Conjunctuur Enquête FME: Verwachting technologische industrie in jaren niet zo negatief

Producenten in de technologische industrie verwachten dat de vertraging van de economische groei verder door zal zetten. Ondernemers zijn opvallend pessimistisch over de verwachte economische ontwikkelingen, zo blijkt uit de analyse van de Conjunctuur Enquête Nederland (COEN). De prestaties in de technologische industrie waren in het afgelopen kwartaal (april-juni 2019) niet slechter dan in het eerste kwartaal van 2019, stelt FME, de uitvoerende organisatie achter de enquête vast. “Maar de verwachtingen voor het lopend kwartaal (juli-september 2019) zijn opvallend negatief. Dat is voor het eerst in jaren.”

De negatieve verwachtingen voor het lopend kwartaal betreffen de productie, de omzet en de waarde van de orderontvangst. “In meerdere opzichten is het huidige sentiment te vergelijken met dat van begin 2013, toen de Nederlandse economie in het tweede dal van de ‘dubbele dip recessie’ na 2008 zat”, zegt Joost Veenstra, economisch analist bij FME. Het percentage producenten met een negatieve verwachtingen is groter dan met een positieve verwachting. Voor de productie is dat saldo -1,8 procentpunt. De laatste keer dat een negatief saldo voorkwam was begin 2013.

Ook het saldo voor de verwachte waarde van de orderontvangst is negatief; -1,7 procentpunt, net zoals de verwachte omzet: -3,9 procentpunt. De verwachting van de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven binnen de EU neemt met 4,6 procentpunt stevig af: van +5,0 naar +0,4. De verwachting van het economisch klimaat neemt af van +4,0 naar +1,2 procentpunt.

Handelsoorlog

Het toegenomen pessimisme in de technologische industrie komt niet uit de lucht vallen. De maakindustrie heeft het wereldwijd lastig. De handelsoorlog tussen China en de VS drukt op de internationale markten. Veenstra: “Daar krijgt binnen Europa vooral de Duitse maakindustrie veel klappen van. De Nederlandse industrie is nauw verbonden met die van Duitsland, dus ook hier zijn de effecten merkbaar. De Italiaanse begrotingsperikelen en de komst van Brexit ‘hardliner’ Boris Johnson leiden tot extra onrust.”