Met het oog op een circulaire economie, wil de EU dat alle kunststoffenproducten in 2030 voor ten minste 24 procent uit recyclaat bestaan. Op dit moment vindt het leeuwendeel van de recycling plaats via mechanische recyclingtechnologie. Dat houdt in dat plastic afval verzameld, gesorteerd en verkleind wordt tot snippers, die vervolgens worden schoongemaakt. Het resultaat zijn schone plastic flakes die worden omgesmolten tot korrels die de basisgrondstof vormen voor nieuwe producten.
Invloed van recyclaat op kwaliteit
Norbert Fraunholcz, grondstoffentechnoloog van huis uit, ziet ons die EU-richtlijnen niet halen met die technologie. “Mechanische recycling is de goedkoopste manier, maar kent een grote beperking als je kijkt naar in hoeverre het verontreiniging kan scheiden en uit het plastic kan verwijderen. We hebben deze technologie absoluut nodig, maar het is vaak niet toereikend om de richtlijnen te halen voor producten waarbij we hoogwaardige kwaliteit kunststof nodig hebben.”
Als voorbeeld noemt hij een koffiezetapparaat waarvan de behuizing uit kunststof bestaat. Nu gebeurt dat in de meeste gevallen met honderd procent nieuw kunststof van hoge en constante kwaliteit. “Als je zegt: ik wil een deel van het virgin plastic vervangen voor recyclaat, gaat de kwaliteit over het algemeen snel achteruit. Met 3 procent recyclaat en 97 procent nieuwe kunststof verdun je de verontreiniging. Maar, als je van drie naar dertig procent recyclaat gaat, heeft dat een enorme invloed op de kwaliteit, terwijl dat wel de ambities van de EU zijn. Er moeten dus ook andere, geavanceerdere technologieën toegepast worden.”
“Als je van drie naar dertig procent recyclaat gaat, heeft dat een enorme invloed op de kwaliteit, terwijl dat wel de ambities van de EU zijn. Er moeten dus ook andere, geavanceerdere technologieën toegepast worden.”
Norbert Fraunholcz
Review van alle beschikbare technologieën
In 2018 zet Fraunholcz alle beschikbare recyclingtechnologieën – mechanische, chemische, solvent-based en biologische technieken – op een rij. Hij kijkt vervolgens naar toepassing voor consumentenproducten zoals auto’s of elektronica die uit hoogwaardige kunststoffen bestaan. In deze productcategorie wordt nu rond de twee à drie procent recyclaat gebruikt. “Dat moet tien keer zoveel worden. Een enorme uitdaging, vooral bij hoogwaardige kunststoffen met hoge kwaliteitseisen. Voor ondergrondse pijpen zijn de specificaties waaraan de kunststof aan moet voldoen logischerwijs veel lager dan voor een auto.”
Solvent-based recycling
Tweeënhalfjaar later is Fraunholcz CEO van ReSolved Technologies. De naam van zijn bedrijf verraadt welke technologie als meest veelbelovend uit de wedstrijd kwam. “Solvent-based was een ondergewaardeerde technologie, terwijl ik enorme potentie zag.”
Solvent-based recycling bouwt voort op mechanische recycling, legt Fraunholcz uit. Het gesorteerde plastic wordt opgelost in een vloeistof. De verkregen kunststofoplossing is een homogene vloeistof die veel eenvoudiger en effectiever te zuiveren is dan plastic deeltjes van verschillende grootte en vorm die bij mechanische recycling gebruikt worden.
Zuiver recyclaat door selectief oplossen
“Een ander voordeel is dat je de kunststof selectief kunt oplossen. Verfresten of lijm bijvoorbeeld, lossen niet op, en kun je makkelijk uitfiltreren. Zo krijg je recyclaat van een veel hogere zuiverheidsgraad.” Waar het bij mechanische recycling geldt dat hoe schoner het input materiaal is, hoe zuiverder het eindproduct wordt, is dat bij solvent-based recycling veel minder het geval. Deze technologie kan ook van een vies, laagwaardig product een hoogwaardig recyclaat maken.
Waar de markt het er vijf jaar geleden niet voor over had om de prijs te betalen voor hoogwaardig recyclaat, ziet Fraunholcz dat bedrijven steeds beter begrijpen dat ze er met alleen mechanische recycling niet komen. “Vroeger was de prijs van recyclaat altijd lager dan dat van virgin kunststof, maar de laatste jaren is er een run ontstaan op recyclaat, omdat steeds meer bedrijven invulling willen geven aan circulariteit. Zo erg zelfs, dat er in veel markten een tekort is, waardoor de prijs van recyclaat dikwijls hoger is dan die van nieuwe kunststof. De grootste uitdaging is nu om geavanceerde recyclingtechnologieën van de grond te krijgen. Er zijn nog te weinig plants die dergelijke technologieën toepassen. Wat ons te doen staat is opschalen.”
Toekomstplannen
Begin dit jaar ontving ReSolved Technologies een Topsector Energie-subsidie van RVO waarmee ze een testopstelling op laboratorium schaal heeft kunnen realiseren. Volgend jaar hoopt Fraunholcz een pilot plant in gebruik te nemen waarmee 25 kilo kunststof per uur verwerkt kan worden. Hiervoor is hij druk met het ophalen van investeringen. De planning is om in 2024 een demo plant te bouwen met een capaciteit van 4.000 ton per jaar.
Carbon & Circularity Credits
Daarnaast wil de ondernemer de aankomende twee jaar een kredietsysteem ontwikkelen voor de kunststoffenindustrie. Carbon credits (in het Nederlands: emissierechten) zijn bedoeld om de CO2-uitstoot van een bepaalde economische activiteit te compenseren met credits vanuit een andere economische activiteit. Neem de luchtvaart. Zij verbruiken de fossiele brandstof kerosine. Om te compenseren kopen ze bijvoorbeeld carbon credits van een biomassaproject in Afrika, waar CO2 uit de lucht gehaald wordt door bijvoorbeeld bamboe te planten. Klinkt als een goed concept, maar critici vinden dat bedrijven op deze manier onvoldoende motivatie hebben om hun eigen uitstoot te verlagen.
Zo’n systeem voor grondstoffen bestaat nog niet. “Met recycling heb je dubbel voordeel. Het draagt bij aan de circulariteit van producten en vermindert de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen.” Dus bedacht hij Carbon & Circularity credits. Deze credits moeten worden uitgegeven én gekocht in dezelfde waardeketen.”
“De gerealiseerde besparing en verbetering van de circulariteit komt ten goede van de hele plastic waardeketen. De kritiek dat credits niet stimuleren om het beter te doen, geldt hier niet. Hiermee kunnen we allerlei projecten van de grond krijgen. Denk aan heel laagwaardig plastic waarvan hergebruik op dit moment niet rendabel is. Wij kunnen tegen bedrijven zeggen: als jullie ons betalen via C&C credits, kunnen we die stromen ook recyclen en terugvoeren in de kunststof kringloop.”
Van Hongarije naar Delft naar Geleen
De ondernemer houdt zich al zijn hele carrière bezig met afvalstromen. Dertig jaar geleden verruilt hij thuisland Hongarije voor Delft, waar hij promoveert op de afvalstromen van plastic. Fraunholcz spreekt inmiddels vloeiend Nederlands en woont nog steeds in de buurt van Delft, al is hij steeds vaker in Geleen te vinden.
“De Brightlands Chemelot Campus is voor mijn bedrijf de plek om te zijn. Alle infrastructuur en faciliteiten zijn aanwezig, we hopen er volgend jaar onze pilot plant te bouwen. Al zijn wij geen chemisch bedrijf, de nabijheid van de chemische industrie is heel belangrijk. Ergens op een gewone industrieterrein gaan zitten, schiet niet op. We hebben mensen nodig die gewend zijn om met chemische processen en de bijbehorende veiligheidsstandaarden om te gaan.”
Samenwerking
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
