Of het nou gaat om borstkankeronderzoek of om een gebroken bot: röntgenfoto’s geven inzicht in de toestand van het lichaam en vormen daarmee een belangrijk onderdeel van de gezondheidszorg. Maar röntgenstraling is schadelijk als je er te vaak en te lang aan blootgesteld wordt. De Groningse start-up QDI werkt aan een alternatief. Daarbij zorgen zogenaamde quantumdots voor haarscherpe foto’s, waarbij er minder straling nodig is.
Er is al sprake van innovatie op de röntgenmarkt. Zo maakt NXP speciale chips om de beelden scherp te krijgen. Maar de toepassing van quantumdots in de gezondheidszorg is nieuw. Deze dots, gemaakt van loodsulfide, worden al veelvuldig gebruikt in natuurkunde-experimenten, maar blijken ideaal voor de inzet in het ziekenhuis omdat ze de röntgenstraling kunnen absorberen. Hierdoor kan de sensor in het röntgenapparaat scherpe foto’s maken terwijl minder schadelijke straling nodig is.
“Bij röntgenfoto’s is het vaak een trade off tussen een goede kwaliteit foto en een zo laag mogelijke dosis waar de patiënt aan wordt blootgesteld”, zegt CEO en oprichter Artem Shulga. “De ene techniek op de markt maakt bijvoorbeeld heldere beelden, maar is ontzettend duur. Een andere techniek is goedkoper, maar is weer schadelijker voor de patiënt. Wij zijn nog in de onderzoeksfase maar hebben al een aantal sensoren die werken op basis van deze techniek gemaakt. De resultaten uit het lab laten tot nu toe zien dat onze techniek beter presteert in vergelijking met de huidige, traditionele technieken.”
Borstkankeronderzoek
Shulga gaat de nieuwe techniek als eerste inzetten voor onderzoek naar borstkanker. Bij een mammografie worden er röntgenfoto’s gemaakt van de borst om borstkanker op te sporen. Op de foto zijn bindweefsel, vetweefsel en klierweefsel en van de borst te zien. De mammografie geeft daarmee een eerste indruk van een afwijking.
“Bij deze toepassing gaat het om een specifiek soort x-rays, waarbij je speciale apparatuur gebruikt”, legt Shulga uit. “Deze apparatuur is in staat om foto’s van de borst te maken in een hele hoge resolutie. De doktoren moeten namelijk alle details in de borst kunnen zien om goed onderzoek te kunnen doen. Wij kunnen dat mogelijk maken zonder gebruik te maken van veel straling. Hier ligt dus de toekomst van onze technologie. We ontwikkelen momenteel een sensor met dezelfde resolutie, maar van kleiner formaat. Hopelijk lukt het ons binnenkort om te partneren met een groot productiebedrijf om onze sensor op de markt te brengen.”
Netwerken
Founded in Groningen, een programma voor innovatieve ondernemers, startups en scale-ups in de stad en provincie Groningen, speelde tot op heden al een belangrijke rol in het vinden van partners en investeerders. “Ze hebben ons in contact gebracht met de RVO en we zijn meegegaan naar het “Slush!” evenement in Helsinki in december vorig jaar. Het was een geweldige kans om te netwerken, te praten met andere oprichters en veel investeerders. Ook heeft Founded in Groningen ons in contact gebracht met veel investeerders die geïnteresseerd zijn in QDI om de technologie naar het volgende niveau te brengen.”
Nog meer toepassingen
De sensor kan op den duur ook gebruikt worden in andere medische toepassingen. Bijvoorbeeld door tandartsen, om scherpe foto’s te kunnen maken van het gebit, maar dan wel met een lagere stralingsdosis. De röntgenfoto’s vormen een essentieel onderdeel van het behandelplan en geven de tandarts inzicht in de conditie van de tanden en het tandvlees. De toepassing blijft echter niet beperkt tot de zorg. “We kunnen onze sensor op den duur ook inzetten op het gebied van security, bijvoorbeeld. The sky is the limit.”
De techniek verbeteren
Voor Shulga kan de ontwikkeling van het product niet snel genoeg gaan. “We hebben simpelweg niet genoeg uren op een dag om alles te kunnen doen wat we willen.” Momenteel bestaat het technische team uit vier personen. “Werken in een klein team is fijn en efficiënt, maar hopelijk sluit de vijfde snel aan, want we hebben nog veel ideeën uit te werken.”
Zo moet aan de techniek nog een en ander verbeterd worden voordat de start-up de markt betreedt. “Om ons product geschikt te maken voor de industrie, moeten we bijvoorbeeld nog verbeteringen doen op het gebied van lekkages. Deze kunnen het beeld beïnvloeden. En we moeten er daarnaast zeker van zijn dat er geen vertragingen zitten in de beelden.”
De technologie van QDI wordt dit jaar verder uitgewerkt. “En we hopen volgend jaar tests uit te voeren in ‘levensechte’ omstandigheden.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
