De AI Act van de Europese Unie treedt vandaag in werking. Deze wet introduceert een risicokader voor AI-toepassingen, met strengere regels voor risicovol gebruik. De wetgeving verbiedt praktijken zoals social scoring en manipulatieve AI en zorgt ervoor dat AI-systemen fundamentele rechten en veiligheid respecteren. Duidelijke verplichtingen voor ontwikkelaars, en een focus op transparantie, vormen de basis. Dit is wat je moet weten over de verordening.
Waarom dit belangrijk is:
De AI Act van de Europese Unie is de eerste poging om AI-ontwikkelingen te reguleren. Terwijl er in de Verenigde Staten geen allesomvattende regelgeving is voor AI, heeft de EU besloten om grenzen te stellen en mensenrechten te beschermen.
Het risicokader van de EU-AI Act
De kern van de AI Act is een op risico gebaseerd classificatiesysteem voor AI-toepassingen. AI-systemen worden ingedeeld in vier risiconiveaus: onaanvaardbaar risico, hoog risico, beperkt risico en minimaal of geen risico. Systemen die als onacceptabel risico worden aangemerkt, waaronder social scoring door overheden en speelgoed dat stemassistentie gebruikt om gevaarlijk gedrag aan te moedigen, zullen volledig worden verboden. De wet richt zich op AI-systemen met een hoog risico, die nu worden onderworpen aan strenge verplichtingen zoals risicobeoordeling, datasets van hoge kwaliteit, menselijk toezicht en robuustheid.
Ontwikkelaars moeten ervoor zorgen dat hun AI transparant is over de werking en herkomst. Dit omvat AI in onderwijs, werkgelegenheid, kredietscores en wetshandhaving. Naar verwachting zal ongeveer 15% van alle AI-systemen onder deze strenge regelgeving vallen.
Implicaties voor AI-ontwikkelaars en -gebruikers
Ontwikkelaars van AI-systemen met een hoog risico zullen de grootste gevolgen ondervinden. Zij moeten grondige risicobeoordelingen doen, gegevens van hoge kwaliteit gebruiken en ze moeten ervoor zorgen dat hun systemen robuust en veilig zijn. Deze systemen worden geregistreerd in een EU-database. Bovendien moeten ontwikkelaars, voordat ze hun AI op de markt brengen, bevestigen dat ze voldoen aan de eisen van de wet.
Gebruikers van AI-systemen met een hoog risico hebben weliswaar minder verplichtingen dan aanbieders, maar hebben nog steeds belangrijke verantwoordelijkheden. Zo moeten ze AI-systemen inzetten volgens de instructies.
Bescherming van grondrechten
Alle AI-systemen die een duidelijke bedreiging vormen voor de veiligheid, het levensonderhoud en de rechten van individuen worden verboden. Dit omvat AI die gedrag manipuleert, of gebruikmaakt van kwetsbaarheden op grond van leeftijd, fysieke of mentale capaciteiten. Bovendien worden realtime biometrische identificatietechnologieën als risicovol beschouwd en aan strenge eisen onderworpen, met name in de rechtshandhaving.
Het Europees AI-bureau, dat eerder dit jaar is opgericht, gaat in samenwerking met de lidstaten toezien op de handhaving en implementatie van de wet.
Innovatie
Ondanks het strenge kader gaat de AI Act niet alleen over beperkingen. Het is ook een middel om innovatie te bevorderen. Door duidelijke regels op te stellen wil de wet de verbreiding van AI bevorderen en de technologische vooruitgang stimuleren. De wetgeving belooft een evenwicht tussen economische groei en het waarborgen van publieke waarden.
Tijdschema
Hoewel de AI Act vandaag in werking treedt, zal deze gefaseerd worden ingevoerd. Verbodsbepalingen voor AI-systemen met een onaanvaardbaar risico worden van kracht na zes maanden, regels voor AI-modellen voor algemene doeleinden worden van toepassing na 12 maanden en AI-systemen met een hoog risico die zijn ingebed in gereguleerde producten hebben een nalevingsperiode van 36 maanden.
Het AI Office gaat richtlijnen maken en gesprekken tussen AI-aanbieders, nationale autoriteiten en belanghebbenden stimuleren, zodat de AI-regels in heel Europa op elkaar afgestemd zijn.
Sancties
De boetes voor het niet naleven van de AI Act zijn aanzienlijk en kunnen oplopen tot 35 miljoen euro of een percentage van de wereldwijde omzet van een bedrijf. Dergelijke boetes onderstrepen de toewijding van de EU aan ethische AI-ontwikkeling.
Internationaal wordt de EU-wetgeving nauwlettend in de gaten gehouden als mogelijke blauwdruk voor AI-regulering over de hele wereld. Reggie Townsend, adviseur van de Amerikaanse president op het gebied van AI, benadrukt het belang van AI-technologie en de noodzaak van voorlichting over de gevolgen ervan. De baanbrekende Europese wetgeving kan andere landen inspireren.