Het nieuwe kabinet wil het Nationaal Groeifonds versterken door investeringen in kennisontwikkeling. Verder streeft Nederland naar een CO2-reductie in 2030 van 55 procent, maar als het kan van 60 procent. Hiervoor wil het kabinet wel de bouw van twee nieuwe kerncentrales mogelijk maken en blijft de centrale in Borssele langer open. En er komt een minister voor Klimaat en Energie.
Woensdagmiddag presenteerden VVD, CDA, D66 en ChristenUnie na de langste kabinetsformatie ooit hun coalitieakkoord. Innovation Origins legde de belangrijkste passages over innovatie en de energietransitie voor aan deskundigen.
Om te beginnen aan Marc Hendrikse, directeur van Holland High Tech. Allereerst vragen we of hij als ‘Mr. High Tech’ wellicht zelf heeft meegeschreven aan het coalitieakkoord. Hij lacht: “Nee, niet meegeschreven, wel geadviseerd.”
Wat ziet hij van zijn adviezen in het akkoord terug? Over de voortzetting van het Topsectorenbeleid: “Dat is heel goed. De samenwerking binnen de gouden driehoek van overheid, kennisinstituten en het bedrijfsleven moet doorgaan. Maar zorg dan ook voor voldoende geld. Want plannen zijn er genoeg, nu komt het op de uitvoering aan. Het coalitieakkoord heeft voldoende aandacht voor zaken die er echt toe doen: de grote transities, hightech en de sleuteltechnologieën die er voor nodig zijn.”
Elektrische mobiliteit
Maarten Steinbuch, hoogleraar op de TU/e en expert op het gebied van elektrisch rijden, juicht het toe dat het nieuwe kabinet investeert in schone mobiliteit: “Ik hoop dat ze meer geld ter beschikking stellen dan in het verleden, want de potjes raken doorgaans snel op. Uiteindelijk zijn het investeringen die zich ook terugbetalen. Hierdoor zijn we koploper geworden in Europa op het gebied van de elektrische mobiliteit. Dat heeft Nederland 4500 nieuwe banen opgeleverd.”
Over het duurzamer maken van vliegen: “Ik vind het jammer dat ze niet spreken over de ontwikkeling van batterij-aangedreven vliegtuigen voor afstanden tot 800 km. Dat is pas echt een innovatie. Het coalitieakkoord spreekt over de ontwikkeling van synthetische kerosine. Dat is noodzakelijk voor de lange afstandsluchtvaart, maar daar hoort ook innovatie bij op om duurzame waterstof te maken en CO2 uit de lucht op te vangen.”
Niet te spreken is Steinbuch over de voorgenomen aanleg van de Lelylijn: “Het is oud-denken dat de trein het beste is voor het milieu. De aanleg van spoorlijnen is heel kostbaar en milieuonvriendelijk vanwege al het beton. Daarnaast duurt het heel lang en is het blijvend duur. Per reizigerskilometer voor de trein legt de overheid er 20 tot 30 cent bij. Omdat de Lelylijn naar verwachting een lagere bezetting zal hebben, ligt het in dit geval nog hoger. Dan zijn elektrische auto’s en bussen veel goedkoper en net zo schoon. De Lelylijn zou ook nog door een groot aantal natuurgebieden gaan.”
Nieuwe richting
Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanze Universiteit, vindt dat het komende kabinet bij de energietransitie een nieuwe richting inslaat: “Het credo was: iedereen van het gas af. Dat bleek geen goede optie. Nu zet men in op het beter isoleren van huizen. Ook is er meer aandacht voor de sociale gevolgen van de energietransitie.”
Visser vindt het ook goed dat de nieuwe regering voor de CO2-reductie nu ook doelen tussen 2030 en 2050 heeft vastgelegd: “In 2035 70 procent reductie en vijf jaar later 40 procent. En men wil concrete afspraken maken met de 10 tot 20 grootste uitstoters in Nederland van broeikasgassen.”
Er zitten volgens Visser ook ‘rare zaken’ in het akkoord. “Zo wil men boven op het emissierechtensysteem ETS de industrie nog een extra bedrag laten betalen. En rekeningrijden, prima dat je het invoert, maar waarom pas na 2030? Dan rijdt al bijna iedereen elektrisch, dus wat voor zin heeft het dan nog?”
Natuur & Milieu
Peter de Jong, programmaleider duurzame energieproductie bij Natuur & Milieu, is niet te spreken over de plannen voor twee nieuwe kerncentrales en het langer openhouden van de kerncentrale in Borssele: “Het kabinet wil er 5 miljard aan uitgeven in de komende 10 jaar. Dat geld kun je beter uitgeven aan de uitbouw van zonne- en windenergie, in combinatie met groene waterstof voor de momenten dat de zon niet schijnt of het niet waait. Kernenergie is een te dure oplossing die ook nog te laat komt. Het duurt 15 jaar voordat een kerncentrale in bedrijf is. Over 15 jaar zijn zonne- en windenergie zo goedkoop geworden, daar zal kernenergie nooit tegen kunnen concurreren. En je blijft zitten met radioactief afval waarvoor nog geen steeds oplossing voor op de lange duur is gevonden.Ook hij heeft kritiek op het plan voor rekeningrijden: “Het is nog onduidelijk of ze kiezen voor een variant waarmee het klimaat echt gebaat is. Want dan moet je differentiëren naar plaats, tijdstip en naar uitstoot van voertuigen. Ik zie dat niet terug.”
Wel te spreken is hij over de doelstelling om in 2030 een CO2-reductie van 55 procent te halen, maar ernaar te streven dat dit 60 procent zal zijn: “Dat is heel verstandig, want Nederland loopt nu steeds achter. Overigens is ook een reductie van 60 procent niet voldoende om de maximale temperatuurstijging binnen de 1,5 graad te houden. Dan moet je toe naar een reductie van 65 procent in 2030.”
Brainport
Brainport, de succesvolle innovatieregio rond Eindhoven, is extra blij met het coalitieakkoord, omdat het als enige expliciet wordt benoemd. Voorzitter van de Stichting Brainport, John Jorritsma: “Nederland staat voor enorme transities. De aangekondigde investeringen in duurzaamheid en digitalisering gaan ons land vooruit brengen. Met haar innovatiekracht staat Brainport klaar om te helpen bij die grote opgaven. Wij zijn blij dat de nieuwe coalitie deze kracht onderschrijft door expliciet te benoemen dat we samen de mainportstatus van Brainport Eindhoven verder gaan uitwerken. Daarmee bestendigen we het belang van onze regio voor Nederland. In één zin: hier kunnen we mee verder! Ik ben enthousiast over de kansen die dat biedt. We kunnen verder investeren in technologie, investeren in de brede arbeidsmarkt om iedereen een kans te geven in groeisectoren, met het kabinet aan de slag voor woningen, voorzieningen en infrastructuur, en verder met de Regiodeal. Nu de hand aan de ploeg om papier om te zetten in investeringen en brede welvaart voor iedereen.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
