Afgelopen woensdag was het een prachtige dag. Met opeens overal uitbottende bomen en vrolijk fluitende vogeltjes. Een nieuwe lente, een nieuw geluid. In de verte ronkte een vliegtuigje met spandoek: ‘Stop het zweven, stem vandaag’ las ik. Oh ja, verkiezingen voor de provinciale staten en waterschappen. Opeens bleek het stembureau angstig snel in zicht. Ik zweefde nog steeds. Natuurlijk komt geen enkel partijprogramma precies overeen met wat je zou willen. En beperkt veel politiek zich tot ‘goede bedoelingen’ en ‘geef ons de sleutels tot de macht, maar verwacht er niets voor terug’. Zet je daar overheen. Want vrije verkiezingen zijn fundamenteel en schaars.
Dat het enige moeite kost je oordeel te vormen is trouwens niet zo vreemd. Democratie is geen panacee, maar simpelweg de minst slechte bestuursvorm. Het in stand houden ervan vraagt onderhoud en een collectieve strategie. Dat laatste is onder meer de bedoeling van onze wetgeving: sturing – kwaliteitsverbetering – duidelijkheid. Dat is echter niet genoeg, zo blijkt. De rijkdom van de mensheid komt voort uit samenwerken. En goede samenwerking hangt sterk samen met de mate van vertrouwen.
Ineffectief en fictief
Dat blijkt in toenemende mate ingewikkeld. Ook omdat we ons richten op ineffectieve maatstaven als Co2 en stikstof en fictieve tweedelingen. Beide focussen op deelbelangen in plaats van systeemveranderingen. We denken ook teveel in zwart of wit en alles of niets. Daardoor lopen we vast. Het is beter de zaken niet zo op de spits te drijven met zogenaamde conflicten, tussen dorpen en binnensteden, stedelingen en plattelandsbewoners, boeren en natuur, elite en volk, links en rechts. De overgrote meerderheid is en leeft gewoon in iets daar tussenin.
Daarbij, we hebben geen tijd te verliezen. Het gaat allemaal tergend langzaam. Oeverloze discussies en vergaderingen aan telkens nieuwe tafels. Keuzes kun je niet niet blijven uitstellen. Het leven blijft niet zoals het was. Dat begrijpt echt iedereen.
Gelukkig hebben veel zaken – waaronder een aantrekkelijk perspectief op de inrichting van het land – een prijskaartje. Wat is het je waard? Nou, meten = weten. En dat is goed nieuws. Inzicht in de relatie tussen investering en impact maakt kiezen makkelijker.
En daarbij: wat is er nu eigenlijk zo vreselijk mis? Bekijk het eens van de positieve kant. We leven in een heerlijk land. Een oase in een woelige wereld. Tamelijk welvarend bovendien. Tel je zegeningen. Hou op met dat gekissebis. Zie niet overal problemen, maar draag oplossingen aan. Toon moed, als in het midden tussen angst en en overmoed. Alles is afhankelijk van menselijk gedrag. Probeer eens iets te zeggen wat nog niemand had bedacht.