Net als vroeger zijn Delftenaren meesters in het namaken van porselein. Nu worden 3D-technieken gebruikt om verloren gegaan Delfts blauw porselein te scannen en te reconstrueren.
Delfts blauw is een begrip in de wereld en een toeristische attractie. Souvenirs en enig overgebleven fabrikant De Porceleyne Fles trekken nog steeds drommen bezoekers.
Maar eigenlijk is Delfts blauw aardewerk een imitatie, destijds een goedkoop alternatief voor het blauwwitte Chinese porselein. Het Delfts blauw kende vanaf de zeventiende eeuw een bloeiperiode toen er in Delft circa honderd aardewerkfabriek porseleinen potten, borden en wat al niet meer produceerden.
Delft is weer bezig met Delfts blauw, maar dan op geheel eigentijdse wijze. Ontwerper Maaike Roozenburg werkt samen met TU Delft bij het vervaardigen van Delfts blauw met behulp van 3D-scans.
Oud Delfts blauw weg
Enkele jaren geleden al is het eerste geprinte porselein gemaakt, maar nu richten Roozenburg en TU Delft zich specifiek op het scannen en namaken van oude objecten.
„In de 17e eeuw versierden keramische vazen van Delfts aardewerk de tuinen van Koninklijk Paleis Het Loo in Apeldoorn,” zegt Roozenburg. „Maar ze zijn allemaal weg. Archeologen vonden stukjes en beetjes, en wetenschappelijk bewijs dat ze er waren, samen met tekeningen en schilderijen. Godzijdank hebben royals destijds deze vazen als cadeautjes aan andere royals gegeven”, daarmee doelend op twee opgespoorde exemplaren. Eentje in Erddig Hall (Wales) en de andere in het Duitse museum Schloss Favorite.
Roozenburg en haar team reisden gewapend met 3D-scanners af naar de bewuste plekken. Want de beheerders van de kastelen met de Delfts blauwe vazen leenden die niet uit. De klus was wat anders dan snel wat foto’s maken en weg wezen. De makers van Delft blauw nieuwe stijl kampten onder meer met scanproblemen door de reflectie van het glas.
Als voorbereiding experimenteerden Maaike en haar team eerst met oefenvazen, met behulp van piepschuimmodellen. Roozenburg: „Je wilt geen verrassingen als je in een kasteel in Groot-Brittannië bent en je realiseert dat je moet improviseren.”
Platform met motor
Door de breekbaarheid van de objecten creëerden de Nederlanders een rond platform met een kleine motor, waardoor de vaas kon worden gescand en gescand, gemonteerd op een statief. Na het scannen kon een vaas worden geprint in 3D.
„Het beste is dat je uiteindelijk niet kunt zien dat er nieuwe technologie is gebruikt. Het voltooide werk van 45 vazen ziet eruit als de originelen, alsof ze splinternieuw uit de oven komen in de 17e eeuw,” zegt Roozenburg.
De 3D-scans van Delfts blauw zorgen ervoor dat oude, waardevolle objecten in een nieuw jasje veel toegankelijker worden. In 3D-vorm zien de replica’s eruit als het origineel en hoeft er minder voorzichtig mee te worden omgegaan.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
