Een revolutie in de landbouw: tientallen innovatieve ideeën voor een duurzame toekomst

By Laio

Een nieuw rapport belicht 25 baanbrekende bedrijfsconcepten voor duurzaam boeren, van verticale landbouw tot drones en groene financiering. Deze technologiegedreven, milieuvriendelijke praktijken kunnen de sector zomaar eens totaal op z’n kop zetten. Ze helpen bij het bevorderen van efficiëntie en milieubeheer en het aanpakken van de wereldwijde uitdagingen op het gebied van voedselzekerheid. Wie al die innovaties op een rijtje zet, krijgt spontaan geloof in een goede afloop van het soms wel heel erg gepolariseerde landbouwdebat.

Stedelijke ruimtes transformeren

Een uitgelichte innovatie, verticale landbouw, maakt al furore in stedelijke gebieden. Door gebruik te maken van gestapelde lagen om gewassen te verbouwen in een gecontroleerde omgeving, maximaliseren bedrijven zoals AeroFarms in Newark, New Jersey, de landefficiëntie en kunnen ze het hele jaar door gewassen verbouwen. Ook het stedelijk tuinieren op daken wordt steeds populairder, met bedrijven die daken omtoveren tot groene ruimten voor het verbouwen van groenten, kruiden en bloemen, waardoor de hitte-eilanden in de stad worden verminderd en de luchtkwaliteit wordt verbeterd. Voor het Eindhovense Signify is verticale landbouw al lang geen experiment meer.

De toekomst van verticale landbouw

Verticale landbouw verspreidt zich over Europa en er wordt onderzoek gedaan naar allerlei nieuwe gewassoorten.

Biologische en nichelandbouw

Biologische landbouw is een andere belangrijke trend, gedreven door de toenemende vraag van consumenten naar gezondheidsbewuste en milieuvriendelijke voedingsopties. Bedrijven als Organic Valley in Wisconsin lopen voorop door zich te richten op biologische zuivel en andere producten. Daarnaast biedt specialisatie in hoogwaardige nichegewassen zoals medicinale kruiden, exotisch fruit of paddenstoelen een lucratieve kans voor ondernemers. Smallhold bijvoorbeeld, gevestigd in Brooklyn, brengt een revolutie teweeg in de champignonteelt met zijn gedistribueerde kweekmodel.

Europees initiatief beoordeelt voorbeelden van Stadslandbouw en stimuleert nieuwe projecten

FOODCITYBOOST werkt samen met honderd belanghebbenden uit zes casestudies, met een aanpak gebaseerd op ‘living labs’.

Community landbouw

Community-Supported Agriculture (CSA) programma’s worden ook populair. Met deze programma’s kunnen consumenten zich inschrijven voor regelmatige leveringen van verse producten rechtstreeks van lokale boerderijen. Een opmerkelijk voorbeeld is de Full Belly Farm in Californië, die consumenten in contact brengt met verse, lokaal geproduceerde producten en zo een hechtere relatie tussen boeren en de gemeenschap bevordert. In Nederland zorgen  HelloFresh en Boerschappen voor beweging op de consumentenmarkt.

Urban agriculture can have higher yields than rural farming

Urban agriculture can have higher yields than conventional farming, a study from the University of Liverpool informs.

Technologische innovaties

Technologische vooruitgang ligt aan de basis van veel van deze innovatieve ideeën. De ontwikkeling van compacte hydrocultuursystemen voor stedelijke huishoudens, landbouwdrones voor gewasbewaking en slimme irrigatiesystemen zijn slechts enkele voorbeelden. Bedrijven zoals Bowery Farming, gevestigd in New York, maken gebruik van hydroponische technologie om pesticidevrije producten te verbouwen in stedelijke omgevingen, terwijl DJI, een leider in dronetechnologie, boeren voorziet van tools om gewasbeheer en opbrengstvoorspellingen te verbeteren. In Reusel laat boer Jacob van den Borne al jaren zien wat er mogelijk is met innovatieve landbouw.

Precisielandbouw: data gaat voor de oogst

De missie van Nederland’s innovatiefste landbouwondernemer is dat zijn collega’s ook over gaan op systematische precisielandbouw.

Boerderij-aan-tafel en agrotoerisme

De farm-to-table beweging wordt steeds populairder omdat consumenten steeds meer waarde hechten aan duurzaamheid en lokale herkomst. Restaurants zoals Blue Hill in Stone Barns in New York zetten de norm door rechtstreeks van lokale boerderijen te kopen. Nobelhart & Schmutzig in Berlijn (recent nog te zien in een reportage van Theo Maassen) is in dat opzicht ook wereldberoemd en heeft een Michelin-ster. Bovendien voorziet agrotoerisme boeren van extra inkomstenbronnen terwijl het publiek wordt voorgelicht over duurzame landbouwpraktijken. The Lavender Fields in Virginia bijvoorbeeld, biedt bezoekers de kans om de landbouw uit de eerste hand te ervaren en op de boerderij geproduceerde goederen te kopen.

Kweekvlees-uitvinder Mark Post: ‘Minder vervuilende veeteelt zonder allemaal vegetariër te hoeven worden’

Mark Post is een man met een missie. De milieuschade door de veeteelt moet drastisch verminderd worden. Zijn bijdrage: kweekvlees.

Duurzame veehouderij en aquacultuur zijn ook belangrijke onderdelen van de toekomst van de landbouw. Precisietechnieken voor veehouderij bewaken en verbeteren de gezondheid en productiviteit van dieren. Bedrijven zoals Vital Farms, gevestigd in Austin, Texas, zijn pioniers met een nadruk op dierenwelzijn en duurzaamheid. In de aquacultuur richten bedrijven als Blue Ocean Mariculture in Hawaï zich op duurzame viskweekmethoden om te voldoen aan de groeiende vraag naar vis, schaal- en schelpdieren en tegelijkertijd de mariene ecosystemen te beschermen. Nederland is eveneens van oudsher druk bezig met innovaties in aquacultuur.

Hoe levende dijken de biodiversiteit versterken en tegelijkertijd traditionele sterkte evenaren

In de GREEN+ spotlight belichten we een belangrijke ontwikkeling in de groene transitie. Deze keer: de opkomst van levende dijken als antwoord op de stijgende zeespiegel.

Boslandbouw en regeneratief boeren

Boslandbouw, waarbij bomen en struiken worden geïntegreerd in agrarische landschappen, wordt toegepast om de biodiversiteit te vergroten, de bodem gezonder te maken en koolstof vast te leggen. Ook regeneratieve landbouwpraktijken die de gezondheid van de bodem herstellen en de biodiversiteit vergroten, winnen aan populariteit. Het Rodale Institute in Pennsylvania promoot bijvoorbeeld regeneratieve biologische landbouwtechnieken die de gezondheid van de bodem verbeteren en koolstof vastleggen.

AGRI-COOL: Nederlands onderzoek om voedselverspilling tegen te gaan en duurzame landbouw in Afrika te bevorderen

De Universiteit Twente zal een project leiden om een slim voedselkoelsysteem te ontwikkelen om de levensomstandigheden van Afrikaanse gemeenschappen te verbeteren.

Groene financiering

Groene financiering en digitale technologie zijn cruciaal voor de ondersteuning van duurzame landbouwontwikkeling. De Afrikaanse Unie (AU) en de Amerikaanse Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) pleiten voor groene financieringsinitiatieven om duurzame praktijken in Afrika ten zuiden van de Sahara te ondersteunen. Digitale hulpmiddelen zoals mobiele apps voor gewasbeheer en blockchain voor transparantie in de toeleveringsketen transformeren de landbouwsector ook. Bedrijven als FarmCrowdy in Nigeria maken gebruik van digitale platforms om boeren in contact te brengen met investeerders en hulpbronnen, waardoor duurzame landbouwpraktijken worden bevorderd.

Verder vooruit

Het omarmen van deze innovatieve en duurzame landbouwpraktijken is essentieel voor het aanpakken van de wereldwijde uitdagingen op het gebied van voedselzekerheid en het beperken van de klimaatverandering. Door de integratie van technologie, maatschappelijke betrokkenheid en milieuvriendelijke praktijken kan de landbouwsector aanzienlijke vooruitgang boeken op het gebied van productiviteit, duurzaamheid en economische groei. De toekomst van de landbouw, vaak onderwerp van zware debatten, kan even goed rooskleurig zijn voor degenen die deze ideeën omarmen en werken aan een duurzamer en veerkrachtiger voedselsysteem.