Innovationscampus op zoek naar duurzame technologieën

Het klimaat is in nood. Schaarste aan grondstoffen dreigt. Over de hele wereld ijveren regeringen voor een klimaatneutrale mobiliteit. Wetenschappers spelen in op die roep om emissievrije energieopwekking en emissievrije voertuigen. De Universität Stuttgart en het Karlsruher Institut für Technologie (KIT) hebben hun onderzoekscompetenties gebundeld in de innovatiecampus “Mobility of the Future” (ICM). Het doel is nieuwe, baanbrekende technologieën op het gebied van mobiliteit en productie te ontwikkelen.

Twee speerpunten van de nieuwe campus zijn emissievrije aandrijvingen en nieuwe productiemethoden, zoals het gebruik van 3D-printers. Deze printers worden dan niet alleen ingezet voor de productie van hoogwaardige en direct bruikbare (lichte) componenten, maar ook voor componenten met compleet nieuwe functies. “De mobiliteit van overmorgen vormt een enorme maatschappelijke uitdaging. Daaraan kleven vele verwachtingen. Het moet comfortabel zijn, veilig en niet al te duur, aan een netwerk gekoppeld zijn, duurzaam, beschikbaar, snel, autonoom en robuust”, zei KIT-voorzitter professor Holger Hanselka bij de opening van de Innovatiecampus.

Nieuwe technologieën

De onderzoekers werken ook aan het ontwikkelen van gedecentraliseerde productiemethodes, “met behulp van een allesomvattende, flexibel in te zetten productietechniek; de universele machine”. Het KIT legt uit dat bij zo’n toepassing alleen de productiegegevens digitaal worden doorgegeven. Producten daarentegen kunnen zodra het nodig is, ter plaatse worden vervaardigd, in hoge kwaliteit, goedkoop en in beperkte hoeveelheden. Het is niet langer nodig om ze tegen hoge kosten op te slaan en te distribueren via logistieke ketens. Dat leidt immers weer tot extra verkeer op de weg. Om zover te komen moet er echter nog steeds een grote technologische sprong in de productietechniek worden gemaakt.

Transitie van autoproductie naar mobiliteitsdiensten

Het is ook mogelijk om aandrijvingen en voertuigen emissie-armer te maken door het gebruik van nieuwe productietechnologieën. Bijvoorbeeld door besparing op gewicht, materiaal en energie. Of door het combineren van de functionaliteiten van verschillende componenten. Daarom zal de ICM ook concepten ontwikkelen voor kleine voertuigen en de bijbehorende onderdelen. Deze worden dan, alsdus het KIT, “speciaal afgestemd op de eisen van de ‘first & last mile’-mobiliteit. Dat wil zeggen: de vraaggerichte koppeling van individuele en openbare vervoerssystemen. Deze concepten worden bijvoorbeeld getest met slimme pendelvoertuigen voor korte afstanden. De aandachtspunten van de verdere fasen worden samen met de deelnemende wetenschappers en externe deskundigen in het kader van een denktank uitgewerkt.

“We maken momenteel de transitie mee van de traditionele automobiel- en toeleveringsindustrie, naar een aanbieder van duurzame mobiliteitsdiensten”, aldus de vice-president voor Innovatie en Internationale Zaken van het KIT, professor Thomas Hirth. “Met de ICM willen we deze verandering begeleiden en leiden. Daarbij vertrouwen we op wetenschappelijke uitmuntendheid, interdisciplinair basisonderzoek en nieuwe innovatieprocessen in de productie en de automobielindustrie.”

„Fail fast and often“

Om grensverleggende ideeën en innovaties mogelijk te maken, willen het KIT en de Universiteit van Stuttgart in hun gezamenlijke project nieuwe technieken en methodes snel testen. Het geeft niet als deze later ongeschikt blijken te zijn. Geheel naar het het motto “faal snel en vaak”. ,,Je kunt namelijk leren van deze fouten,” benadrukken de onderzoekers. De ICM wil niet alleen onderzoek doen naar nieuwe technologieën, maar wil ook jonge onderzoekers ondersteunen en zo een cultuur van innovatie en start-ups creëren. Ook worden er nieuwe samenwerkingslocaties opgericht en worden er onderzoekslocaties in Baden-Württemberg in een netwerk opgenomen.

In “Mobility of the Future” werken hoogleraren uit een groot aantal vakgebieden als automobieltechniek, elektrotechniek en werktuigbouwkunde samen. Bovendien kunnen andere universiteiten en onderzoeksinstellingen en ondernemingen uit Baden-Württemberg bij het project worden betrokken.

De ICM wordt gefinancierd door het Ministerie van Wetenschap en Kunst van de deelstaat Baden-Württemberg, dat de ICM voor vijf jaar tien miljoen euro ter beschikking stelt. Daarnaast wordt de oprichting van een hoogleraarschap “Lasersysteemtechnologie” aan de Universiteit van Stuttgart en een hoogleraarschap “Digitalisering van materiaal- en procesontwikkeling voor additieve productie” aan het KIT gedurende tien jaar ondersteund.