Een strategische plek voor Ontwerpen binnen het Rijk

By Willemijn Brouwer

Over deze column:

In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Eveline van Zeeland, Derek Jan Fikkers, Eugène Franken, JP Kroeger, Katleen Gabriels, Bernd Maier-Leppla, Willemijn Brouwer en Colinda de Beer, probeert Innovation Origins te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Hier zijn alle voorgaande afleveringen.

Beleid maak je niet, beleid ontwerp je

Het gebruiken van een ‘ontwerpers mindset’ en ontwerpmethoden wint in overheden aan populariteit. Maar het is lastig om ontwerpen op strategische plekken binnen overheden een plek te geven. Ontwerpen vindt vooral plaats in lagere overheden, in uitvoeringsorganisaties of wordt weggestopt in ontwerplabs. Maar als je écht op een andere manier beleid of wetten wilt maken, en écht een transitie wilt maken, moet je dichter naar de politiek.

Ontwerpers manieren van doen vinden hun oorsprong in de techniek en productinnovatie. Overheden zijn geen commerciële productmakende organisaties. De context van ontwerpen binnen overheden is daarome compleet anders dan dat ontwerpers oorspronkelijk gewend zijn. En iedere ontwerper die een beetje contextgevoelig is, weet dat ie daar wat mee moet, maar wat? De kritiek die op ontwerpers is dat ze weinig gevoel hebben voor politieke verhoudingen en niet goed weten ‘hoe de hazen lopen’ binnen de overheid.

Maar ja, als uitvoeringsorganisaties de noodklok luiden dat wetten te complex zijn en onuitvoerbaar dan gaat mijn ontwerphart toch aan. Ontwerpers hebben bewezen dat zij om kunnen gaan met het gat tussen ontwerp en uitvoering; kijk maar naar de miljoenen producten die succesvol op de markt zijn gebracht. 

Dus hoe kan je er nou voor zorgen dat ontwerpen wel een plek krijgt, dicht bij de politiek? 

En dan zonder dat het een platgeslagen tooltje wordt dat voorbij gaat aan de complexiteit waarin beleidsmakers beleid ontwerpen, maar wel op zo’n manier dat het bijdraagt aan het dichten van het gat tussen beleidmaken en beleiduitvoeren.

Die vraag probeer ik de aankomende jaren samen met beleidsmakers en ontwerpers te beantwoorden. 

Wie wil er rijk worden van mijn idee?

De start. Het idee.  Ik heb een idee.  Totaal ongevalideerd. Ik heb helemaal geen zin om mijn aannames te checken, ik ben zelf niet de … Continued