In één vingerknip je dagelijkse stress inruilen voor een VR-berglandschap. ‘Het kalmeert direct’

By Elcke Vels

Stress, stress en nog eens stress. De helft van de Nederlandse werknemers ligt er weleens wakker van. En naast werk zijn er nog tal van andere bronnen in het dagelijks leven die ons aan het piekeren brengen. Hoe fijn is het dan om je in één vingerknip even terug te kunnen trekken in een Alpenlandschap? Psylaris, een softwarebedrijf uit Limburg, ontwikkelde een ontspanningsmodule op basis van virtual reality (VR). “Mensen vinden rust en kunnen er daarna weer drie keer zo hard tegenaan”, zegt Mike Verhiel, medeoprichter en CEO van het bedrijf.

Wie aan VR denkt, denkt al snel aan gamen. Maar steeds vaker worden simulatieomgevingen ingezet in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Psylaris is er al jaren mee bezig. Het bedrijf, opgericht in 2017, ontwikkelde onder meer VR-modules voor trauma-, angst- en depressieklachten. “Maar afgelopen jaren kregen we vaak de vraag of we de kennis die we hebben opgedaan, ook kunnen gebruiken om mensen te helpen met stress- en burn-outklachten”, licht Verhiel toe. “We hebben er lang naartoe gewerkt en binnenkort komt het product dan eindelijk op de markt.” Daarvoor ontvangt Psylaris financiering van LIOF, de regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Limburg. LIOF stimuleert projecten waarin oplossingen worden gezocht voor maatschappelijke uitdagingen, waaronder in de gezondheidszorg.

VR biedt een antwoord op onder meer de lange wachtlijsten, het tekort aan therapeuten en hoge kosten in de zorg. Met de voormalige traumamodule gaan patiënten bijvoorbeeld van één naar drie volwaardige behandelingen per week, omdat zij de bril zelfstandig thuis kunnen inzetten zonder dat hier een behandelaar aan te pas hoeft te komen. Met de ontspanningsmodule ontlasten ze de zorg nog verder. De gebruiker kan hiermee namelijk ook zelfstandig aan de slag. 

Een bergtop, een zonsondergang

De gebruiker – een cliënt, behandelaar of ‘gewone’ werknemer – kan kiezen uit verschillende vormen van relaxatie, legt de CEO uit. Allereerst is er de passieve ontspanningsmodule, waarbij je je bevindt in een ontspannende omgeving. Bijvoorbeeld op een boot in de grachten van Utrecht, of op een bergtop, genietend van een zonsondergang. Daarnaast is er de actieve module, die je begeleidt bij meditatie of ademhalingsoefeningen. “Wat zo mooi is, is dat je met een VR-bril veel meer mogelijkheden hebt dan in de echte wereld. Je kunt spelen met kleuren, visualisaties, en veel meer, om zo de omstandigheden te creëren die het beste passen bij een persoon.” De gebruiker kan zelf een omgeving kiezen.

Virtual reality games kunnen worden gebruikt als instrument bij personeelsbeoordeling

Bekwaamheid in Virtual Reality (VR) kan worden gebruikt bij de beoordeling en selectie van personeel.

Medische hypnose

De derde vorm, die later wordt toegevoegd aan de ontspanningsmodule, is medische hypnose. “Dat is iets anders dan het standaardbeeld van hypnose, wat bij veel mensen naar boven komt”, glimlacht Verhiel. Patiënten in het ziekenhuis worden in een diepe ontspanning gebracht, waardoor er minder pijnstilling nodig is voor de klachten die ze hebben. “In Frankrijk bijvoorbeeld, heeft bijna elk ziekenhuis een specialist op dit vlak in dienst, om zo pijn tegen te gaan.” 

Voor de hypnosetoepassing lopen momenteel verschillende wetenschappelijke onderzoeken bij Thomas Moore, de grootste hogeschool van Vlaanderen. Hoewel de officiële resultaten nog niet binnen zijn, zien de tussentijdse bevindingen er veelbelovend uit, concludeert Verhiel voorzichtig. “We hebben een significante drop gezien in de gemiddelde hartslag: een sterke indirecte indicator voor een lager stressniveau.” 

Het feit dat de ontspanningsmodule ‘goed zijn werk doet’, is geen toeval. Psylaris kan putten uit zes jaar ervaring. Zo biedt het bedrijf al jaren EMDR-VR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) aan. Dit is een therapie die mensen helpt trauma’s en angsten te verwerken door middel van oogbewegingen, geluiden of taps, waardoor de herinneringen minder emotioneel beladen worden. Ook ontwikkelde Psylaris modules voor exposuretherapie en behandelingen voor verslavingen. 

Verhiel: “We weten dus wat goed werkt, en wat juist niet, als het bijvoorbeeld gaat om de communicatieve benadering richting cliënten. We hebben geëxperimenteerd met tientallen voice-actors. De manier waarop er in de app wordt gesproken is gebaseerd op jarenlange dataverzameling. Hierdoor hebben we ontdekt dat de algehele toon van de applicatie rustgevend moet zijn, maar op bepaalde momenten juist feller moet klinken om de gebruiker te helpen.” Verhiel is trots op het nieuwe product. “We hebben een effectieve module weten te ontwikkelen waarbij mensen even afstand nemen van hun dagelijks leven, rust vinden, en daarna productiever door kunnen gaan met het normale leven.”

Een traditionele markt

Het is een hele uitdaging om een innovatieve oplossing op basis van VR te introduceren in de GGZ, weet Verhiel. “Traditionele verkoopmethoden werken hier niet; het opbouwen van dat vertrouwen kost tijd.” Maar als het vertrouwen er eenmaal is, staat men zeker open voor een innovatieve therapie. “Dat maakt dat we vol zelfvertrouwen ook ons nieuwe product in de markt zetten”, besluit de CEO. Psylaris Relax, zoals de ontspanningsmodule heet, wordt vanaf 1 juli aangeboden aan zorgprofessionals en bedrijven.