Sinds de jaren tachtig heeft het concept om planten te gebruiken voor luchtzuivering, bekend als fytoremediatie, zowel wetenschappers als milieuactivisten geïntrigeerd. De baanbrekende NASA Clean Air Study wierp licht op de luchtzuiverende eigenschappen van bepaalde kamerplanten. Hoewel het onderzoek oorspronkelijk gericht was op de luchtkwaliteit in gesloten omgevingen zoals ruimtestations, maakte het ook duidelijk dat gewone planten via hun natuurlijke processen vluchtige organische verontreinigende stoffen zoals benzeen, formaldehyde en trichloorethyleen kunnen verwijderen. Daarnaast hebben ze een rol bij het absorberen van kooldioxide en het afgeven van zuurstof via fotosynthese.
De recente toename van interesse in fytoremediatie kan worden toegeschreven aan een toegenomen bewustzijn van het belang van schone lucht, vooral in de nasleep van de COVID-19 pandemie. Praktische toepassingen van deze fascinerende technologie zijn er echter nog relatief weinig. Een van de pioniers in het benutten van de voordelen van planten voor luchtzuivering binnenshuis is de Italiaanse start-up Aura System, die deze groene revolutie naar de voorgrond van het hedendaagse leven wil brengen. Lees hier wat we eerder schreven over deze start-up.
- Fytoremediatie is een proces waarbij planten worden gebruikt om verontreinigende stoffen in de binnenlucht op natuurlijke wijze te absorberen en te verwijderen, wat resulteert in een betere luchtkwaliteit binnenshuis.
- De NASA Clean Air Study in de jaren 1980 identificeerde specifieke planten die effectief zijn in het zuiveren van de lucht.
- Innovatieve bedrijven hebben op basis van dit onderzoek technologieën en producten ontwikkeld om de luchtkwaliteit binnenshuis te verbeteren.
De wetenschap van fytoremediatie
Fytoremediatie is een proces waarbij planten luchtverontreinigende stoffen kunnen absorberen, adsorberen, assimileren of overdragen en zo de luchtkwaliteit binnenshuis verbeteren. De doeltreffendheid van dit proces hangt af van verschillende plantenfactoren zoals de betrokkenheid van wortels, bladeren, was, cuticula en huidmondjes. De belangrijkste vervuilende stoffen die deze planten kunnen reduceren zijn onder andere fijnstof (PM), vluchtige organische stoffen (VOC’s), formaldehyde en andere anorganische vervuilende stoffen.
Binnenluchtvervuiling is vaak geconcentreerder dan buitenluchtvervuiling door een gebrek aan ventilatie. Dit kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen zoals ademhalingsproblemen, allergieën, vermoeidheid en stofwisselingsstoornissen. De introductie van kamerplanten is een milieuvriendelijke, kosteneffectieve optie voor luchtzuivering met minimaal energieverbruik; het biedt een overtuigende oplossing voor dit groeiende probleem.
Planten als natuurlijke luchtzuiveraars
De belangstelling voor het gebruik van planten om de luchtkwaliteit binnenshuis te verbeteren gaat terug tot de baanbrekende NASA Clean Air Study aan het eind van de jaren 1980. Deze studie identificeerde specifieke planten die effectief zijn in het verwijderen van schadelijke chemicaliën uit de lucht, zoals benzeen, formaldehyde en trichloorethyleen. De bloemenchrysant en de vredelelie bleken bijvoorbeeld enkele van de beste planten om de lucht te zuiveren. NASA raadde daarom aan om minstens één plant per 100 vierkante meter te hebben om de luchtkwaliteit te verbeteren.
Planten verwijderen verontreinigende stoffen uit de lucht met behulp van verschillende mechanismen, waaronder gasuitwisseling door stomatale openingen, adsorptie op bladoppervlakken en interacties met het microbioom van de plant. Micro-organismen in de bodem in combinatie met planten helpen ook bij het verwijderen van giftige chemicaliën. De doeltreffendheid van luchtzuivering op basis van planten hangt echter af van factoren zoals de kenmerken van de plant, de lichtintensiteit en de aanwezigheid van micro-organismen in de rhizosfeer en fyllosfeer van de plant.
Recente ontwikkelingen in fytoremediatie
Ondanks de bekende voordelen van planten bij het verbeteren van de luchtkwaliteit, waren de praktische toepassingen van deze kennis tot voor kort relatief beperkt. Het toegenomen bewustzijn van het belang van schone lucht, de energiecrisis, de opkomst van luchtdichte gebouwen en de negatieve gezondheidseffecten die samenhangen met een slechte luchtkwaliteit binnenshuis hebben allemaal bijgedragen aan een heropleving van de interesse in fytoremediatie.
Een van de meest innovatieve toepassingen van deze technologie is te zien bij de Italiaanse start-up Aura System. Zij hebben een modulaire groene wand ontwikkeld met de naam Sphera, die planten gebruikt om de luchtkwaliteit binnenshuis te verbeteren. Het systeem is ontworpen om te worden geïntegreerd met het verwarmings-, ventilatie- en airconditioningsysteem (HVAC), waardoor de onderhouds- en energiekosten met wel 60% worden verlaagd.
Vooruitblik
Ondanks deze vooruitgang is er meer onderzoek nodig om de vermindering van het energieverbruik door planten te kwantificeren, de meest effectieve plantensoorten voor luchtzuivering te identificeren en veilige lijsten van planten op te stellen voor het minimaliseren van verontreinigende stoffen in de binnenlucht. Op basis van het huidige onderzoek en de ontwikkelingen ziet de toekomst van binnenluchtzuivering er echter groen uit. Terwijl we blijven worstelen met de uitdagingen van slechte luchtkwaliteit, is het duidelijk dat een beroep op de natuur enkele van de meest veelbelovende oplossingen kan bieden.
