Na een lange dag werken een spelletje spelen op de telefoon of iPad. Doelloos de snoepjes in CandyCrush verschuiven, even ontspannen en je hoofd leegmaken. Heerlijk is dat. Wat als jouw snoepcombinaties in het spel wel een doel hebben, namelijk een wetenschapper helpen met het ontwikkelen van een vaccin tegen lymfeklierkanker? “Kanker is een afwijking van cellen in het DNA. Eén DNA-streng bestaat uit 2,3 miljard onderdelen. Het is dus heel lastig om de mogelijke ‘fout’ te zoeken. Door heel veel mensen op een speelse manier combinaties te laten maken, verzamelt de wetenschapper heel veel informatie over de mogelijke afwijkingen”, legt Jurriaan van Rijswijk uit. Jurriaan is game architect en oprichter van Games for Health.
“Zo kunnen we samen maatschappelijke problemen oplossen, terwijl we plezier maken.” Dat is het motto van het bedrijf dat Van Rijswijk tien jaar geleden opzette met zijn vrouw Sandra. “Mensen zijn van nature gemotiveerd om te spelen. Dat kunnen we op verschillende manieren inzetten om de druk op de zorg te verlichten”, stelt Van Rijswijk. Het spel is één van de vele oplossingen die hij samen met zijn team en partners de afgelopen jaren heeft bedacht. “Veel games die we hebben gemaakt helpen bij leefstijlinterventies. Via apps met een game-element kunnen we mensen die hun leefstijl moeten aanpassen, bijvoorbeeld door gezond te eten, gemotiveerd houden”, zegt hij.
Medi en Seintje
“Het kan chronisch zieke mensen helpen hun medicijnen op tijd in te nemen. Zeker als het goed gaat zijn mensen er minder mee bezig en vergeten ze de medicijnen soms”, legt hij uit. “Als dat regelmatig gebeurt, is het medicijnenlevel in het lichaam niet meer op pijl. Dan voelen mensen zich weer zieker en gaan ze naar de dokter. Dat is voor beide partijen zonde van de tijd, want de dokter kan er alleen op wijzen dat de patiënt de medicijnen op tijd in moet nemen.” Daarom heeft Van Rijswijk Medi en Seintje in het leven geroepen. “De twee ondeugende karaktertjes beheren puzzels en spelletjes. Voordat je kunt spelen, moet je eerst de barcode van de medicijnen scannen”, vertelt Van Rijswijk. De app helpt de speler dus zichzelf te herinneren aan de medicijnen.
Transformatie
“Dit soort ontwikkelingen dragen bij aan de vernieuwing van de zorg. Dat is nodig om in de toekomst de vraag naar zorg aan te kunnen. Daarnaast draagt het bij aan de verschuiving naar een meer preventieve aanpak”, vertelt John Paul van Heel, senior accountmanager MKB bij Rabobank. De bank investeert veel in innovatie. “We zien dat de zorg aan het transformeren is. Deze ontwikkeling is in een stroomversnelling terecht gekomen door de coronacrisis. De noodzaak van innovatie en transformatie in de zorg in nu heel duidelijk geworden”, zegt Van Heel.
Zo heeft Games For Health door de crisis hun Post IC-dagboekje sneller ontwikkeld. “Mensen die bijvoorbeeld in coma hebben gelegen, kunnen achteraf gevoelens van angst ontwikkelen. Een dagboekje over de dagen op de IC, zowel geschreven door zorgpersoneel als door bezoekers, kan helpen om dit te verwerken”, legt Van Rijswijk uit. “Nu is dat altijd een fysiek schriftje, maar dat mocht nu vanwege hygiëneregels niet. Bovendien mocht er geen bezoek komen, dus zij konden er ook niet in schrijven.” Twee jaar geleden is hij gestart met het maken van een digitale versie van een dergelijk dagboekje. “Maar nu door de coronacrisis hebben we dat sneller ontwikkeld. Het wordt nu al in verschillende ziekenhuizen gebruikt.”
Kansen voor digitalisering
Van Heel ziet veel kansen op het gebied van digitalisering. “Onze diensten als bank zijn de afgelopen jaren ook verschoven van honderd procent fysiek naar negentig procent digitaal. We willen nu andere partijen helpen bij deze verschuiving”, gaat hij verder. In de Brainportregio werken bedrijven zoals Philips en kennisinstellingen zoals de Technische Universiteit Eindhoven en Fontys Hogescholen hard aan vernieuwing in de zorg. “Dat loopt uiteen van medische robots tot slimme apps. Wij proberen een bijdrage te leveren aan deze complete ontwikkeling, Banking for Health noemen we dat.” Zo verstrekt de Rabobank kapitaal aan start-ups in een vroege fase. “Maar geld is niet alles. Wij willen partijen met elkaar verbinden. De zorgvernieuwer is vaak niet de zorgverlener, zoals een arts. Deze partijen moeten wel samenkomen om tot werkbare oplossingen te komen. Daarom stellen wij ons netwerk open”, vertelt Van Heel.
Digitalisering maakt de zorg volgens Van Heel efficiënter en goedkoper. “We willen naar een wereld waarin de juiste zorg op de juiste plek op het juiste moment te krijgen is”, stelt hij. “Je kunt wel op elk moment van de dag een pizza bestellen via de app. Maar als je ’s avonds of ’s nachts een vraag hebt over je gezondheid, moet je wachten tot je om 8 uur ’s morgens de huisarts kunt bellen. Dat is toch vreemd”, gaat hij verder. “Op basis van data zouden we toch digitaal al antwoord moeten kunnen krijgen om de meest gestelde vragen. Voor ingewikkelde kwesties gaan we dan alsnog naar de arts. Daarmee neemt ook de druk op bijvoorbeeld spoedposten af.”
Gevoelige markt
Van Heel geeft aan dat de zorg een gevoelige markt is, het gaat immers om de gezondheid van mensen. “Ik snap wel dat we de verantwoordelijkheid niet zomaar uit handen kunnen geven aan een gamedesigner, daarom is de samenwerking tussen verschillende partijen zo belangrijk.” Dat beaamt ook Van Rijswijk. “Om iets te veranderen in de zorg moet je een lange adem hebben omdat ontwikkel- en testprocessen veel tijd in beslag nemen. Ook daarin heeft corona zaken veranderd, dat lijkt nu makkelijker te gaan.”
Van Rijswijk vergelijkt het implementeren van innovaties in de zorg met het naleven van de AVG. “Als je de wet rigide probeert los te laten op originele processen, dan kun je zeggen dat de wet bepaalde dingen onmogelijk maakt. Maar de wet is niet bedoeld om zaken onmogelijk te maken, het is bedoeld om mensen te beschermen. Als iets niet meer kan als voorheen, kun je samen met andere professionals kijken naar nieuwe processen en oplossingen”, zegt van Rijswijk. “Het is een kwestie van andersom denken.”
Mens en machine
Zowel Van Heel als Van Rijswijk denken dat het zorgsysteem de komende jaren compleet gaat veranderen. Van Heel: “Ik zou het mooi vinden als we de komende jaren samen meer gaan inzetten op de preventieve zorg. Nu is de kwaliteit hoog als mensen eenmaal zorg hebben, maar ik denk dat we die kennis ook in moeten zetten om ervoor te zorgen dat mensen niet ziek worden.” Daarbij kunnen speelse apps zoals Medi en Seintje helpen. Dat zou de druk op de zorg deels verlichten.
Als mensen toch ziek worden, moet er volgens Van Rijswijk ook een andere aanpak komen dan we nu gewend zijn. “Artsen worden vaak gedwongen zich aan protocollen te houden. Maar wat een arts bijzonder maakt, is dat hij beargumenteerd mag afwijken van die protocollen”, stelt Van Rijswijk. “Technologie is vaak veel beter in geprotocolleerd werk. Dan kan de arts zich focussen op de lastigere en gepersonaliseerde vraagstukken. Als mens en machine samenwerken, worden ze daar beide slimmer van.”
