ex·pat (de; m,v; meervoud: expats) 1iem. die voor zijn werk tijdelijk in het buitenland woont. Een expatriate of afgekort expat is iemand die tijdelijk in een land verblijft met een andere cultuur dan die waarmee hij is opgegroeid.
Natuurlijk, in tijden van het EK Voetbal kijk ik enigszins jaloers naar het fanatisme van enkele collega’s waarvan het thuisland wel in Frankrijk aanwezig is, maar al met al geeft het werken tussen expats een extra dimensie aan mijn werkomgeving. Ruim 14.000 medewerkers met bijna 100 verschillende nationaliteiten zijn er te vinden binnen ASML. Engels als voertaal om te kunnen communiceren met collega’s uit alles hoeken van de wereld: China, Mexico, Peru, Polen….
Stuk voor stuk huis en haard verlaten voor een internationale ervaring. Tokyo, San Diego en Taipei verruild voor Eindhoven. Met beide voeten in de rijke Nederlandse cultuur: wennen aan de directheid in het communiceren. Niet praten in een lift. Nuchterheid verruilen voor complete gestoordheid op Koningsdag. Gezellig zittend in een kring stoelen in de woonkamer om een verjaardag te vieren. Maar het meest ‘weird’, althans naar mening van meerdere exotische collega’s, zijn toch wel de openbare grote grijze urinoirs… Pal in de zon midden in het straatbeeld.
Leuk is dat… een spiegel voorgehouden worden door iemand die met een frisse blik naar onze stad en onze cultuur kijkt. Tja… Waarom doe ik óf ham óf kaas op mijn boterham en sta ik niet elke ochtend wat langer in de keuken om een complete rijk gevulde salade te maken?
‘Don’t take your shoes off, don’t feel at home’… Zo wordt er tegen ons aangekeken. Inderdaad… wanneer ik met mijn gezinnetje aan het avondeten zit voelt het ongemakkelijk als er collega’s of kennissen spontaan zouden binnenvallen. Zo doen we dat per slot van rekening al tientallen jaren.
Mijn advies aan mijn buitenlandse collega’s die de Brabantse cultuur echt willen ervaren is om op zondagavond rond half zes naar de friettent te gaan. Er ‘un viandel in te laten gooien’, rustig te gaan zitten en alleen maar te kijken en luisteren. Nederland op zijn mooist. Vrouwen met korte pittige kapsels met in een hand een wit papieren tasje met het diner voor die avond en in de andere hand zowel telefoon, sigaret als autosleutels. Althans dat geldt voor de expats die er voor kiezen om in Eindhoven te gaan wonen. Er zijn er nog steeds die Amsterdam verkiezen boven het Zuiden. Die anderhalf uur in de auto zijn ze thuis ook wel gewend en Amsterdam spreekt nou eenmaal meer aan.
De ‘world smartest city’ werkt als een enorme magneet op de kenniswerkers wereldwijd maar Eindhoven zelf moet zijn plaats nog verdienen. Ook al wordt Eindhoven meer en meer een expat-omgeving. “Eindhoven has reinvented itself as the hip and stylish design capital” aldus een expat-magazine. Ik hou wel van die internationalisering. Jezelf mengen in het Engelse gebrabbel in een overdosis aan verschillende accenten op een vrijdag-avond in biercafé Van Moll. Het levert meestal interessante ontmoetingen en gesprekken op. Een Poolse kenniswerker bij Philips die mij vraagt of ik nog een adresje weet om zijn appartement te laten schilderen.
Zou ik het kunnen? Mijn Eindhoven verlaten voor enkele jaren? Zou ik de stad gaan missen? De sfeer op Strijp-S, een zonovergoten Wilhelminaplein in de zomer. Zou ik PSV gaan missen? Ik krijg niet direct energie van de nieuwe PSV-uitstraling, maar sta toch nog steeds graag op de tribunes. Biertje erbij en maar ouwehoeren. Hoe zou Eindhoven eruit zien als je nu zou vertrekken en over enkele jaren weer terug komt? Zou er iets veranderd zijn? Een drukkere skyline bijvoorbeeld of een geheel nieuw ontwikkeld gebied tussen station en de Bijenkorf. Zouden de busbanen weer verdwenen zijn? Zou Philips weer teruggekeerd zijn op de borst van Guardado en co? Zijn we nóg meer High-Tech en smarter geworden?
ex·pat (de; m,v; meervoud: expats) 1iem. die voor zijn werk tijdelijk in het buitenland woont….
Misschien zou ik het zelf eens moeten proberen…
NASCHRIFT: Deze column werd geschreven in juni 2016. Columnist Bart van Vlokhoven is inmiddels daadwerkelijk een expat geworden. Binnenkort zijn eerste bijdrage vanuit Portland, Oregon.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
