Het liefst had ik deze pandemierubriek zonder al te spannende virusperikelen aan de wilgen gehangen deze zomer. Vorige maand leek het hier daadwerkelijk op af te stevenen, mooie zware dalingen in alle vervelende getalletjes over het gehele continent. Prik in de pocket, vlag uit, summer of love, vakantie kan beginnen, toch? Ja, eigenlijk wel. Dit niet omdat er geen nieuws te melden is, maar omdat de redacteur van dienst na anderhalf jaar coronavisualisaties toe is aan rust.
Maar niet voordat we deze rubriek die al bijna een jaar loopt met veel visueel spektakel hebben afgesloten. Vanwege de nog hogere hoeveelheid visualisaties en kaarten dan normaal, wordt de finale uitgesmeerd over twee artikelen. In het eerste deel staat het perspectief vanuit een internationaal en continentaal niveau centraal.
We trappen deze zinderende zwanenzang af met een animatie die de lente van 2021 samenvat met alle kaarten uit de huidige reeks achter elkaar met daaronder de heatmap die teruggaat tot aan december. Deel twee van deze finalereeks staat inmiddels online en is via deze link te lezen.
Dag en nacht
Het goede nieuws is dat de Europakaart sinds het bestaan van deze rubriek gemiddeld genomen nog nooit zo licht van kleur is geweest als deze afsluiter. Toch lijkt dit feestje van tijdelijke aard te worden. Wat begon in Groot-Brittannië en deze maand oversloeg naar Portugal, lijkt nu een vervolg te krijgen in meer landen die geliefd zijn bij toeristen. Voornamelijk Cyprus en delen van Spanje vallen daarbij op. De coronaprevalentie tussen nu en twee maanden geleden verschilt in die landen als dag en nacht.
De delen van Europa die eind april achterover konden leunen, kampen nu opnieuw met zware stijgingen. En wat bovendien opvalt, is dat het Verenigd Koninkrijk, Portugal en Spanje ook als eerste te maken kregen met de piek afkomstig van de alpha of Kent-variant die onderhand nagenoeg verdreven is door de dubbel zo besmettelijke stam uit India. Gaat West-Europa deze trend achterna? Ja. Maar dat gebeurt niet van de een op de andere dag. Nederland en de buurlanden hebben een aantal kostbare extra weken de tijd om zoveel mogelijk mensen in te enten. Volledig gevaccineerden lijken goed beschermd te zijn tegen dit exemplaar.
Hoe het met vaccineren gaat? Dat is al sinds begin januari wekelijks te volgen in deze rubriek. Hieronder is de voorlopig laatste update van de Europese prikrace. De animatie toont het absolute aantal prikken en maakt geen onderscheid tussen eerste en tweede prikken. Om hier meer duidelijkheid in te verschaffen is hieronder ook een interactieve kaart te zien met het aandeel volledig gevaccineerden onder de bevolking.
Tussen twee vuren
Continentaal Europa lijkt voorlopig dankzij de vaccins en de (nog) lage percentages microscopische Delta-kwelgeesten nog even te kunnen genieten van weinig acute pandemische problematiek. Het afgelopen anderhalf jaar hebben we geleerd dat dit heus niet in enorm korte tijd kan omslaan en dat golven allerminst te voorspellen zijn als je honderden Europese gebiedsdelen wekelijks onder de loep neemt om te kijken wat er precies scheelt.
De Britse Eilanden zijn overigens niet de enige plek waar het virus terrein wint. Ook aan de andere randen van Europa is eind juni allesbehalve sprake van een sein brandmeester. Sterker nog: de felste haard van het continent ligt niet, zoals je zou verwachten, in het noordoosten van Engeland of Schotland. Voor sommige Russen is het sinds deze week verplicht om zich te laten vaccineren tegen Covid-19. De regering -Poetin nam deze draconische maatregel omdat het aantal gegadigden voor het Sputnik-V-vaccin tegenvalt en de hoofdstad Moskou in een week tijd meer dan 50.000 nieuwe coronabesmettingen moest bijschrijven.
Voor de finale is de coronakaart van Europa deze week nog verder uitgebreid waardoor heel continentaal Europa te zien is. Hier valt ook direct Turkije op, waar de pandemie nog altijd niet bepaald onder controle is.
De dataranglijst
In de ondersteunende tabel zijn de meeste gebiedsdelen gesorteerd op het aantal besmettingen per 100.000 inwoners in zeven dagen. Eén plek in Europa houdt al vanaf het begin van de pandemie het virus volledig buiten de deur.
Op Spitsbergen is na bijna 18 maanden corona nog nooit iemand positief getest. Hiermee is dit afgelegen eiland, met ongeveer 2.000 inwoners, de enige plek in Europa die tot dusver volledig virusvrij gebleven is. Voor wie een virusvrije vakantie zoekt op een plek onder de poolcirkel, is er een grote verscheidenheid aan keuze naar bestemmingen in Centraal- en Oost-Europa. Wil je échte zomerwarmte zonder uitslaande virushaard, dan is Malta een uitmuntende mogelijkheid.
Het pechcontinent
Hoewel deze rubriek zich nagenoeg alleen focuste op corona in Europa, wat ook logisch is met zo’n naam, grijpt de pandemie ook om zich heen op de rest van de planeet. Dat Oost-Azië en Australië de boel prima onder controle hebben en houden, is algemeen bekend. Toch zijn er ook plekken waar het aanzienlijk slechter gaat dan in Europa. Hoewel die 300 of 400 besmettingen per 100.000 hoofden in Moskou of Manchester tamelijk veel is, moeten we voor de meest macabere aantallen naar Zuid-Amerika, waar de winter voor de deur staat.
De gifbeker voor Latijns-Amerika lijkt nog altijd niet geleegd. Waar Venezuela, Ecuador en Peru – het land met het hoogste sterftecijfer wereldwijd – de dans deze week lijken te ontspringen, is het op dit continent bijna overal alle hens aan dek. Colombia is er het zwaarst aan toe met als absolute uitschieter hoofdstad Bogota. Hier testten tussen 19 en 25 juni bijna 73.000 inwoners positief op corona. Om deze continentale rubriek af te sluiten besloot ik in te zoomen op de situatie daar. Zelfs de voorspoedige vaccinatiecampagne in Uruguay en Chili kon een nieuwe najaarsgolf niet voorkomen.
Onze najaarsgolf
Net als tijdens onze najaarsgolf zit er voor de meeste overheden in deze landen niets anders op dan de maatschappij op slot te gooien en hopen dat het aantal besmettingen zo kan worden teruggedrongen. Toch zijn zulke hoge aantallen ook bij ons maanden op rij normaal geweest. Sterker nog. Zo zag dat er met dezelfde legenda uit tijdens het hoogtepunt van de herfstgolf in de slotdagen van november.
Nog eentje dan…
Gaan wij net zo’n vervelend najaar tegemoet als in Zuid-Amerika? Hopelijk niet. Dat de prikken goed beschermen tegen ernstige klachten of levensbedreigende situaties met een volledige bescherming kan hier het verschil maken. In dat opzicht hebben wij mazzel met het moment in het jaar. Toch dachten we afgelopen zomer ook dat de pandemie voorbij was. Voorbij is Corona in Europa na dit weekeinde in elk geval wel.
In het tweede deel dat de boel écht afsluit, spelen de visualisaties, het perspectief vanuit Nederland en de zomervakantie een prominentere rol.
Update 29-06 – Deze slothelft van de Grote Finale staat online en is via deze link te bekijken.
Klaar met corona
Maar waarom stopt het eigenlijk? Dit heeft vooral een praktische reden. Het samenstellen van deze weekrubriek ondergetekende iedere week tientallen uren van zijn tijd en energie. Door telkens bovenop deze cijfers zitten, is er bovendien geen ruimte voor een coronavrije mindset.
De komende maanden wil ik mezelf de ruimte geven om uit de pandemiestand te komen en hiervoor is volledige social distancing van het onderwerp voor noodzakelijk. De honderden uren die hierin zijn gestoken hebben me een schatkist aan nieuwe vaardigheden opgeleverd, maar vergden ook veel van mijn energie in de heftigste periode voor de mensheid na de Tweede Wereldoorlog.
Heb jij genoten van de wekelijkse episodes, schuifkaarten, prikraces en duiding of wil je mij als auteur om een andere reden een financiële blijk van waardering geven? Dan is het vanaf nu mogelijk om een vrijwillige fooi of vakantiegeld achter te laten via deze Backme.org-link.
