Bakken papier vol statistieken. A4’tjes vol geprint met procenten balbezit, geslaagde dribbels, onderschepte ballen, geslaagde passes, mislukte passes, tackles, verloren ballen, schoten en reddingen. De voorbeelden zijn eindeloos. Veel clubs in het betaalde voetbal maken nog gebruik van papieren velletjes vol cijfers over spelers, wedstrijden en trainingen. TeamTV wil het clubs makkelijker maken om de ontwikkeling van spelers bij te houden. Met hun videoanalyse platform kunnen clubs de statistieken koppelen aan beelden en trainers kunnen basiskwaliteiten afvinken in digitale spelers dossiers. “Bij sommige clubs is het nu een bende”, vertelt Emiel van Lieshout van TeamTV. “Ongelooflijk dat ze nog zoveel papier gebruiken. Hoe vet is het om bij al die data video te hebben?”
Momenteel is het bedrijf druk met een pilot bij Go Ahead Eagles, waar ze samen met Football Vision, het bedrijf van Nangila van Eijk, oud-prof van Heerenveen, werken aan het spelerontwikkelingssysteem en testen doen met een systeem dat tijdens de wedstrijd informatie aan trainers geeft. “Er gebeurt van alles in een wedstrijd, trainers hebben hierdoor niet altijd een goed beeld wat er nodig is om het spel beter te maken. Bij Go Ahead Eagles koppelen we live statistieken aan wedstrijdsituaties, zodat de staf meteen gebruik kan maken van die data en iets in het veld kan veranderen”, legt Van Lieshout uit.
Tijdens de wedstrijd tegen Roda JC keek de videoanalist van de Limburgse tegenstander eventjes mee met de collega’s uit Deventer, volgens Van Lieshout was hij onder de indruk van hoe simpel TeamTV werkt en ook Paul Bosvelt, technisch manager van de ‘Eagles’ is enthousiast over de tactische mogelijkheden en het bijhouden van de spelersontwikkeling op het platform.
Hoe werkt het?
Dat werkt als volgt: Van Lieshout pakt zijn laptop erbij en laat een checklist zien. “Hier heb je verschillende ontwikkellijnen, bijvoorbeeld schieten of omschakelen van aanvallen naar verdedigen. Zo’n ontwikkellijn bevat vaardigheden en de toepassing hiervan in wedstrijdcontext. Als de trainer vindt dat je aan alle eisen hebt voldaan vinkt hij dit af in het systeem.” Deze vinkjes worden ondersteund door videobeelden uit wedstrijden of trainingen, zo bouwt TeamTV een dossier op van iedere speler, waar trainers en spelers zelf verder kunnen klikken. Van Lieshout schudt zijn hoofd: “Nu gaat dat nog in Excelsheets of Word-bestanden, wij maken het veel gestructureerder. Je hebt niet alleen videobeelden bij kwaliteiten die iemand al heeft, maar ook van iets dat een speler nog niet beheerst. Vervolgens kunnen trainer en speler samen op beeld bekijken hoe dat komt en een plan maken om dit te verbeteren. Of een speler kan thuis inloggen en nog eens rustig acties bekijken en lezen wat een trainer voor tips bij de video heeft gezet. Op deze manier maak je expliciet waar spelers zich nog kunnen ontwikkelen.”
Het voetbaltechnische gedeelte komt van oud-oranjespeelster Nangila van Eijk. Van Lieshout: “Zij heeft als oud-prof een goede kijk op het spelletje en ons team heeft – door verschillende coachingsdiploma’s in het korfbal – didactische ervaring. Samen zijn we gaan sparren om dit verder uit te werken. Dankzij Nangila’s netwerk konden we bij verschillende profclubs pitchen, de voetbalwereld is vrij autoritair en je komt niet zomaar ergens binnen.”
Voetbal vs korfbal
Van Lieshout komt zelf uit de korfbalwereld, hij durft wel te zeggen dat ze daar veel meer open staan voor het gebruik van statistiek en uitproberen van nieuwe technieken. Zo maakt korfbal al langere tijd gebruik van livestreaming in meerdere klasses dan alleen de hoofdklasse, geeft van Lieshout als voorbeeld. “Dat moet ook wel, want het is een relatief kleine sport en er gaat veel minder geld in om dan bij voetbal”, zegt hij enigszins sussend.
“In veel sporten gebruikten ze al jaren een mental-coach of sportpsycholoog voordat ook het profvoetbal er de voordelen van inzag.”
Maar toch blijft voetbal conservatief. Laptoptrainers, zo worden voetbaltrainers die zelf niet op het ‘hoogste niveau’ hebben gespeeld genoemd door hun collega’s van de oude stempel. Laptoptrainers maken gebruik van data en statistiek om hun beleid te onderbouwen. ‘flauwekul’ en ‘nietszeggend’ vinden nog veel trainers die zelf ooit prof waren. Dit om aan te geven hoe ouderwets de voetballerij in elkaar steekt. Van Lieshout: “In veel sporten was het gebruik van een mental-coach of sportpsycholoog al jaren normaal voordat het profvoetbal de voordelen ervan inzag. En kijk naar alle discussies rond de VAR iedere week. Iedereen vindt er iets van. Aan de ene kant logisch want er gaat veel geld in om.”
Ook veel weg gegooid geld meent Van Lieshout: “Bij Go Ahead Eagles betaalden ze een fortuin aan dure datapakketten, ze kregen rapporten waar je veel specialistische kennis voor nodig hebt om er echt iets mee te kunnen doen. Niet iedere club beschikt over die kennis waardoor zo’n rapport in een la verdwijnt. Er gebeurt niets meer mee. Dat is toch zonde? Wij geloven dat videoanalyse helemaal niet duur hoeft te zijn.”
Beleid onderbouwen met statistiek en beelden
Iets veranderen in de voetbalwereld is lastig en de kans van slagen grotendeels afhankelijk van de mensen die je kent. Maar Van Lieshout ziet hier verandering in komen. “Kijk maar naar Go Ahead Eagles. Ze willen weer levelen met de top en terug naar de Eredivisie, ze willen gebruik maken van moderne technieken. Ook andere clubs waar we zijn geweest waren enthousiast over wat we nu ontwikkelen. Ik vind het mooi om te zien dat trainers hun beslissingen kunnen onderbouwen met statistiek en beelden.”
“Bijscholing zoals dat nu gaat, is een stoffige bedoeling. Maar het is wel essentieel dat trainers zich blijven ontwikkelen. Ons doel is een complete opleidings-suite te ontwikkelen waar trainers leren hoe ze spelers beter maken.”
In 2017 pastte de KNVB daarom de trainerscursus aan. Niet langer is het leidend op welk niveau iemand heeft gevoetbald, maar gaat het om de nieuwsgierigheid van cursisten. De voetbalbond selecteert toekomstig-trainers op hun vermogen om te leren. Want voetbal verandert continu; tactiek, voeding en fysiologie. Daar ziet Van Lieshout een rol weggelegd voor TeamTV: “Hier zit het echte probleem, steeds meer sporten hebben moeite met het vinden en opleiden van goede trainers. Ook bij NOCNSF zoeken ze hiervoor naar een oplossing. Bijscholing zoals dat nu gaat, is een stoffige bedoeling. Maar het is wel essentieel dat trainers zich blijven ontwikkelen. Ons doel is om een complete opleidings suite te ontwikkelen waar trainers leren hoe ze spelers beter maken. Niet alleen op sporttechnisch gebied, maar ook mentaal bijvoorbeeld. Zoiets is er nog niet.”
Niet alleen topsport
Uiteindelijk is het de bedoeling dat de producten van TeamTV ‘doorsijpelen’ naar de breedtesport. Bij amateurverenigingen komt het regelmatig voor dat ouders na selectietrainingen verontwaardigd verhaal komen halen bij trainers en clubleiding waarom zoonlief/dochter niet geselecteerd is voor het eerste team. Van Lieshout: “Dan is het toch fantastisch dat trainers hun keuze kunnen onderbouwen met beelden?” Of het nu korfbal, hockey, voetbal of tennis is, van Lieshout denkt dat iedere sportvereniging baat heeft bij videoanalyse. “Camera’s worden goedkoper, zelfs met mobiele telefoons kun je trainingen filmen. Dus het hoeft niet gruwelijk duur te zijn. Het gaat erom dat trainers met beelden veel beter aan spelers kunnen uitleggen wat hun idee is. En tuurlijk is het niet realistisch om te denken dat iedere amateur club hier gebruik van gaat maken. Het kost veel tijd en is niet gratis, maar voor de eerste teams in hogere klasses is videoanalyse een zinvolle investering.”
Toekomst
Van Lieshout heeft nog genoeg ideeën die ze bij TeamTV graag zouden uitwerken. Livestreaming met een overlay van statistieken, een algoritme dat bijvoorbeeld automatisch telt hoeveel goede passes iemand geeft of gamification om spelers individueel te motiveren. “We willen veel meer dan we nu kunnen maken, we willen de komende twee jaar flink groeien om uit te kunnen breiden. We kijken ook naar entertainment, zoals livestreaming met statistieken. Of dat vrienden individuele acties met elkaar kunnen delen. Hiervoor zijn we in gesprek met ontwikkelaars van camerasystemen en streamingsdiensten. Dat wordt leuk, hoewel het nog in de kinderschoenen staat, zijn we conceptueel verder dan onze concurrenten.”
Hoofdfoto: TeamTV test de passmap tijdens de thuiswedstrijd in de Adelaarshorst tegen Almere City. ©TeamTV