In een baanbrekende uitspraak hebben jongeren uit Montana met succes het milieubeleid van de overheid aangevochten, wat een belangrijke overwinning betekent voor klimaatactivisten. De staatsrechtbank oordeelde dat het feit dat de overheid bij milieubeoordelingen geen rekening houdt met klimaatverandering en de uitstoot van broeikasgassen, in strijd is met de grondwet van de staat. De zaak kreeg veel steun van klimaatwetenschappers en experts, waardoor argumenten van klimaatontkenners werden verworpen. Deze baanbrekende uitspraak sluit aan bij vergelijkbare uitspraken wereldwijd en duidt op een groeiende trend. Er worden nog meer rechtszaken verwacht, gedreven door de overtuiging dat een bewoonbare planeet een mensenrecht is.
De klimaatzaak in Montana, aangespannen door 16 jonge eisers, heeft geresulteerd in een historische overwinning voor klimaatactie en milieubescherming. De districtsrechtbank van de staat heeft geoordeeld dat door de mens veroorzaakte klimaatverandering niet alleen reëel is, maar ook een ernstige bedreiging vormt voor het milieu, de economie en de gezondheid en het welzijn van de inwoners van Montana.
- De jongeren van Montana hebben een baanbrekende overwinning behaald tegen het milieubeleid van de overheid.
- De beslissing van de rechtbank schept een belangrijk precedent voor rechtszaken over het klimaat.
- Dit juridische succes weerspiegelt een wereldwijde trend die te zien is in zaken zoals Urgenda in Nederland.
Mijlpaal in klimaatrechtszaken
Deze uitspraak is een mijlpaal in klimaatrechtszaken en schept een precedent dat andere staten kan inspireren om vergelijkbare klimaatbeschermingsmaatregelen te nemen. De beslissing van de rechtbank bekrachtigde de claims van de jeugdige eisers en stelde dat het feit dat Montana bij milieubeoordelingen geen rekening houdt met de gevolgen van de uitstoot van broeikasgassen en klimaatverandering, ongrondwettelijk is.
De rechtbank oordeelde dat het beleid van de staat inbreuk maakt op de grondwettelijke rechten van haar burgers op een schoon en gezond milieu. De declaratoire uitspraak van de rechter maakte wetten ongeldig die de analyse en remedies op basis van broeikasgasemissies en klimaateffecten in Montana verboden.
Van Montana tot Europa: Wereldwijde gevolgen
Het is interessant dat deze stap in de VS aansluit bij een groeiende wereldwijde trend. Soortgelijke klimaatzaken spelen in Europa, zoals de Urgenda-zaak in Nederland. Urgenda en bijna 900 mede-eisers stelden met succes dat de Nederlandse overheid de CO2-uitstoot in 2020 met minstens 25% moet hebben verminderd ten opzichte van 1990. De Nederlandse rechtbank stelde dat de overheid de plicht heeft om haar burgers te beschermen tegen de gevaren van klimaatverandering.
Er worden nog meer rechtszaken verwacht, gedreven door de overtuiging dat een bewoonbare planeet een mensenrecht is.
De Urgenda-zaak heeft sindsdien andere Europese zaken geïnspireerd. Twee klimaatgerelateerde zaken zijn aangespannen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, een door een Franse burgemeester en de andere door een groep ouderen in Zwitserland. Het Europese Hof heeft de bevoegdheid om bindende uitspraken te doen voor de 46 lidstaten.
Groene amendementen en grondwettelijke bescherming
De zaak in Montana is ook belangrijk in de context van “groene amendementen”. Montana is een van de drie Amerikaanse staten die in hun grondwet het recht op een gezond milieu garanderen. Dit recht speelde een sleutelrol in de zaak Held tegen Montana. Andere Amerikaanse staten overwegen soortgelijke grondwettelijke bepalingen, wat het streven naar positieve klimaatrechten mogelijk aanmoedigt.
Hoewel de langetermijngevolgen van de uitspraak in de zaak Montana onzeker zijn, heeft het al voor opschudding gezorgd in de klimaatactivistische gemeenschap. De zaak wordt gezien als een belangrijke overwinning voor jeugdige klimaatactivisten en kan leiden tot meer rechtszaken. De uitspraak kan dienen als een belangrijk precedent voor andere staten met vergelijkbare grondwettelijke bepalingen en voor staten die overwegen om dergelijke bescherming toe te voegen.
Deze zaken wijzen op een wereldwijde verschuiving naar het gebruik van het rechtssysteem om klimaatmaatregelen af te dwingen. Ze benadrukken het belang van grondwettelijke rechten om overheden verantwoordelijk te houden voor hun milieubeleid. Naarmate deze zaken aan belang winnen, zal het juridische landschap voor klimaatmaatregelen zich mogelijk verder ontwikkelen.