Tim Koene (EFFECT Photonics): ‘Fotonica biedt Eindhoven en Nederland enorme kansen’

By Aafke Eppinga

EFFECT Photonics levert producten op basis van geïntegreerde fotonica op chips. Voor Tim Koene, medeoprichter en CTO van het bedrijf, voelt het alsof hij de afgelopen dertien jaar eigenaar was van vijf verschillende bedrijven. Die verschillende fases hangen steeds samen met investeringsrondes. “We begonnen met een wafer per jaar, toen werkten we richting een wafer per maand, enzovoorts. Nu zijn we aan het plannen voor honderden wafers per maand. Elke stap moet er een nul bij.”

Opschalen en afschalen

Maar opschalen betekende voor EFFECT Photonics dus ook: het sluiten van een fabriek en het aantal werknemers halveren. 

Koene: “Voor corona werkten we met kleinere klanten. Die vonden het prettig dat we in Europa produceerden en groeiden langzaam met ons mee. Dat werkte goed met de fabriek die we in 2014 hebben opgezet. Het was een plan rondom een heel organisch groeiproces: je ontvangt orders van klanten, maakt producten, en aan het einde van de rit houd je geld over.”

De laatste drie jaar zijn veel kleine klanten samengegaan in grote bedrijven, die onderdeel werden van nog grotere partijen. Zo nam Cisco Acacia over, kocht Nokia het bedrijf Elenion en gingen ADVA en Adtran als fusie samen. “Hoe groter de partij, hoe hoger de lat. Voordat een partij als Cisco tienduizend chips bij ons afneemt, willen ze garantie dat we er honderdduizend kunnen leveren. Langzaam groeien is dan geen optie meer.”

Grotere partijen, hogere eisen

Omdat er overal tekorten zijn, hebben grote partijen hele hoge eisen als het op levering aankomt. Er moet materiaal op voorraad zijn, de fabriek moet gecertificeerd zijn, het bedrijf financieel stabiel. De markt is echt veranderd, grote partijen hebben meer macht in handen en leggen de lat extreem hoog. “We hebben ons business model moeten aanpassen. Een intern fabriekje runnen is dan geen optie meer. Om aan die eisen te voldoen moeten we samenwerken met de grootste fabrieken ter wereld.”

EFFECT Photonics nam dus, met pijn in het hart, afscheid van interne productie. Maar, tegelijkertijd is de reorganisatie ook het startschot voor een volgende groeispurt. En uiteindelijk is het ook de core business van het bedrijf, vindt Koene, om de kennis en technologie die ze als studenten op de TU/e opdeden te ontwikkelen en ervoor te zorgen dat de hele wereld er gebruik van maakt.

Fotonica-industrie, “sleuteltechnologie voor de groene en digitale overgang van Europa”, wil meer zichtbaarheid voor investeerders

Hoewel de fotonica-industrie essentieel is voor de groene en digitale overgang van Europa, is de toeleveringsketen nog verre van perfect.

“We hebben ons business model moeten aanpassen. Een intern fabriekje runnen is dan geen optie meer. Om aan die eisen te voldoen moeten we samenwerken met de grootste fabrieken ter wereld.”

Tim Koene, CTO EFFECT Photonics

Grootschalige productie

Het bedrijf maakt zijn product nu klaar voor productie in grootschalige fabrieken. Dat vergt een hele nieuwe manier van denken. Belangrijk is, dat ze goed begrijpen waar de fabriek goed in is, en de chip en het product zo samenstellen dat het maakproces ervan goed schaalbaar is.

“We hadden een intern proces waarin we glasvezel met een bepaald type lijm aan de chip vastmaakten. Immers, het licht moet worden opgevangen door glasvezel en dat stuurt het vervolgens naar de rest van het glasvezelnetwerk. Dat werkt goed als je het met de hand doet. Maar glasvezel is heel breekbaar, dus het proces is niet makkelijk te automatiseren. Even voor de beeldvorming: een chip is zo groot als een rijstkorrel en glasvezel heeft een kern met een dikte van tien micrometer, dat is tien keer dunner dan een haar.”

Dus ontwikkelde het bedrijf een manier om met lenzen het licht op te vangen en naar buiten te sturen. Want een lens kun je veel makkelijker laten oppakken door een robot dan glasvezel. Afgelopen week rolden de eerste producten van de band in de fabriek van Fabrinet in Thailand. De eerste series assemblages met onze chips erin zien er veelbelovend uit.

En terwijl de eerste producten van de band rollen, liggen de orders van klanten al klaar. “Het gaat om grote orders met nog grotere bedragen. Het is soms best apart om die druk en verantwoordelijkheid een plek te geven. We hebben enorm vertrouwen in ons product en in ons team, zodra er steeds meer nullen bijkomen worden de impact en de belangen ook steeds groter. Het blijft altijd spannend!”, aldus Koene.

Toolbox koppelt maatschappelijke vraagstukken concreet aan onderwijs

Het huidige wetenschappelijke onderwijs is hoofdzakelijk traditioneel en wordt aangeboden per discipline. “We weten veel niet, behalve dat er heel veel verandert.”

Geen plafond

Vooralsnog focust het fotonicabedrijf zich op glasvezelproducten voor de telecommunicatie. Maar het plafond voor fotonica is oneindig, als je het Koene vraagt. Hij ziet dat er de afgelopen tien jaar veel veranderd is in het investeringsklimaat rondom de technologie. “Fotonica begint steeds groter te worden. Dat is een aanmoediging voor partijen om te investeren in nieuwe generatie hardware bedrijven. Ik verwacht echt dat dit klimaat heel gunstig kan zijn voor Nederland, maar ook voor Eindhoven in het bijzonder. Er liggen enorme kansen.”

Internationale speler op Nederlandse bodem

Ook in Den Haag ontwikkelde fotonica zich tot speerpunt van de overheid. Maar, de chipindustrie gaat gepaard met een internationale, wereldwijde supply chain. En dat levert soms wrijving op. Zo staat Nederland onder grote internationale druk als het gaat om de export van chipmachines van ASML naar China. “Daar maken wij ons best wel eens zorgen over, wij zitten in diezelfde sector. Het is voor ons belangrijk om onze internationale ambities goed te kunnen ondersteunen met de juiste wetgeving”, besluit Koene.