Stel je voor dat je als start-up een innovatief idee hebt, bijvoorbeeld een verbeterd beschermingsmiddel tegen het coronavirus, waardoor we van dat gedoe met mondkapjes en plexiglas af zijn. Je maakt een eerste prototype en laat dat zien aan een paar mensen die je vertrouwt. Zij zijn enthousiast. Dan moet je je idee doorontwikkelen tot een verkoopbaar product. Maar dat kan je meestal niet alleen. Er zit bijvoorbeeld een stuk elektronica in dat je niet zelf kunt miniaturiseren, je moet software laten schrijven en je moet op zoek naar materialen met de juiste specificaties. Ook moet je financiering vinden voor de doorontwikkeling. En daar wordt het spannend.
Gevaarlijke zoektocht
Die zoektocht naar de juiste leveranciers en financiers is gevaarlijk. Als je je prototype laat zien, kan de ander hetzelfde product gaan maken zonder jou daar verder bij te betrekken. Je zou een geheimhoudingsovereenkomst (non-disclosure agreement of NDA) kunnen laten tekenen of niets vertellen over het uiteindelijke product. Maar je bent vreselijk kwetsbaar en als iemand met je idee aan de haal gaat, kun je heel weinig doen. Jij zal namelijk moeten bewijzen dat de ander de NDA heeft geschonden. Die kwetsbaarheid is ook lastig voor anderen die in je idee zouden willen investeren.
Namaken is goedkoper
Bovendien: stel dat het je lukt om de doorontwikkeling te doen en een eerste serie van het product op de markt te krijgen. En stel dat je product een groot succes wordt. Ook dan is het voor anderen vaak eenvoudig om je product na te maken en goedkoper op de markt te zetten. Zij hebben immers nauwelijks ontwikkelkosten gehad. Als je daar wat tegen wil doen, is een octrooiaanvraag de moeite van het overwegen waard.
Kan je een octrooi verdedigen?
Octrooi-critici zeggen vaak dat je als start-up een octrooi toch niet kan verdedigen. Zeker niet met de beperkte financiële middelen die je als start-up hebt. Het klopt dat grote bedrijven diepere zakken hebben. En rechtszaken kosten veel tijd die je liever in je innovatie steekt. Maar dat is een nogal eng juridische blik op het octrooisysteem. Maak eens een onderscheid tussen octrooien en octrooiaanvragen.
Wat een octrooiaanvraag voor start-ups doet
Na het indienen van een octrooiaanvraag kun je namelijk wél praten over je idee, kun je financiers zoeken, veiliger samenwerken en activiteiten uitspinnen of verkopen. Bovendien is het goed voor het imago en de waarde van je start-up. De eerste 2,5 jaar zijn redelijk te betalen. Pas na 2,5 jaar gaat een octrooiaanvraag veel geld kosten als je die in veel landen verleend wilt hebben. En nog een paar pluspunten van octrooiaanvragen op een rij:
- Aantrekkelijk voor financiers. Investeerders hechten veel waarde aan een octrooiaanvraag op een interessante technologie. Waarom? De octrooiaanvraag kan soms dienen als basis waarop meerdere toepassingen of bedrijven kunnen worden gebouwd. En mocht het bedrijf van de oorspronkelijke bedenker omvallen, dan kan de octrooiaanvraag te gelde gemaakt worden.
- Smeerolie bij samenwerken. Met een octrooiaanvraag op zak, hoef je niet alles voortdurend geheim te houden. Vanaf het begin is namelijk duidelijk wat van wie is en het is voor de samenwerkingspartners onmogelijk vol te houden dat zij de uitvinder zijn van wat er in de octrooiaanvraag staat. Ze lopen dus minder makkelijk met je idee weg. Grote bedrijven werken zelfs liever samen met start-ups die octrooi hebben aangevraagd, omdat dan duidelijk is wat van wie is. En mocht een ander toch met je idee aan de haal gaan, dan is het ook makkelijker om medestanders te vinden bij het verdedigen, zelfs als de aanvraag nog niet verleend is. Daar zijn genoeg voorbeelden van te vinden.
- Aanvulling op bedrijfswaarde. Een onderneming met octrooiaanvragen is vaak meer waard dan dezelfde onderneming zonder octrooiaanvragen. Hoeveel? De waarde van een octrooiaanvraag is afhankelijk van de business case, de capaciteiten van de ondernemer en de inhoud of sterkte van de octrooiaanvraag. Bovendien weet niemand of een productidee een succes in de markt gaat worden. Een absolute financiële waarde is dus nooit geven voordat vele andere zaken duidelijk zijn. De octrooiaanvraag heeft vooral strategische bedrijfswaarde, op verschillende terreinen. Vooral wanneer je een exit overweegt is het investeren in octrooiaanvragen zeer belangrijk!
- Goed voor imago. De term ‘patent pending’ geeft een bedrijf of business case een innovatieve uitstraling. Ook blijkt dat salarissen bij bedrijven die over octrooiaanvragen of andere intellectuele eigendomsrechten beschikken, hoger zijn dan bij andere bedrijven en is het aantrekkelijker om daar te werken.
- Wisselgeld bij inbreuk. Wanneer je als start-up inbreuk blijkt te plegen op rechten van anderen, kan een interessante octrooiaanvraag gebruikt worden als wisselgeld. Die ander is misschien geïnteresseerd in een licentie op jouw octrooiaanvraag. Door deze uit te ruilen kunnen dure rechtszaken worden voorkomen. Ook op deze manier vormt de octrooiaanvraag een strategische waarde.
Kortom
Kijk eens naar de manier waarop een octrooiaanvraag waarde aan je bedrijf kan toevoegen en laat je niet afschrikken door wildwestverhalen dat je als start-up je octrooi niet kunt verdedigen.
Hans Helsloot is octrooiadviseur bij Octrooicentrum Nederland, maar schrijft deze column op persoonlijke titel. Lees ook het interview dat Milan Lenters met hem had. Start-up moet eerst zijn huiswerk doen.
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Bert Overlack, Mary Fiers, Peter de Kock, Eveline van Zeeland, Hans Helsloot, Tessie Hartjes, Jan Wouters, Katleen Gabriels en Auke Hoekstra, probeert Innovation Origins in een wekelijkse column te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Zodat morgen beter wordt. Hier lees je alle vorige afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
