Het BrightMove noodfonds slaat de brug naar betere tijden

XYZ Dynamics werkt aan een oplossing die bestaande bedrijfsvoertuigen in staat stelt volledig emissieloos in de binnensteden te rijden. Daarvoor wordt een modulaire elektrische aandrijflijn toegevoegd aan de bestaande verbrandingsmotor van het voertuig. Een mooie en welkome oplossing binnen de over het algemeen nog vrij conservatieve automotive markt, zeker nu steeds meer binnensteden verboden terrein worden voor dieselverkeer. Alex Pap, CEO van XYZ Dynamics, was dan ook in een vergevorderd stadium met een investeerder die hier wel brood in zag. Maar toen kwam Corona en stelde die investeerder – net als veel andere  geldschieters – zijn focus bij. Het gevolg: de doorontwikkeling van XYZ Dynamics kwam in direct gevaar. 

“Natuurlijk was het een tegenvaller dat die investeerder even pas op de plaats wilde maken”, zegt Pap. En dus moesten er alternatieven worden bedacht. “Vanzelfsprekend zijn we eerst naar onze eigen kosten gaan kijken. We zijn in gesprek gegaan met de verhuurder, de Automotive Campus in Helmond, we hebben enkele mensen moeten laten gaan en hebben werktijdverkorting ingediend.” Daarnaast klopte Pap als een van de eerste bedrijven in de regio aan bij het BrightMove fonds, een noodvoorziening die de gemeente Eindhoven, Brainport Development en Rabobank, samen met enkele partners in het leven hebben geroepen om startups te helpen de Cotronacrisis te overleven.

Banen op alle opleidingsniveaus

Volgens Paul van Nunen, directeur van Brainport Development, is XYZ Dynamics een typisch voorbeeld van een jong bedrijf dat vanuit het BrightMove fonds geholpen kon worden. “Het is zo belangrijk dat we er met alles wat we kunnen inbrengen voor zorgen dat dit soort bedrijven niet kopje onder gaan. We zijn een hightech maakregio. We verzinnen het hier niet alleen, het kan ook geproduceerd worden. Het voordeel daarvan is dat je via die industrialisatie uiteindelijk heel veel banen creëert in deze regio, op alle opleidingsniveaus. En die startups geven veel dynamiek daarin. Misschien is Alex wel de ASML van over 15 jaar, wie weet. Je moet ook eerlijk zijn: niet iedere startup gaat het redden, maar als je niet met 100 startups begint weet je zeker dat  je niet uiteindelijk dat ene grote bedrijf gaat overhouden – en dat zou betekenen dat we op langere termijn een probleem met de werkgelegenheid hebben.” En het gaat niet alléén om werkgelegenheid. Van Nunen: “Dit soort bedrijven – en we zien er in deze regio heel veel van – maken werk van de noodzakelijke maatschappelijke transitie. Uiteindelijk kun je dat ook exploiteren en exporteren, dus het betekent ook iets voor het verdienvermogen voor Nederland.”

Het Brightmove fonds is zeker niet het enige beschikbare. Maar toch was er behoefte aan aanvulling op de bestaande noodregelingen, zegt Van Nunen. “Veel van die regelingen zorgen voor opvang van omzetverlies. Maar we zitten juist hier in de regio met heel veel startups in diverse belangrijke markten, die nog helemaal geen omzet hebben. We zagen dat deze bedrijfjes tussen wal en schip zouden vallen, terwijl het juist zo belangrijk is dat ze nog een paar jaar door zouden kunnen pionieren.”

Om het fonds – met een kas van 1 miljoen euro – echt kracht te geven was de deelname van een bank essentieel. Gerard Zwartkruis, directeur van Rabobank in Zuid-oost Brabant, hoefde daarover niet lang na te denken: “Nadat wethouder Stijn Steenbakkers van de gemeente Eindhoven en Paul van Nunen namens Brainport bij ons hadden aangeklopt met dit idee, was het voor ons snel duidelijk dat dit een mooie aanvulling zou kunnen bieden op alle andere oplossingen die we al aanboden. Dit noodfonds voorziet echt in een behoefte van dit moment. Met uitkeringen van tussen de vijftien- en dertigduizend euro per geval kunnen we veel startups helpen.”

Overbrugging

Het gaat nadrukkelijk om een overbrugging, zowel voor de aanvragers als voor de bank zelf. Zwartkruis: “We hebben de afgelopen jaren met z’n allen goed gedraaid in deze regio, maar het gaat wel heel hard nu. We weten niet wat er nog op ons af gaat komen, maar we weten wel dat we nu alleen nog maar het topje van de ijsberg kunnen zien. Dus we verwachten dat ook na deze overbruggingsperiode er behoefte zal blijven aan mogelijkheden om door te groeien. Ook daarvoor staan we klaar.”

Er is alles aan gedaan om de uitvoering van de regeling zo makkelijk mogelijk te houden. “Natuurlijk moet je als bedrijf laten zien dat je zelf er ook alles aan doet om de zaak op orde te brengen, we gaan echt geen goed geld naar kwaad geld brengen”, benadrukt Zwartkruis. “Maar los daarvan beseffen we dat er nu snel iets geregeld moet worden, dus we blijven wel pragmatisch.” Ook Pap heeft dat gemerkt. “De hele procedure viel eigenlijk wel mee. We hebben snel een plan geschreven. Een week na de indiening zaten we al bij het fonds aan tafel; met een virtuele pitch voor een comité beoordelaars konden we aannemelijk maken dat we het geld goed zouden gebruiken en een week later stond het gevraagde bedrag op onze rekening.”

Alex Pap kijkt intussen weer optimistisch naar de toekomst, zeker omdat zijn bedrijf een essentiële oplossing heeft voor de transities waar we voor staan. “We praten veel met bedrijven die ons daarin willen steunen. Misschien nu niet direct concreet, maar over een paar maanden zeker wel weer.”

Duurzaam leefklimaat

Dat is ook waar Gerard Zwartkruis zich op richt in de keuzes die hij met Rabobank maakt. “Wij kijken naar de innovaties die een bijdrage leveren aan de transities naar een duurzaam leefklimaat, bijvoorbeeld op het gebied van energie en circulariteit, maar zeker ook in de gezondheidssector. Er zijn zoveel jonge bedrijven die daar goede ideeën over hebben en ik vind dat we dat soort ondernemerschap moeten blijven stimuleren, dat is cruciaal. Maar we realiseren ons daarbij terdege: high tech is high risk, dus er gaan ook heel veel dingen fout. Je moet dan ook wel goed blijven nadenken en kritisch blijven kijken naar de partijen die je wilt steunen. We gaan geen geld over de balk gooien, daar zijn we zuinig op. Maar er is altijd geld voor een goed onderbouwd verhaal.”

Voor een deel zal de steun ook van de overheid moeten komen, met name uit Den Haag, zegt Paul van Nunen. “De activiteiten waar we het over hebben dragen bij aan ons nationale verdienvermogen, aan brede werkgelegenheid en aan de maatschappelijke stappen die we nu moeten zetten. Den Haag moet begrijpen dat van de 100 startups er 90 gaan omvallen. Maar die 10 die het wel kunnen redden, die moeten we gewoon hebben. Dus daar zit hoe dan ook hoog risicogeld waar je vanwege die ‘onrendabele kop’ niet snel return on investment mee krijgt.” 

Daarbij speelt het ook nog een rol dat de high tech maakindustrie een andere is dan de softtech die we kennen van bijvoorbeeld Silicon Valley, of dichter bij huis, Amsterdam. Van Nunen: “Ik kom er steeds meer achter dat het woordje tech ons wat dwars zit. Want waar denken mensen bij dat woord aan? AirBnB en Uber, de grote techbedrijven uit Silicon Valley die voor heel veel investeerders zo interessant zijn vanwege de lagere inivesteringskosten met snellere doorlooptijden en opschalingsmogelijkheden. Maar het werk dat een bedrijf als XYZ Dynamics doet – en zoveel andere hier in de regio – is veel taaier. Je moet machines in elkaar zetten, hebt lange doorlooptijden en veel langzamere opschalingsmogelijkheden. Kortom: áls je dit soort maatschappelijke transities wilt stimuleren, dan moet je accepteren dat er een publiek deel bij zit om het te supporten.”