Eigen hout is het nieuwe goud

In de meivakantie volgde ik een praktijkcursus boomverzorging. Inmiddels ben ik de trotse bezitter van het basiscertificaat European Tree Worker. Mijn vier medecursisten vormden een aangenaam gemêleerd gezelschap.  Waar tref je een dominee, een architect, een vrijwillig molenaarster die op zoek is naar een beroepsmatig te runnen molen – als u nog tips heeft… -, een piepjonge loonwerker en een zzp’er in de zonnepanelen die in eendrachtige samenwerking zich een paar dagen verdiepen in de finesses van het oogsten van bomen. Het geeft aan dat vergroening breed leeft.

De opleidingscentra schieten dan ook als paddestoelen uit de grond en groeien als kool.

Allemaal bleken we gaandeweg te dromen van werken in liefst een eigen bos of in ieder geval iets in de natuur.

Ik ook natuurlijk. Mijn interesse om meer te weten over houtproductie vindt zijn oorsprong in de hernieuwde aandacht voor een van de oudste bouwmaterialen ter wereld. Houtproductie raakt aan zoveel zaken die we willen veranderen. Bomen slaan CO₂ op, verstoren de bodem niet maar leiden juist tot hogere bodemkwaliteit, meer biodiversiteit, maken landschappen mooier en binden fijnstof.

En wat je met de huidige technieken allemaal met hout kunt doen. Kijk maar eens naar het het prachtige biobased Natural Pavillion op de Floriade Expo 2022; geheel geprefabriceerd, snel te bouwen, circulair, modulair met een aangenaam binnenklimaat. 

Daar komt bij dat hout relatief licht is, waardoor je er moeiteloos een flexibele laag bebouwing mee aan de stad kan toevoegen. Demontabel en verplaatsbaar, net zoals die molens vroeger. En daardoor aanpasbaar aan bijvoorbeeld vergrijzing en meer onverwachte toekomstige ontwikkelingen.

De houtbouwambities in Nederland liegen er dan ook niet om. Vooralsnog vooral met prestigeprojecten, Haut in Amsterdam en Dutch Mountains in Eindhoven bijvoorbeeld. Om maar te zwijgen over de rest van de wereld. De stoere geheel houten Mjøsa toren van 85,4 meter staat alweer een tijdje te pronken in het overweldigende Noorse landschap en onlangs scoorde Perth punten met een vet nieuw gebouw van maar liefst 183 meter. Het is het – voorlopig – hoogste hybride houten bouwwerk in ontwikkeling ter wereld. Als het af is wordt het ontwerp open source gemaakt zodat iedereen het kan bouwen of het ontwerp naar wens kan aanpassen – om zo te helpen houtbouw op te schalen. Dan moet er wel bij voorkeur lokaal hout beschikbaar zijn voor de breed gedragen doelstelling uiteindelijk een substantieel deel van alle nieuwbouw in hout te realiseren.

Dat begint met onderzoek. Bosbouw in Nederland rendeert in principe, maar kan zoveel innovatiever. Steeds meer investeerders zeggen langetermijndoelen te dienen. Met de bosbouw kun je dat echt waarmaken, want daarmee ga je juist op de lange termijn geld verdienen.

Goede landschappen met productiebos dienen bovendien een breder economisch belang.

De vraag is niet zozeer wat willen we, maar vooral hoe maken we onze economie daaraan dienend.

In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Eveline van Zeeland, Derek Jan Fikkers, Eugène Franken, Katleen Gabriels, PG Kroeger, Carina Weijma, Bernd Maier-Leppla, Willemijn Brouwer en Colinda de Beer probeert Innovation Origins te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Morgen zal het dus goed zijn. Hier zijn alle voorgaande afleveringen.