Steel factory in Völklingen, Germany (image: © Unsplash)
Author profile picture

Zelfs de staalindustrie, die verantwoordelijk is voor 8% van de wereldwijde emissies, schakelt stap voor stap over op een groene productie, dankzij innovatieve technologieën en EU-beleid. De Europese staalproducenten, vertegenwoordigd door EUROFER, streven naar duurzame ontwikkeling en willen daarmee tegelijkertijd voldoen aan de EU-doelstellingen inzake hernieuwbare energie. De staalindustrie speelt al een belangrijke rol in recycling, waardoor jaarlijks 132 miljoen ton CO2 wordt bespaard.

Decarbonisatieprojecten moeten de emissies tegen 2030 met meer dan 30% verminderen ten opzichte van het niveau van 2018. Er blijven echter uitdagingen bestaan, zoals toegang tot betaalbare fossielvrije energie, steun van het EU-beleid en mondiale concurrentiekracht.

EUROFER: een belangrijke speler in de overgang naar groen staal

EUROFER, opgericht in 1976, vertegenwoordigt alle staalproducenten in Europa en bestrijkt het hele spectrum van de staalproductie in 22 landen. De vereniging heeft tot taak de duurzame ontwikkeling van de staalsector in de Europese Unie te waarborgen. Staal is een essentieel onderdeel van schone technologieën zoals windturbines en elektrische voertuigen, waardoor de overgang naar groen staal voor EUROFER een topprioriteit is.

Om dit te bereiken heeft de Europese staalindustrie ambitieuze doelstellingen vastgesteld om de koolstofuitstoot tegen 2030 met 55% te verminderen en tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Dit vereist een reeks initiatieven, waaronder ontkolingsprojecten, meer recycling en de ontwikkeling van innovatieve groene staalproductiemethoden.

Groene staalproductiemethoden: waterstofproductie en elektrificatie

Bij groene staalproductie op basis van waterstof wordt cokeskool in het productieproces vervangen door waterstof, waardoor waterdamp wordt uitgestoten in plaats van CO2. Een voorbeeld van deze aanpak is het proefproject HYBRIT in Zweden, een samenwerking tussen SSAB, LKAB en Vattenfall, met als doel een fossielvrije staalproductie tegen 2026.

Elektrificatie, een andere groene staalproductiemethode, maakt gebruik van hernieuwbare elektriciteit om cokeskolen uit het proces te verwijderen. Het H2 Green Steel-project in Zweden wil jaarlijks 5 miljoen ton staal produceren met 50% lagere emissies dan bij traditionele methoden.

Uitdagingen voor de overgang naar groen staal

Ondanks de potentiële voordelen van groen staal zijn er uitdagingen te overwinnen, waaronder hoge kosten, de ontwikkeling van infrastructuur en beleidsondersteuning. De productie van groen staal is momenteel duurder dan de traditionele methoden en er moet worden geïnvesteerd in infrastructuur, zoals waterstofproductiefaciliteiten en elektrificatie.

Overheidssteun is van cruciaal belang om de overgang naar groen staal te vergemakkelijken. Voorbeelden van beleidsondersteuning zijn de EU-taxonomie, het EU-emissiehandelssysteem (ETS) en het koolstofgrensaanpassingsmechanisme (CBAM). De EU-taxonomie helpt duurzame economische activiteiten te identificeren, het EU-ETS zet een prijs op koolstofemissies en het CBAM zorgt voor eerlijke concurrentie tussen EU- en niet-EU-bedrijven en voorkomt koolstoflekkage.

Samenwerking voor een succesvolle overgang

Samenwerking tussen industrie, regeringen en investeerders is de sleutel tot het bereiken van de overgang naar groen staal. Adair Turner, voorzitter van de Energy Transitions Commission, benadrukt dat iedereen moet samenwerken en het juiste kader en de juiste stimulansen moet creëren. Wereldwijde samenwerking en kennisuitwisseling kunnen de ontwikkeling en toepassing van groene staaltechnologieën versnellen.

GravitHy

Een voorbeeld is het door EIT InnoEnergy gesteunde project GravitHy. Om een doorbraak te forceren, heeft EIT InnoEnergy het initiatief genomen voor het European Green Hydrogen Acceleration Center (EGHAC). Na al betrokken te zijn geweest bij de initiële opzet van H2 Green Steel, heeft EGHAC vorig jaar GravitHy opgericht. Met dit duurzame ijzer- en staalbedrijf in Zuid-Frankrijk willen EIT InnoEnergy en zijn partners het bewijs leveren van de levensvatbaarheid van het model. Oprichters zijn, naast EIT InnoEnergy, Engie New Ventures, FORVIA, GROUPE IDEC, Plug, en Primetals Technologies. Met het project moet voor 2,2 miljard euro aan investeringen opgehaald kunnen worden. De fabriek in Fos Sur Mer zou tegen 2027 volledig operationeel moeten zijn en heeft tot doel jaarlijks twee miljoen ton direct gereduceerd ijzer (DRI) te produceren en meer dan 3000 directe en indirecte banen te creëren voor de regio.

Een duurzame toekomst smeden met groen staal

Groen staal is essentieel om de netto-nuldoelstellingen te halen en de wereldwijde CO2-uitstoot te verminderen. Met innovatieve productiemethoden, ondersteunend beleid en wereldwijde samenwerking kan de overgang naar groen staal worden gerealiseerd, wat zowel het klimaat als de economie ten goede komt. De ambitieuze doelstellingen van de Europese staalindustrie en de gezamenlijke inspanningen vormen een sterk voorbeeld voor andere regio’s en maken de weg vrij voor een duurzame toekomst op basis van groen staal.