Deze week maakt Auke zich weer eens ‘ouderwets’ boos. Hij is het namelijk niet eens met de uitspraken van Oliver Zipse de CEO van BMW. Want wat heeft de directeur van het Duitse automerk gezegd? 2035 komt te vroeg voor het afbouwen van de verkoop verbrandingsmotoren. Volgens hem worden we te afhankelijk van landen buiten de EU voor ruwe materialen voor batterijen.
“Het is natuurlijk klinkklare onzin wat die man hier roept. De afhankelijkheid van fossiele brandstof nu levert veel meer problemen op. Kijk alleen naar Rusland, dit maakt ons duidelijk dat onze verslaving aan olie zorgt voor kwetsbaarheden. Het is onzin om te zeggen dat ruwe materialen voor dezelfde problemen zullen zorgen”, schudt Auke met zijn hoofd.
Op Twitter haalde Auke deze beredenering al onderuit. Het langer in stand houden van de verkoop van verbrandingsauto’s is als een seriemoordenaar die vindt dat hij door mag gaan met moorden, zo twittert hij. Auke: “En dat zo’n seriemoordenaar dan zegt: ‘Er zit tussen de slachtoffers vast wel iemand die in de toekomst slechte dingen had gedaan.’
Gaat deze metafoor niet een beetje ver?
“Ja, misschien wel. Begrijp me niet verkeerd, ik zeg niet dat Oliver Zipse de CEO van BMW een seriemoordenaar is. Alleen, neem bijvoorbeeld dieselgate, waar BWM een boete van 8,5 miljoen euro moest betalen vanwege een technische fout. Daar zijn mensen aan doodgegaan. We weten al lang dat verbrandingsmotoren niet goed voor het klimaat zijn. Waarom zouden we het afbouwen van de verkoop van verbrandingsauto’s nog langer uitstellen? De schade is zo groot, we spreken hier niet over klein bier.”
Waar Auke zich nog het meest aan stoort is dat grote bedrijven op deze manier verandering proberen tegen te houden. Ook al gaat dit ten koste van de gezondheid van andere mensen. “Tegenwoordig weten we: roken is slecht. Dit kun je gewoon zo zeggen. Er is ook een hele lange strijd gevoerd om lood uit benzine te krijgen in de jaren 70 en 80. Dat kon je heel lang niet zeggen, want: ‘onzin!’ Terwijl we nu wel beter weten en er rustig over kunnen praten. Met verbrandingsmotoren zijn we nog niet zo ver. Het debat is verhit, we zitten er middenin.”
Volgens hem weten bedrijven als BMW ‘heus wel’ dat verbrandingsmotoren geen toekomst meer hebben en slecht zijn voor het klimaat. “Maar om de boel zo lang mogelijk te rekken, wordt er twijfel gezaaid. We zijn verslaafd aan olie en zijn nu afhankelijk van fossiele brandstof, dat kan ons chantabel maken. Dat diezelfde afhankelijkheid bij ruwe materialen voor batterijen ook ontstaat, is gewoon onzin.”
Dat weten beleidsmakers ook wel toch? Of zijn er nog politici die hierin meegaan?
“Ik ben bang van wel. We maken gebruik van complexe systemen die niet altijd te overzien zijn. Dus als er veel twijfel wordt gezaaid, nemen mensen dat vanzelf over. Mijn missie is om die complexe systemen – zoals dat van duurzame mobiliteit of groene energie – duidelijker te maken. Onder andere door dit soort interviews of met de modellen die ik maak.”
Leg eens uit. Waarom klopt het niet dat we in dezelfde mate afhankelijk zijn van ruwe batterijmaterialen als van fossiele stromen?
“Op het eerste gezicht lijkt het logisch. Daarom is het ook zo’n ‘goede’ strategie om twijfel te zaaien. Maar als je beter kijkt, kun je vier fundamentele verschillen noemen.”
Auke draait zijn stoel recht voor de camera en begint te vertellen: “Als je geen fossiele brandstof meer hebt, heb je meteen een probleem. Je auto valt stil of je kunt de verwarming niet meer aanzetten. Renewables blijven wel draaien, hierdoor is er ook minder ruimte voor chantage of druk. Het probleem is veel acuter als we geen fossiele brandstof meer binnen zouden krijgen.”
Volgens Auke is dit probleem veel minder urgent als we bijvoorbeeld geen lithium voor nieuwe batterijen zouden binnenkrijgen. “Dan zouden we geen nieuwe auto’s kunnen produceren, dat is best jammer. Maar die auto’s die we al hebben rijden nog wel. Terwijl als de gaskraan in de winter dichtgaat, dit hele nare gevolgen kan hebben.”
Er is meer fossiele brandstof nodig en je kunt het niet hergebruiken
Als tweede grote verschil zijn de stromen fossiel veel groter, zwaarder en duurder. Zo heeft een Ford F150 zo’n 40 ton olie nodig om 20 jaar rond te rijden. Dit kost zo’n 30 duizend dollar bij Poetin. Terwijl je voor een elektrische variant van deze auto maar een halve ton batterijmateriaal voor nog niet eens duizend dollar nodig hebt.
Bovendien, zo zegt Auke, hoef je ruwe materialen niet te verbranden en kun je ze recyclen. Zo kun je met de huidige techniek zo’n 95 procent van een batterij hergebruiken. Dat betekent dat je per halve ton ruwe materialen die in zo’n Ford F150 gaan, je maar 2,5 kilo nieuw materiaal nodig hebt. “Dan ben je voor nog geen vijftig dollar klaar. Nu recyclen we nog maar heel weinig. Als eerste omdat de stroom materialen nog niet constant is, 20 jaar geleden reden er nog geen elektrische auto’s rond. En omdat de technologie op dit moment nog vrijd duur is. Maar één van de co-founders van Tesla, JB Straubel, niet zomaar iemand, heeft een bedrijf rond recycling van batterijen. Dit bedrijf recycled zo’n 8 tot 10 GWh per jaar volgens Straubel, genoeg voor honderdduizenden auto’s. Zo zie je maar dat het geen denkbeeldige techniek is.”
Als er geen lithium meer binnenkomt, zijn er meerdere alternatieven beschikbaar
Als laatste verschil, noemt Auke, als iets draait op fossiele brandstof kun je het niet makkelijk vervangen voor iets anders. Er zijn volgens hem maar drie ‘smaken’. “Je hebt gas, olie en kolen. Daarmee houdt het op. Een auto kun je best ombouwen van olie naar gas. Maar de hoeveelheid energie die je nodig hebt om dit te vervangen is enorm. Ook moet je nog steeds fossiele brandstof blijven verbranden. Dus in feite ben je niets opgeschoten.”
“Bij een elektrische auto komt die brandstof pas in beeld als het product al af is. Een benzine-auto is onbruikbaar als er ineens geen benzine meer is. Terwijl als er geen lithium meer binnenkomt je ook batterijen met een andere grondstof kunt maken. Er zijn veel meer alternatieven beschikbaar om batterijen te maken.”
Auke zucht: “Dus nee, ruwe batterijmaterialen zullen niet voor dezelfde afhankelijkheidsproblemen zorgen die we nu ervaren met fossiele brandstoffen. Iedereen die dat wel beweert, verkoopt onzin.”
Lees hier eerdere afleveringen terug