Johnny Depp was in Nederland. Op Pinkpop wel te verstaan; als gitarist bij de Hollywood Vampires. Hét muziekblad van Nederland, OOR, was hierover verbaasd en stelde de vraag: kan die man dan écht alles?
Nu kennen we Depp natuurlijk voornamelijk als (film)acteur: captain Jack Sparrow in Pirates of the Caribbean, Wade Walker in Cry-Baby, Edward Scissorhands of niet te vergeten Joseph Pistone in Donnie Brasco. Maar, Depp is geen acteur die nu ook probeert rockartiest te zijn. Hij is eigenlijk een muzikant die door Nicolas Cage werd aangemoedigd om te gaan acteren. Dus niet de acteur die ook gitaar speelt, maar de gitarist die ook acteert. Depp stopte als jong jochie zelfs met school, daartoe aangemoedigd door de directeur van de school, om rockmuzikant te worden. Hij werd alleen beroemder als acteur.
Als muzikant speelde Depp jaren samen met Jeff Beck. Beck werd door dat andere bekende muziektijdschrift, Rolling Stone, op de vijfde plek geplaatst in de top 100 van beste gitaristen ter wereld, eervol tussen B.B. King en Keith Richards in. Ofwel, Depp speelt met de allerbesten mee. Die achtergrond is voor de meesten onbekend, waardoor magazine OOR Depp op Pinkpop als dé verrassing van de dag betitelde. Het antwoord op hun eigen vraag is dus dat Johnny Depp inderdaad alles kan.
Leonardo da Vinci
Ik was getriggerd door dit artikel in OOR: waarom verwonderen we ons erover dat sommige mensen ‘alles’ lijken te kunnen? Waarom benaderen we dat bijna sceptisch? Voor de échte creatieve denkers onder ons is dat immers helemaal niet uitzonderlijk, maar eerder normaal. Neem Leonardo da Vinci. Die kennen we niet alleen als de schilder van de Mona Lisa, maar hij was ook wetenschapper, architect én uitvinder. Of neem Herbert Simon, één van de grondleggers van Design Science. Maar net zo goed de vader van de moderne bedrijfskunde en een wetenschapper in de economie, computerwetenschap, psychologie én sociologie. Toen Herbert Simon in 1978 de Nobelprijs voor de economie won, zeiden zowel psychologen als computerwetenschappers dat ‘een van hen’ de Nobelprijs gewonnen had.
Bij creatieve geesten is het waarde toevoegen aan verschillende disciplines dus eerder regel dan uitzondering. Dat komt omdat hun uitgangspunt niet is wat ze precies kunnen (in tegenstelling tot de vraag van de journalist van OOR, die juist gericht is op dat kunnen: KAN Johnny Depp dan echt alles?). Nee, hun uitgangspunt is nieuwsgierigheid; een ongebreidelde fascinatie voor de wereld, voor de organismen die daarin leven en voor de wijze waarop die organismen zaken aanpakken. Wanneer die nieuwsgierigheid samen gaat met een scherp observerend vermogen, met oog voor zowel detail als het grotere plaatje, dan functioneert die nieuwsgierigheid ook als een voedingsbodem voor inspiratie.
Nieuwsgierigheid + observatie = inspiratie
Die inspiratie is de brandstof die creatieve geesten combineren met een flinke dosis passie en drive. Die cocktail aan eigenschappen stelt hen in staat waarde toe te voegen aan meerdere disciplines. Zo was Leonardo da Vinci ontzettend nieuwsgierig of mensen ook zouden kunnen vliegen. In een zoektocht naar een antwoord op die vraag observeerde hij eindeloos vogels en bestudeerde hij al hun bewegingen. Op basis van die zoektocht, prachtig weergegeven in zijn ‘Codex of the flight’, kwam hij tot een eerste prototype van een vliegtuig (in de vijftiende eeuw!). Evenzo speelde Johnny Depp niet Captain Jack Sparrow, hij werd Captain Jack Sparrow. Dat deed hij, geïnspireerd door Keith Richards, door een combinatie van verbeeldingskracht en inlevingsvermogen. Creatieve geesten als Leonardo da Vinci, Herbert Simon en Johnny Depp laten zich leiden door het creatieve proces, niet door het eindproduct. Volgens sommigen is dát het geheim achter het succes van Depp, en niet een bepaald acteertalent of iets dergelijks.
In de manier waarop we nu onze kinderen opleiden zijn we te veel gefocust op kunnen. Alle kinderen moeten uiteindelijk door diezelfde hoepel van kennis en kunde heen. Natuurlijk is dat kunnen belangrijk, maar wanneer de klemtoon té veel op dat kunnen ligt dan gaan de schoolprestaties, ondanks alle effort, eerder achteruit dan vooruit. Precies zoals nu in Nederland het geval is.
Wanneer we het kunnen combineren met nieuwsgierigheid en observatie, ofwel met inspiratie, komen we een stuk verder. Mijn laatste vak, de master course Design Thinking, heb ik volledig vorm gegeven rond deze formule en niet alleen de studentevaluaties maar ook de resultaten van de studenten zijn nog nooit zo goed geweest. Kortom, we moeten ons niet verwonderen over ‘alleskunner’ Johnny Depp, we moeten ons juist hierdoor laten inspireren en die cocktail aan eigenschappen stimuleren in ons onderwijs. Het grootste geschenk dat we onze kinderen kunnen geven is hen leren hun nieuwsgierige neuzen te volgen, ongeacht waar dat uitkomt. Alleen dan leiden we hen op tot innovatoren die waarde toevoegen, aan welke discipline dan ook.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
