Om de antwoorden te vinden moeten de deelnemende festivalgangers wel echt pijn voelen. In een verstopt hoekje naast de Alpha-tent worden deelnemers in naam van de wetenschap gepijnigd. Ze stoppen hun rechterhand in een bak met ijswater dat een temperatuur tussen de 0 en 2 graden heeft. Maximaal drie minuten – of korter als de pijn niet meer te houden is. Want wat voor de een voelt als een dikke 8, geeft de ander een krappe zes. Om te meten hoe deelnemers reageren op pijn, krijgen ze een digitaal horloge vol sensoren om. Hun hartslag, hartslagvariatie en huidrespons worden allemaal bijgehouden. Alle verzamelde data worden anoniem opgeslagen. De gegevens zijn niet te herleiden tot een persoon.

Beste pokerface opzetten

In een van de twee kamertjes in de tent neemt de eerste deelnemer plaats. Boven zijn rechteroog is zijn gezicht bedekt met drie elektroden. Niet om deelnemers onder stroom te zetten voor extra pijnprikkels, maar deze sensoren meten oogbewegingen en de spierspanningen in het gezicht. “Wanneer je pijn voelt ga je je schrap zetten”, zegt ze wijzend naar de proefpersoon. Deze proefpersoon geeft geen krimp, zonder blikken of blozen houdt hij zijn hand drie minuten in het koude water. Maar speelt hij toneel of doet het ijswater hem echt niets? “Oogbewegingen en aangespannen spieren kunnen iets zeggen over hoe mensen op pijn reageren. Maar omdat iedereen anders reageert, vragen we een deel van de mensen hun gezicht in de plooi te houden. Ze moeten een pokerface opzetten en proberen niets te laten zien van de pijn die ze voelen.” Op deze manier hopen de onderzoekers een model te ontwikkelen dat een mooie aanvulling is op het raten van pijn.

Verderop zit iemand onder tijdsdruk wiskundesommen te maken. Op zijn hoofd een koptelefoon die bij een fout antwoord een harde piep laat horen. “Lekker hard, om de druk nog even op te voeren”, zegt Bax-Witteveen. Ook jutten de onderzoekers de deelnemers flink op door aanmoedigingen te roepen. Hiermee test imec hoe mensen reageren op stress en of deze reactie overeenkomsten vertoont met de reactie op pijn. “Emotionele pijn kan ook stress zijn. Maar reageert het lichaam hier hetzelfde op? We willen vergelijken of pijn en stress dezelfde reacties veroorzaken.”

Eerst door de alcoholcontrole

Voordat festivalbezoekers mee mogen doen, moeten ze eerst langs de alcoholcontrole. Want wie (te veel) gedronken heeft, mag niet meedoen. “Met alcohol op kun je toch meer pijn verdragen, dat weten we en hoeven we dus ook niet te onderzoeken.” Tijdens Lowlands Science denkt Bax-Witteveen dat de zeven onderzoekers zo’n tweehonderd mensen kunnen pijnigen en hun reactie hierop kunnen meten. “Hoe meer hoe beter natuurlijk, maar met dit aantal hebben we een database die groot genoeg is om iets zinnigs te kunnen concluderen. Dat gaan we gemakkelijk halen, de sfeer is hier super en mensen zijn heel erg enthousiast om wat tijd voor de wetenschap vrij te maken.”

Het onderzoek dat imec tijdens het festival uitvoert is onderdeel van Lowlands Science waar naast de pijnproef van imec nog allerlei andere wetenschappelijke experimenten worden uitgevoerd. Hier een overzicht van alle verschillende experimenten.

Lees ook: imec geeft Lowlandsbezoekers voedingadvies via slimme wc-bril