Bij innovatieve clusters denken we direct aan Silicon Valley, Londen, München en misschien zelfs Eindhoven. Maar Drachten? Vergis je niet. De Drachten Case Story, zoals beschreven in Fred Bakkers recente boek “Unleashing the Power of European Innovation”, biedt een overtuigend voorbeeld van hoe de principes van “Sharing Brainpower” kunnen leiden tot buitengewone resultaten. Drachten, een relatief kleine stad in het noorden van Nederland, is veranderd in een bloeiend innovatiecentrum dankzij een unieke samenwerkingsaanpak die in de bredere thema’s van Bakkers boek terugkomen. Deze casus illustreert hoe lokale ecosystemen een belangrijke rol kunnen spelen in het aanjagen van nationale en zelfs internationale innovatie.
Waarom dit belangrijk is
Fred Bakker’s boek illustreert hoe top-down initiatieven en bottom-up benaderingen elkaar kunnen versterken. Aan de hand van concrete casussen laat hij zien dat diversiteit niet leidt tot versnippering, maar juist een krachtige bron van innovatie is.
Mis de kans niet om Fred Bakker live te zien op 12 september op de High Tech Campus in Eindhoven. Tickets zijn hier te koop.
De verbinder en de operator
Gedachten over externe samenwerking en het verankeren van activiteiten in de regio kwamen aan het begin van deze eeuw voor het eerst op binnen het management van Philips. De lokale vestiging waar onder andere elektrische scheerapparaten werden geproduceerd had te lijden onder de uitbesteding van hele productielijnen richting China. Hoe kon een verdere afslanking voorkomen worden? Bakker: “In Drachten vind je als bezoeker geen zitzakken, tafelvoetbalspellen, hipsterbars of andere exponenten van de huidige startup-mentaliteit. Drachten neemt je 50 jaar mee terug in de tijd. Rond lunchtijd lopen mannen in blauwe overalls met een plastic broodtrommeltje naar de fabriekskantine. Maar achter die traditionele façade schuilt een nieuwe wereld van samenwerken en kennis delen.”
Bakker legt uit dat in de alliantie in Drachten twee rollen belangrijk waren: de Connector en de Operator. “De lokale Philips CEO Kor Visscher was de verbinder die een toekomstvisie kon schetsen, maar die hij ook kon vertalen naar het hier en nu. Hij realiseerde zich dat het grootste gevaar in het proces van alliantievorming Philips zelf was. Hij wilde voorkomen dat zijn werkgever de grote boom zou worden die het zonlicht van kleinere planten zou wegnemen. Vanaf het begin creëerde hij veel ruimte voor de ideeën van andere deelnemers.”
Het succesverhaal van Drachten draait om de samenwerking tussen verschillende belanghebbenden, waaronder de lokale overheid, onderwijsinstellingen en industrieën. Deze samenwerking is volgens Bakker geen samenwerking op papier, maar een dynamisch ecosysteem waarin kennis, middelen en expertise voortdurend worden gedeeld en verfijnd. De bedrijven in Drachten, waaronder multinationals en lokale bedrijven, hebben een omgeving gecreëerd waarin concurrentie gelijk op gaat met samenwerking. Dit concept sluit aan bij de bredere Europese strategie die Bakker voorstaat.
De lessen van Drachten
Fred Bakker noemt een aantal concrete lessen die Europa kan leren van de Drachtense ervaring:
- Lokale innovatie-ecosystemen kunnen een wereldwijde impact hebben: De casus Drachten laat zien dat zelfs kleinere regio’s aanzienlijk kunnen bijdragen aan wereldwijde innovatie als ze hun unieke sterke punten benutten en effectief samenwerken. Dit sluit aan bij het bredere argument van Bakker dat Europa, met zijn diverse maar onderling verbonden regio’s, wereldwijd kan concurreren door dergelijke gelokaliseerde innovatiehubs te stimuleren.
- Publiek-private samenwerking als katalysator: Een centraal thema in het succes van Drachten is de rol van publiek-private partnerschappen. Deze partnerschappen, waaraan de lokale overheid actief deelneemt, zijn cruciaal voor het bieden van de noodzakelijke infrastructuur en ondersteuning voor innovatie. Dit is een microkosmos van het grotere Europese model waar dergelijke samenwerkingsverbanden integraal zijn voor het bevorderen van geavanceerde industrieën.
- Nadruk op onderwijs en ontwikkeling van vaardigheden: De focus van Drachten op het creëren van een geschoolde beroepsbevolking door middel van samenwerkingsverbanden met lokale onderwijsinstellingen is van cruciaal belang voor de innovatiestrategie. Deze aanpak weerspiegelt de Europese nadruk op het afstemmen van onderwijs op de behoeften van de industrie, zodat de beroepsbevolking is voorbereid op de eisen van toekomstige industrieën. Bakker benadrukt herhaaldelijk het belang van deze afstemming in heel Europa.
- Balans tussen concurrentie en samenwerking: Een van de unieke aspecten van het Drachten model is de manier waarop bedrijven samenwerken met behoud van hun concurrentievoordeel. Door kennis en middelen te delen, profiteren ze gezamenlijk van innovaties die buiten bereik zouden zijn gebleven als ze geïsoleerd hadden gewerkt. Deze balans tussen concurrentie en samenwerking is een kenmerk van het Europese innovatiemodel dat Bakker voorstaat.
Geen geïsoleerd succes
De casus Drachten is geen geïsoleerd succes, maar eerder een demonstratie van hoe de bredere principes van “Sharing Brainpower” lokaal kunnen worden toegepast om opmerkelijke resultaten te bereiken. Het is een voorbeeld van het potentieel van Europa’s innovatiestrategie wanneer lokale ecosystemen in staat worden gesteld om samen te werken, te innoveren en bij te dragen aan grotere nationale en internationale doelen. Bakker laat zien dat de lessen van Drachten moeten worden erkend en overgenomen in heel Europa om de positie van het continent in de wereldwijde innovatierace te versterken.
Door de samenwerkingsgeest van Drachten te begrijpen en over te nemen, kunnen andere Europese regio’s op vergelijkbare wijze innovatiekrachtcentrales worden, die bijdragen aan het algehele concurrentievermogen van het continent. Deze casus versterkt Bakker’s argument dat Europa’s kracht ligt in zijn vermogen om te innoveren en zijn unieke aanpak om dat te doen – door het delen van denkkracht en samenwerkende ecosystemen. Bakker: “Het delen van denkkracht in Drachten is zo georganiseerd dat alle bestaande kennis wordt gebruikt. Met andere woorden: mensen worden serieus genomen.”
Fred Bakker treedt op in een live publiek interview op 12 september op de High Tech Campus in Eindhoven. Tickets zijn hier te koop.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
