De wereldwijde batterijmarkt is booming. Gestimuleerd door de snelle ontwikkeling van elektrisch rijden, consumentenelektronica en opslag voor off-grid en microgrid systemen, heeft de industrie zich wereldwijd snel ontwikkeld. In veel gevallen hebben overheidsbeleid en stimuleringsmaatregelen deze ontwikkelingen bevorderd. In een driedelige serie onderzoeken we de Europese bijdragen aan deze trend en de rol van de European Battery Alliance. In deel 1 richten we ons op de uitdagingen en kansen van deze bloeiende industrie.
De Europese batterijmarkt heeft de afgelopen jaren een aanzienlijke groei doorgemaakt, aangedreven door de toenemende vraag naar energieopslag voor consumenten en bedrijven. Europa opereert in een concurrerende wereldmarkt, die kansen en uitdagingen biedt. Om hun relatieve belang volledig te begrijpen, moeten we eerst kijken naar de belangrijkste drijvende krachten.
Wat zijn de belangrijkste drijfveren van de batterijmarkt?
In de eerste plaats gaat het om het toenemende gebruik van elektrische voertuigen (EV): Nu de bezorgdheid over klimaatverandering en luchtvervuiling toeneemt, dringen veel landen aan op elektrische voertuigen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Dit heeft de vraag naar krachtige en efficiënte batterijen, met name lithium-ionbatterijen, voor elektrische voertuigen gestimuleerd. Op een iets kleinere schaal hebben ook smartphones, laptops en andere draagbare elektronische apparaten de vraag naar compacte, lichte batterijen met een hoge capaciteit aangewakkerd.
Bovendien is de overgang naar hernieuwbare energie een kracht op zich gebleken. De wereldwijde verschuiving naar hernieuwbare energiebronnen, zoals zon en wind, heeft oplossingen voor energieopslag nodig gemaakt om schommelingen in de stroomproductie te beheren. Hierdoor is de vraag naar grootschalige batterijopslagsystemen toegenomen om de stabiliteit van het net te handhaven en de energie-efficiëntie te verbeteren.
Een andere factor is overheidsbeleid en -stimulansen. Regeringen wereldwijd hebben verschillende beleidsmaatregelen, stimulansen en voorschriften ingevoerd om schone energie te bevorderen en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen. Deze maatregelen hebben de ontwikkeling en toepassing van geavanceerde batterijen in diverse toepassingen aangemoedigd, zoals elektrische voertuigen en netopslag.
Off-grid en microgrid
Daarnaast is er de vooruitgang in accutechnologie. Technologische innovaties in batterijmaterialen, ontwerp en fabricage hebben geleid tot de ontwikkeling van efficiëntere, lichtere en goedkopere batterijen. Deze vooruitgang heeft het aantal toepassingen van batterijen uitgebreid en ze toegankelijker gemaakt voor consumenten en industrieën.
Voor een groot deel nog op experimenteel niveau zijn de stappen genomen rond energieopslag voor off-grid en microgrid systemen. De behoefte aan betrouwbare energieopslag in afgelegen locaties, waar de toegang tot het hoofdelektriciteitsnet beperkt of onbestaande is, heeft de vraag naar batterijen in off-grid- en microgridsystemen gestimuleerd.
Ten slotte is er een groeiende belangstelling voor elektrische vliegtuigen en zeeschepen. De luchtvaart- en scheepvaartindustrie verkennen ook elektrificatie om emissies en brandstofverbruik te verminderen. Dit heeft geleid tot een toenemende belangstelling voor batterijen voor elektrische vliegtuigen en zeeschepen. Deze ontwikkelingen lijken veelbelovend voor de toekomst, maar bevinden zich voorlopig nog in het stadium van prototyping.
Kansen en uitdagingen
De Europese batterijmarkt biedt veelbelovende kansen, mede dankzij de groeiende vraag naar elektrische voertuigen en opslag van hernieuwbare energie. Om deze kansen ten volle te benutten, moeten echter uitdagingen zoals de concurrentie van Aziatische fabrikanten, de beschikbaarheid van grondstoffen en de ontwikkeling van infrastructuur worden aangepakt.
Wat de kansen betreft, is de groeiende vraag naar elektrische voertuigen van cruciaal belang. Door de toenemende bezorgdheid over het milieu en de strengere emissievoorschriften stijgt de vraag naar elektrische voertuigen – en dat zal nog wel even zo blijven. Deze groei biedt een belangrijke kans voor de Europese batterijmarkt, aangezien batterijen een sleutelcomponent zijn in EV’s.
Opslag van hernieuwbare energie is een andere grote kans. De Europese Unie heeft ambitieuze doelstellingen voor hernieuwbare energie vastgesteld, wat de ontwikkeling van efficiënte energieopslagsystemen noodzakelijk maakt. Batterijen horen tot de primaire oplossingen voor de opslag van energie uit hernieuwbare bronnen zoals zon en wind, wat een kans biedt voor marktgroei. Voortdurend onderzoek en ontwikkeling in batterijtechnologie is in dit verband een andere factor. Het kan de prestaties verbeteren, de energiedichtheid verhogen en de kosten verlagen. Dit kan resulteren in een meer concurrerende markt en de vraag naar batterijen verder stimuleren.
Lokale productie
Een andere mogelijkheid is gelokaliseerde productie. Europese regeringen en bedrijven investeren in lokale batterijproductie om de afhankelijkheid van de invoer van batterijen uit Azië te verminderen. Dit kan banen scheppen, de toeleveringsketen verbeteren en het concurrentievermogen van de Europese batterijfabrikanten vergroten. Ten slotte kunnen ondersteunend beleid en financiering een belangrijke rol spelen. De Europese regeringen en de EU bieden financiële steun en een gunstig beleid om de batterijproductie, het onderzoek en de ontwikkeling van infrastructuur te bevorderen.
Wat de uitdagingen betreft, valt in de eerste plaats te denken aan de concurrentie van Aziatische fabrikanten. Fabrikanten uit China, Zuid-Korea en Japan domineren de wereldmarkt. Deze bedrijven profiteren van gevestigde productiefaciliteiten, schaalvoordelen en overheidssteun, waardoor het voor Europese fabrikanten een uitdaging is om te concurreren op het gebied van kosten en productiecapaciteit. Ook de beschikbaarheid van grondstoffen is een probleem. Voor de productie van batterijen zijn materialen als lithium, kobalt en nikkel nodig, die in Europa niet overvloedig aanwezig zijn. Dit leidt tot afhankelijkheid van invoer, prijsschommelingen en mogelijke verstoringen van de toeleveringsketen.
Recycling en afvalbeheer vormen een even grote uitdaging als de productie. Nu het gebruik van batterijen toeneemt, wordt het beheer van afgedankte batterijen een kritieke taak. Een goede infrastructuur voor recycling en afvalbeheer is nodig om de impact op het milieu te minimaliseren en waardevolle materialen terug te winnen. Het waarborgen van de veiligheid en de prestaties van batterijen bij recycling en in de hele waardeketen is van cruciaal belang voor de algemene invoering ervan. De technologische vooruitgang moet zich blijven richten op kwesties als thermisch beheer en degradatie van batterijen. Ten slotte is de ontwikkeling van slimme infrastructuur belangrijk. Een grootschalige invoering van EV en opslag van hernieuwbare energie vereist aanzienlijke investeringen in oplaadinfrastructuur en modernisering van het netwerk, wat voor sommige Europese regio’s een uitdaging kan zijn.
Europese alliantie voor batterijen
De marktontwikkelingen, evenals de uitdagingen en kansen, hebben samen geleid tot een sterke vraag naar geavanceerde batterijen. De aanzienlijke groei kan grotendeels worden toegeschreven aan de rol van de European Battery Alliance (EBA). EIT InnoEnergy stuurt het industriële ontwikkelingsprogramma van EBA aan. Dankzij zijn ervaring met de ondersteuning van innovaties op het gebied van batterijen en opslag, werd EIT InnoEnergy in oktober 2017 door vicevoorzitter Šefčovič gevraagd “zijn voorbereidend werk voort te zetten in partnerschap met de EU-industrie, de academische wereld en de financiële sector, om tegen maart 2018 de eerste aanbevelingen te doen over randvoorwaarden”.
De EBA heeft tot doel een concurrerend en duurzaam batterij-ecosysteem in Europa te bevorderen en brengt belanghebbenden uit de gehele waardeketen van batterijen bijeen, waaronder fabrikanten, eindgebruikers, beleidsmakers, onderzoeksinstellingen en niet-gouvernementele organisaties. De EBA pakt de kansen en uitdagingen voor de Europese batterijmarkt aan via verschillende rollen:
Het versnellen van investeringen: De EBA faciliteert en bevordert investeringen in batterijproductiefaciliteiten, onderzoek en ontwikkeling, en infrastructuurprojecten door investeerders in contact te brengen met relevante projecten en publiek-private partnerschappen te stimuleren.
Ondersteuning van beleid en regelgeving: De EBA werkt nauw samen met beleidsmakers om een gunstig regelgevingskader te creëren voor de productie, het onderzoek en het gebruik van batterijen. Dit omvat aanbevelingen voor subsidies, belastingprikkels en andere ondersteunende maatregelen om de groei van de batterijmarkt in Europa aan te moedigen.
Bevordering van innovatie en onderzoek: De EBA stimuleert onderzoek en ontwikkeling op het gebied van batterijtechnologieën door onderzoeksprojecten in samenwerkingsverband, kennisuitwisseling en technologieoverdracht tussen Europese belanghebbenden te ondersteunen. Dit kan leiden tot vooruitgang op het gebied van prestaties, veiligheid en duurzaamheid van batterijen.
Veiligstellen van de grondstoffenvoorziening: Om de afhankelijkheid van ingevoerde grondstoffen te verminderen, streeft de EBA naar strategische partnerschappen met landen die rijk zijn aan grondstoffen zoals lithium, kobalt en nikkel. Deze partnerschappen kunnen een stabiele aanvoer van grondstoffen helpen garanderen en prijsschommelingen beperken, wat de Europese batterijmarkt ten goede komt.
Ontwikkeling van geschoolde arbeidskrachten: De EBA wil een geschoolde beroepsbevolking opbouwen door onderwijs- en opleidingsprogramma’s op het gebied van batterijtechnologie, fabricage en recycling te ondersteunen. Goed opgeleide arbeidskrachten zijn essentieel voor de groei en het concurrentievermogen van de Europese batterijsector.
Bevordering van duurzaamheid en recycling: De EBA bevordert de ontwikkeling van een circulaire economie voor batterijen door recyclinginitiatieven, infrastructuur voor afvalbeheer en de invoering van duurzame batterijtechnologieën te ondersteunen. Dit kan helpen de milieueffecten van batterijen te minimaliseren en ervoor te zorgen dat waardevolle materialen uit afgedankte batterijen worden teruggewonnen.
Samenwerking bevorderen: Door een platform te creëren waar belanghebbenden kunnen samenwerken, kennis kunnen delen en strategische partnerschappen kunnen aangaan, helpt de EBA het Europese batterij-ecosysteem te versterken en het concurrerender te maken op het wereldtoneel.
In het volgende deel van deze reeks kijken we naar het waarom en hoe. We zullen kijken naar de eerste resultaten van de European Battery Alliance en haar ambities om Europa te helpen een toonaangevende speler te worden in de wereldwijde batterij-industrie.