Naar vier gemeenten in plaats van 21; Eindhoven met ruim 400.000 inwoners vierde gemeente van Nederland
Vijftien jaar nadat een van zijn voorgangers erop sneuvelde, stuurt burgemeester John Jorritsma weer aan op een grote herindeling in de regio Brainport Eindhoven. Er moeten, als het aan de Eindhovense eerste burger ligt, in Zuid-Oost Brabant vier gemeenten komen in plaats van de huidige 21. Hij zei dat vanmiddag in zijn nieuwjaarstoespraak.
Eindhoven zou met zo’n herindeling het oppervlak verviervoudigen en doorgroeien naar ruim 400.000 inwoners, waarmee de stad boven Utrecht zou uitkomen.
Burgemeester Rein Welschen was de laatste die dat doel zo duidelijk nastreefde. Hij voelde zich echter in zijn oproep niet gesteund door provincie en rijksoverheid, waarna hij, in 2002, zijn functie ter beschikking stelde. Momenteel liggen die krachten anders.
Jorritsma grijpt “de situatie rond Nuenen” aan als een hefboom voor de operatie. Die gemeente moet volgens de provincie samengaan met Son en Breugel of Eindhoven. “Het is een goed moment om in onze regio de hele governance opnieuw te bezien. Ik sta daarin niet alleen, merk ik als ik met burgemeesters, wethouders en raadsleden in de regio spreek.” Het overleg in de 21 gemeenten verloopt volgens Jorritsma weliswaar constructief, maar het is tegelijkertijd veel te stroperig, vindt hij. “Wij zien elkaar in dagelijks besturen, algemeen besturen, platforms, stuurgroepen, werkplaatsen, raadstafels, werkgroepen noem maar op. De samenspraak is groot, maar de vraag laat zich stellen of dit voor de toekomst en uitdagingen van deze stedelijke regio efficiënt en effectief is.”
Jorritsma ziet “drie a vier gemeenten, met elk een sterk eigen profiel”: één stedelijke gemeente, bestaande uit het huidige Stedelijk Gebied minus Helmond. Dan Helmond als centrumstad van De Peel. Daarnaast één of twee landelijke gemeenten, met de A2-gemeenten Heeze, Cranendonck en Valkenswaard en de huidige Kempengemeenten.
Volgens Jorritsma zijn er verschillende voordelen aan een grote herindeling. “Behalve democratische legitimiteit en bestuurlijke efficiëntie is er ook een strategisch belang. Aan de Haagse tafels waar de middelen worden verdeeld staat voor de Mainportregio en vijfde stad van Nederland nog geen vaste stoel klaar. We hebben meer kritische massa nodig om de economische claims uit de Nationale Actieagenda Brainport effectief koppelen aan een nationaal stevig verankerde positie. Size Does Matter.”
Studio040 tekende de reacties op in Veldhoven en Son:
