Jennifer Wichers trainde van jongs af aan elke dag om ooit de gouden olympische medaille judo te winnen. Toch zegde ze die droom vaarwel. Weliswaar is ze nog veel met judo bezig, maar dan als metafoor voor ondernemen. Haar bedrijf vloeit voort uit haar afstudeeronderzoek waar ze in 2016 de Sport Innovatie Prijs mee won op de Hanzehogeschool in Groningen.
“Mijn leven stond in het teken judo. Elke dag op zoek naar verbetering als judoka”, vertelt Wichers. “Continu ben je jezelf aan het analyseren, wat kan ik beter doen, wie heb ik nodig om vooruit te komen: fysio’s, mental coach, techniektrainers, krachttrainers? Het is eigenlijk continu een puzzel. Wat ook weer mooi is.”
Ze was er dichtbij: op veertienjarige leeftijd won ze goud tijdens de jeugd Olympische Spelen. Het was de basis voor haar judocarrière. Ze begaf zich daarna lang op internationaal niveau. Vele mooie Europese en wereldmedailles. Daarnaast was er echter ook veel blessureleed aan beide schouders, enkelbanden en elleboog. Een spiraalbreuk in de middelvinger in 2016 gooide onder meer roet in haar opbouw naar de Spelen van 2020.
In haar zoektocht naar een onderwerp waaraan ze judo kon koppelen ontdekte ze mogelijkheden richting ondernemerschap. In het verleden zijn er wel artikelen gepubliceerd over bijvoorbeeld judo economics, vertelt Wichers. Wat onder meer gebaseerd is op judo als metafoor voor hoe je letterlijk het gewicht van een grotere concurrent tegen zichzelf kan gebruiken; een grotere organisatie beweegt minder snel mee met veranderingen dan een kleinere. “Maar echt een link richting ondernemerschap bestond nog niet.” Daarin vond ze haar nieuwe uitdaging: judo als metafoor voor ondernemen.
“Ik moest me verbreden in een andere tak van sport en daarin werd ik ook behoorlijk uitgedaagd. Af en toe gooide mijn scriptiebegeleider me even in het diepe. Dat was heel goed, het gaf mij toegang om me op een andere manier te verdiepen.” Het lukte Wichers en ze slaagde erin een onderzoek af te ronden waarvoor ze een prijs won en waarover ze een wetenschappelijk artikel schreef dat onlangs is gepubliceerd.
Workshops en bedrijfstrainingen
Wichers begon na haar afstuderen met haar bedrijf Judo Your Business. Ze geeft workshops en bedrijfstrainingen. “In mijn trainingen leer ik je de praktische vertaalslagen van het judo en de filosofie daarachter toe te passen op het eigen werken en de organisatie. Dat kan per organisatie verschillen: de een heeft een vraag in samenwerking, de ander in feedback geven aan elkaar, weer een ander wil weten hoe je meer kan creëren binnen een team of binnen opdrachten. Doordat ik het in een andere aanpak benader, die theoretisch is onderbouwd, kan het voor hele verrassende resultaten zorgen.” Die andere aanpak begint al bij het judopak dat je aankrijgt waarmee je je vervolgens letterlijk op de tatami (de judomat) begeeft. “Ik weet niet hoe jij bent met je collega’s maar in heel veel bedrijven kom je niet snel in elkaars comfortzone. Hier wordt dat wel gedaan maar we bouwen het wel heel rustig op.”
“Je hebt bij judo bijvoorbeeld hefboomtechnieken waardoor je echt veel efficiënter bepaalde bewegingen maakt waardoor je heel veel kracht bespaart. Deze vertaalslag maken de deelnemers ook richting het bedrijf. Doordat mensen dat gaan oefenen en toepassen en het verschil zien en voelen, krijg ik reacties van: ‘Wow, dat had ik niet verwacht.’”
Aniek Ouendag, coördinator VentureLab North, aan de Rijksuniversiteit Groningen, nam twee maanden geleden met haar team deel aan Wichers’ workshop. Het team groeide in vijf jaar tijd van drie naar vijftien medewerkers. “Dat is best een verandering. Tijdens een strategiedag wilden we iets anders dan alleen maar met elkaar praten. Daar word je een beetje simpel van.” Ouendag kent Wichers vanuit de ondernemersomgeving in Groningen en stelde voor een ‘judo workshop’ te volgen. “Je gaat echt anders over je werk nadenken. Ook ga je anders met elkaar in gesprek. Want als je met elkaar gejudood hebt, dan kun je daar weer met elkaar over praten.”
Van judo naar bedrijfsvoering
Wat Ouendag mooi vindt, is hoe Wichers de vertaling van judo naar bedrijfsvoering maakt. “Het belangrijkste wat ik daaruit heb meegenomen is dat door met elkaar mee te bewegen je dingen voor elkaar krijgt. Dat je niet altijd tegen iemand in hoeft te gaan. Dat is op zich best logisch maar doordat je het fysiek hebt gedaan, kijk ik er toch anders tegen aan.”
Ouendag past de judotechniek vooral toe in haar gesprekken met ondernemers. “Sommigen zijn vooral expert in hun product en zien het nut er nog niet van in om ook diepe kennis over bedrijfsvoering te hebben. Ik zeg dan dat zij als experts iemand die geen verstand heeft van hun product alles wijs kunnen maken. Maar dat een accountant dat vervolgens bij hen ook kan doen. Op die manier probeer ik voor elkaar te krijgen dat ze snappen dat ze zich bezig moeten houden met meer aspecten van bedrijfsvoering dan alleen productontwikkeling.”
Wichers staat in een sterke traditie. De Japanner Jigoro Kano bracht de nieuwe vechtsport judo aan het eind van de negentiende eeuw tot leven. Kano wilde meer ethiek in de sport brengen. Hij vond het winnen van een wedstrijd oppervlakkig. Volgens hem had het slechts beperkte waarde als je het niet zou kunnen toepassen in het dagelijks leven.