Author profile picture

“Problemen oplossen met technologie – dat is waar deze regio zo goed in is.”
Het energiesysteem dat we vandaag de dag gebruiken is niet duurzaam: mensen moeten hun energieverbruik veranderen of met innovatieve oplossingen komen voor een duurzamere energiehuishouding. De veranderingen in de richting van het nieuwe energiesysteem moeten op verschillende niveaus en op verschillende manieren worden doorgevoerd.

De directeur van de Strategic Area Energy van de TU/e, Laetitia Ouillet, vindt het belangrijk dat de overheid helderheid verschaft over wat in de nabije toekomst wel en niet meer zal worden toegestaan op het gebied van energie. “De overheid heeft plannen voor CO2-reductie en voor een toename van de productie van hernieuwbare energie. Maar je kunt niet zowel pleiten voor hernieuwbare energie, als kolen en gas overeind houden. Dat is net zo iets als op een echt strikt dieet gaan maar nog steeds chocolade op het menu blijven zetten.”

Laetitia Ouillet benadrukt hoe belangrijk het voor bedrijven is om een helder beeld te hebben van wat er op energiegebied wel en niet mag. “Kijk maar naar het voorbeeld van de gloeilamp: de overheid zei dat inefficiënte gloeilampen op een bepaald moment niet meer verkocht zouden mogen worden. Het leek ver weg, maar als je een bedrijf was, moest je hier rekening mee houden, want over 10 of 15 jaar zou je die eerder geïnstalleerde lampen niet meer kunnen vervangen.”

Het energiebeleid is niet alleen gericht op de bedrijven, maar ook op ieder individu. “Als je een huis hebt en je hoort elke dag op het nieuws dat we op een gegeven moment geen gas meer gebruiken, kun je overwegen om je huis te veranderen in een energieneutraal huis. Maar het is een zeer grote investering, dus je wilt weten hoe ernstig de situatie is. Verplicht de overheid mij om mijn huis energieneutraal te maken? Krijg ik subsidies voor de veranderingen die ik aan het huis zou doen? Mensen horen dat dingen kunnen veranderen, maar ze weten niet zeker wanneer de dingen zullen veranderen en of deze verandering hun probleem zal zijn.”

Ofschoon mensen op dit moment niet verplicht zijn om hun huizen energieneutraal te maken, heeft  Ouillet zelf wel al maatregelen genomen om haar huis en leefstijl duurzamer te maken. “Ons huis werd gebouwd in 1920, het was echt één groot energielek, dus gebruikten we veel gas. We hebben de hele dakconstructie vervangen en alles geïsoleerd – een behoorlijk duur project. We hebben onze gasketel vervangen door een gasketel die 5% efficiënter is. We hebben ook aan zonnepanelen gedacht, maar ons dak is te steil, wat betekent dat zonnepanelen te weinig zon zouden krijgen om effectief te kunnen zijn. Onlangs hebben we een kleine elektrische auto gekocht. Ik haat autorijden omdat ik echt tegen de effecten op het milieu ben en bovendien denk ik dat het een verspilling van tijd is om in files te staan. Maar soms moet ik wel eens rijden om mijn kinderen naar hun sportclub te brengen, dus kozen we voor een volledig elektrische auto.”

Als ze over haar werk als directeur van Strategic Area Energy van de TU/e spreekt, zegt ze dat op dit moment het meeste tijd wordt gestoken in de verwerking van de enorme hoeveelheid hernieuwbare energie die we verwachten te produceren. Bijvoorbeeld energieconversie en opslag: “We werken hard aan het direct omzetten van hernieuwbare elektriciteit of zonlicht (zonder er elektriciteit van te maken) in nieuwe brandstoffen. Deze brandstof kun je dan gebruiken in je auto in plaats van elektriciteit, wat betekent dat je geen enorme batterijen in de auto’s hoeft te hebben. Je kunt dan een conversiemotor laten werken met vloeibare energiedragers zoals ethanol of methanol. TU/e Team FAST werkt aan een brandstof die ze Hydrozine noemen, een duurzaam geproduceerd mierenzuur. Het grote voordeel van “elektrische” brandstoffen is dat je ze kunt opslaan. Op dit moment kun je elektriciteit alleen in een batterij opslaan. Als u meer energie wilt opslaan, moet je grotere batterijen hebben, maar de ruimte voor batterijen is beperkt. Het zou dus echt geweldig zijn als we brandstoffen uit elektriciteit zouden kunnen maken. De productie hiervan zal ook bijdragen aan andere groene industriële processen of zelfs aan zwaar transport.”

Er is kooldioxide nodig is om Hydrozine te produceren. Laetitia Ouillet vertelt dat er twee manieren zijn om CO2 te vinden: direct bij een emissiebron (bijvoorbeeld een grote fabriek) of door CO2 uit de lucht op te vangen. “Met de huidige technologie voor het afvangen van kooldioxide kun je CO2 overal vandaan halen – zelfs vanaf het dak van je huis. Maar het is nog steeds een moeilijk proces en de hoeveelheden die je uit de lucht kunt halen zijn veel kleiner dan de hoeveelheden die je kunt krijgen door het direct bij een vervuilingsbron te halen.”

De Nederlandse overheid zegt grote ambities op het gebied van CO2-afvang en -opslag te hebben, dit zou de basis kunnen worden voor nieuwe brandstoffen uit duurzame elektriciteit. “Het gebied van duurzame brandstoffen heeft een enorm potentieel”, zegt Ouillet. “De TU/e probeert dé plek van expertise op dit gebied te worden; we slagen erin kennis echt te combineren – bijvoorbeeld van werktuigbouwkunde en scheikunde. Dat onderscheidt de TU/e van andere technische universiteiten.”

Op de vraag naar haar plannen voor de nabije toekomst zegt Ouillet: “De belangrijkste doelstelling voor mij op dit moment is om de Nederlandse overheid de rol en potentie van die nieuwe brandstoffen te laten inzien. Op dit moment hebben we nog niet genoeg hernieuwbare energie om zelfs maar in onze bestaande elektriciteitsbehoefte te voorzien, maar als de overheid doorgaat met haar plannen, komt er een moment dat we echt nieuwe manieren nodig hebben om al die energie op te slaan en van daaruit op een slimme manier te gebruiken. Mijn ambitie komend jaar is om ervoor te zorgen dat de Nederlandse overheid en het bedrijfsleven dit gaan begrijpen.”

Laetitia Ouillet heeft een hechte band met de stad van haar universiteit. “De gemeente Eindhoven vraagt vaak naar onze mening als onderzoeksinstelling over wat er in de toekomst beschikbaar komt. Ik ben erg enthousiast over het project van mijn collega Bert Blocken – Longen van de Stad, gericht op het reinigen van de lucht in en rond parkeerterreinen. Ik denk dat dat echt een pioniersoplossing is en dat is een geweldige manier voor Eindhoven om te laten zien waar we naar toe gaan. Problemen oplossen met technologie – ik denk dat dit is waar deze regio zo goed in is.”

Foto Bart van Overbeeke Fotografie