Author profile picture

Iedere week kijken we met EV-specialist en Innovation Origins-columnist Auke Hoekstra naar wat hem opviel in de actualiteit of wat hij tegenkomt als het gaat over de verduurzaming van onze aarde.

Elon Musk riep het in 2017 al en ook Auke Hoekstra schreef er verschillende columns over op IO. De studie van IVL Swedish Environmental Research Institute – op Twitter beter bekend als ‘de Zweedse studie’ – blijkt toch niet helemaal te kloppen. Want wat is er aan de hand? De onderzoekers kwamen onlangs met een nieuwe versie en berekenden dat de productie van batterijen helemaal niet zoveel CO2 uitstoot als dat ze in 2017 schetsten.

Toen kwamen de wetenschappers op een uitstoot van 150 tot 200 kilo CO2 per kWh, afhankelijk van welke energiebronnen er tijdens de productie worden gebruikt. Destijds was er ook al kritiek:

Nu, twee jaar later besloten de onderzoekers, met iets andere methodes en nieuwe data, een update van hun onderzoek uit te brengen. De uitstoot bleek de helft lager te liggen dan in 2017. 61 tot 106 kg CO2 per kWh batterijcapaciteit.

Wat doet dit met je?

Ik vind het geweldig! Bijna al die nay-sayers, klimaatsceptici of mensen die geloven dat klimaatmaatregelen een complot zijn, – kies zelf je favoriete benaming maar uit – gebruikten deze studie. Dan konden ze zeggen: ‘Leuk, dat elektrisch rijden, maar de CO2 die vrijkomt met de productie van batterijen verdien je nooit terug.’ Met deze nieuwe cijfers – die door dezelfde wetenschappers zijn gegeven – valt dat op geen enkele manier meer te onderbouwen. Ik hoop nu natuurlijk dat de critici hun ongelijk toegeven. Maar hoeveel nieuwe rapporten er ook verschijnen, er zullen er altijd een paar blijven beweren dat de energietransitie onzin is.

Maar om deze cijfers kunnen ze niet heen toch?

Als ze eerlijk zijn niet, denk ik. Overigens is er in twee jaar ook een hoop veranderd. De productie van batterijen gaat steeds efficiënter. De techniek wordt volwassen. En als straks de mijnen en fabrieken draaien op groene stroom, ben ik ervan overtuigd dat die uitstoot nog veel en veel verder naar beneden gaat. Maar inmiddels ben ik er wel aan gewend dat sommige mensen niet willen begrijpen hoe het zit.

Zit je er zelf nooit naast?

Jawel, laatst had ik op Twitter – even snel – een berekening gemaakt over kerncentrales. Iemand wees me erop dat ik me met maar liefst een factor tien had vergist. Ik heb mijn excuses aangeboden en die persoon hartelijk bedankt voor de wijze les. Dat meende ik vanuit m’n tenen. Gebeurt gelukkig niet zo vaak.

Maar ik kan heel goed van mening veranderen als iemand met steekhoudende argumenten komt. Ongelijk krijgen is eigenlijk veel interessanter dan gelijk krijgen. Natuurlijk baal ik wel als ik er naast zit. Maar tegelijk denk ik ook: gaaf, ik heb net iets nieuws geleerd. Dat vind ik ook het mooie aan de universiteit: er is een intrinsieke motivatie om dingen te ontdekken. Niet zozeer om je gelijk te halen, maar vooral vanuit nieuwsgierigheid om uit te vogelen hoe iets precies zit.

Vind je het niet lekker om te kunnen zeggen: ‘zie je wel!’?

Gelijk hebben is best leuk, maar het gaat mij om waarheidsvinding. Richard Dawkins, een evolutionair bioloog en een van mijn idolen, schreef ooit over een professor die er op gewezen werd dat hij vijftien jaar lang een foute theorie had verdedigd. De professor wees de correctie niet af als fake news, maar bedankte de persoon die hem op die fout wees. En de studenten in de collegezaal gaven hem een staande ovatie. Dat is hoe wetenschap hoort te werken. Daarom ook kudo’s naar de Zweedse studie dat ze een hand in eigen boezem steken en zelf met een radicale update komen. Daar heb ik heel veel respect voor.

Het verhaal van  Dawkins © Libquotes.com

Is het belangrijk dat ze met die update zijn gekomen?

Absoluut! Er is nu een stoorzender uitgeschakeld. Dat stelt mensen zoals ik in staat om ruis op de lijn weg te halen. En hopelijk begrijpen meer mensen dan dat de energietransitie eigenlijk iets heel moois is. De reden voor die transitie, klimaatverandering is natuurlijk niet mooi. Alleen de technologie die we inzetten om dit te bestrijden wel. Deze technologie zou meer omarmd moeten worden. Ik denk dat wij de generatie zijn die de overstap naar groene energie en mobiliteit gaat maken. Dat is super positief nieuws!

Vijf jaar geleden zei ik tegen een vriend dat ik wel goeroe op het gebied van de energietransitie zou willen worden. En dan bedoel ik gewoon iemand die het grootste deel van zijn tijd gebruikt om uit te vinden hoe het zit en een klein deel om uit te leggen welke gave kansen de energietransitie biedt. Ik ben heel dankbaar dat ik dat nu mag doen. Tegelijkertijd hoop ik dat ik niet te veel over kom als een betweter. Ik probeer mensen dingen uit te leggen die ik zelf ook graag zou willen weten. Niet alleen als wetenschapper, maar ook omdat ik het oprecht belangrijk vind hoe we de wereld achterlaten.

Lees hier de eerdere afleveringen van Electric Auke