Het klimaat verandert en de gevolgen daarvan gaan we allemaal merken, over de hele wereld. Plannen om ons daarop voor te bereiden of zelfs om het proces te keren zijn er genoeg. Maar wat kun je daar als wethouder van een middelgrote stad in Nederland aan bijdragen? Wat is de impact van een klimaatmaatregel op lokaal niveau? Rik Thijs, wethouder klimaat & energie in Eindhoven, neemt ons een keer per maand mee in zijn dilemma’s, zijn keuzes en zijn ambities.
De wereld is in de ban van het coronavirus. Wat kan ik zelf doen nu het land op slot is? Ik kan me in ieder geval houden aan de instructies van RIVM, en thuis werken, sociale onthouding en nadenken hoe ik alle maatregelen inpas in mijn leven. Dat geldt voor corona, maar ook voor een heel ander onderwerp: vliegen. Op social media ben ik aangesproken op een vakantie naar Argentinië vorig jaar. De algemene strekking: een Groenlinks-wethouder klimaat en duurzaamheid hoort niet te vliegen. Één tweet zorgde voor commotie met een boel spin-off, met daarbij allerlei nare, onsmakelijke en persoonlijke verwijten.
Mensen maken zich terecht flink zorgen over de opwarming van de aarde. Iedereen moet bij zichzelf te rade gaan wat ze zelf kunnen doen en kunnen láten. Dat geldt ook voor mij. Ik maak dagelijks bewuste afwegingen in mijn gedrag. Dat geldt ook voor vliegreizen.
Waar de trein een optie is, kies ik daarvoor. Voor Argentinië is het geen alternatief. Ja, we moeten minder gaan vliegen. Tegelijk vind ik het weinig constructief anderen te vertellen of ze al dan niet op vakantie mogen. Wel mogen we allemaal kijken hóé en wanneer we vliegen. Zo heb ik mijn vrienden laten weten dat ik niet meer mee ga naar ons jaarlijkse weekendje weg als we moeten vliegen. Maar als ik door mijn schoonmoeder uitgenodigd wordt voor een familievakantie naar Spanje, dan voelt het niet ok dit te torpederen.
Ik ga mensen niet vertellen dat ze niet mogen vliegen, maar pleit er wel voor om stil te staan bij ons vlieggedrag. Nadenken welke opties voor mij passen op dat moment. Binnen Europa vaker de trein pakken is een begin, maar dan zal het treinvervoer beter en goedkoper moeten. Maak van de trein dé logische optie voor reizen tot 750 km. Laat internationale treinverbindingen tussen grote steden beter op elkaar aansluiten.
Vliegtickets worden steeds goedkoper en treintickets duurder. Voor zo’n veertig euro vlieg je naar Praag. Een enkeltje met de trein is bijna 180 euro én je bent elf uur onderweg. Dat is de wereld op zijn kop. Van alle vluchten die van Schiphol opstijgen, vliegt één derde niet verder dan 750 kilometer afstand. De luchtvaartsector draait bovendien op subsidie en belastingvoordeel. Luchtvaartmaatschappijen betalen geen belasting over kerosine en er zit er geen btw op vliegtickets. Als dat wel gebeurt, kunnen we treinverbindingen verbeteren. Dan wordt treinen de snelste, makkelijkste en goedkoopste optie. Van stadscentrum naar stadscentrum.
Wat mij betreft heeft de luchtvaart haar grenzen bereikt. Voor het klimaat, voor omwonenden en natuur is meer treinen en minder vliegen beter en gezonder. Daar ben ik me terdege van bewust.
Als groene politicus het goede voorbeeld geven in een (Europees) systeem dat daar niet op is ingericht, is behoorlijk ingewikkeld. Soms nog meer voor mijn vrienden. Die hebben niet gekozen voor deze wethouder met portefeuille klimaat en energie. Zo zal ik steeds opnieuw nadenken welke manier van reizen, of dat nu werk is of privé, de beste optie is. Soms is dat vliegen, en hopelijk steeds vaker de trein.
Gelukkig doe ik binnen Eindhoven vrijwel alles op de fiets. Daar hoef ik niet over na te denken.
