Prototype van de zelfafnameset van CC Diagnostics
Author profile picture
Waarom we over dit onderwerp schrijven:

Jaarlijks krijgen zo’n 800 personen in Nederland de diagnose baarmoederhalskanker. Vrouwen laten zich regelmatig controleren, maar veel vrouwen vinden de bijbehorende onderzoeken onprettig. Tijd voor innovatie op dit gebied.

Het gaat de goede kant op met CC Diagnostics. De Groningse start-up ontwikkelt een nieuwe test voor baarmoederhalskanker die efficiënter werkt en prettiger in afname moet zijn voor de vrouwelijke gebruikers. Momenteel voert het bedrijf een grootschalig onderzoek uit om een CE-markering te verkrijgen en daarmee de Europese markt te kunnen bestormen. “We mogen trots zijn op waar we nu staan”, zegt co-founder Nutte van Belzen. 

In Nederland moeten vrouwen boven de 30 zich regelmatig laten controleren op baarmoederhalskanker. Daarbij horen pijnlijke onderzoeken als uitstrijkjes en soms ook biopten. Met de nieuwe test van CC Diagnostics kan de huidige PAP-test, die nu in het bevolkingsonderzoek wordt gebruikt, vervangen worden. De nieuwe zogenaamde Methica-test stelt vrouwen in staat om zelf thuis, door middel van een zelfafnameset, materiaal af te nemen en volledig deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek. Zo kan in een vroegtijdig stadium baarmoederhalskanker worden opgespoord en in de toekomst wellicht ook andere ziekten die door het Humaan Papillomavirus (HPV) worden veroorzaakt, zoals eierstokkanker.

Hoe werkt de test van CC Diagnostics?

De oorsprong van kanker zit in het DNA van cellen. CC Diagnostics kijkt naar drie specifieke genen die een cel beschermen tegen kanker. Die beschermende functie kan echter langzaam verloren gaan, wat kan leiden tot het voorstadium van kanker. Met de zogenaamde Methica-test wordt gekeken naar de beschadiging van het DNA om veranderingen in een vroeg stadium op te sporen. De test is volgens de start-up nauwkeuriger dan de PAP-test.

CE-markering

Afgelopen jaren wist CC Diagnostics alles op alles te zetten om aan de buitenwereld te laten zien dat de nieuwe test waardevol is voor de medische wereld. Verschillende onderzoeken met relatief kleine steekproefgroottes bewezen tot nu toe al de meerwaarde van de testkit. Nu is het tijd voor de volgende stap.

“We zijn erg blij met de stappen die we afgelopen tijd hebben kunnen nemen”, zegt Van Belzen, die behalve als ondernemer ook werkzaam is als arts in het Medisch Centrum Leeuwarden. “Op dit moment hebben we ons product in zoverre klaar dat we kunnen gaan leveren aan laboratoria. Zij beschikken over biologisch materiaal. De samenwerkingen stellen ons in staat om met het materiaal dat anders in de prullenbak zou belanden onze testkit te valideren. We voeren een onderzoek uit van grote omvang. Deze data hebben we nodig om de CE-markering te krijgen.” Kortom: “Dit is een belangrijke periode voor ons en ik ben blij dat we hier inmiddels aanbeland zijn.”

Nutte van Belzen

De start-up levert testkits aan drie toonaangevende medische laboratoria in Nederland, waaronder het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). “Onze techniek is ook ontwikkeld in het UMCG. Voordat wij startten met ons bedrijf waren onderzoekers al 14 jaar lang bezig met onderzoek naar deze technologie. Ze helpen ons met het opzetten van studies, met de bewijsvoering en nu dus met het onderzoek waar we ons momenteel op focussen.”

Screening vanuit huis

Ook nu al kunnen vrouwen kiezen voor een zelfafnameset om HPV op te sporen, die vervolgens naar het laboratorium wordt gestuurd. Het lab kan echter niet onderzoeken of er ook afwijkende cellen in het lichaam zijn die door het virus worden veroorzaakt. Wanneer er HPV wordt geconstateerd, moeten vrouwen daarom alsnog een uitstrijkje laten maken bij de huisarts. 

“Een van de grote voordelen van onze testkit is dus dat in het geval van een positieve HPV-test, het uitstrijkje bij de dokter, de PAP-test, niet meer nodig is”, licht Van Belzen toe. “Onze test is namelijk toepasbaar op het zelfafgenomen materiaal. Dat scheelt een extra stap naar de huisarts en daarmee ook wachttijd. Het verlagen van de drempel om een HPV-test te doen is van groot belang. Ongeveer 15 procent van de vrouwen die HPV blijken te hebben, zetten vervolgens namelijk niet de stap om naar de huisarts te gaan. “Ik hoop dat wij hier iets in kunnen betekenen en verwacht dat zelfafnamesets steeds meer de toekomst gaan worden.”

‘Net een rechtszaak’ 

Het verkrijgen van de Europese markering gaat echter meestal niet zonder horten of stoten. Een groot obstakel is volgens Van Belzen de langdurige periode van onzekerheid waar een bedrijf mee te maken krijgt tijdens het proces, terwijl het product ook laat in het proces nog afgewezen kan worden. “Het is soms net alsof je jezelf moet verdedigen in een rechtszaak. Je hebt te maken met de wet, regelgevingen en mensen die op basis van de regels een besluit moeten nemen over ons product. Wij moeten een uitgebreid dossier opbouwen waarin wij steeds meer bewijzen aanleveren, die reproduceerbaar moeten zijn.”

Soms moet een deel van het proces opnieuw. “Dat heeft natuurlijk ongelofelijk veel impact op de doorlooptijd van je bedrijf”, gaat Van Belzen verder. “Moet je een onderzoek opnieuw uitvoeren? dan ben je soms zomaar een jaar langer onderweg.” Het uitvoeren van grootschalig onderzoek voor de CE-markering zal CC Diagnostics ongeveer anderhalf jaar kosten voorspelt Van Belzen. “Laten we hopen dat ons proces zo voorspoedig mogelijk verloopt.”

Teamuitbreiding

Nu het bedrijf groeit als kool, staat het tevens voor een andere grote uitdaging: Tijd voor teamuitbreiding. “In de coronaperiode hebben we vooral veel remote gewerkt. Maar momenteel werken we als team nauw met elkaar samen op kantoor. In de groeifase die we doormaken zijn we hard op zoek naar personeel en stagiaires.” Dat het bedrijf een leuke plek kan aanbieden voor nieuwe werknemers staat volgens Van Belzen buiten kijf. “Zo kunnen we mooi iets teruggeven aan het ecosysteem in Groningen, dat voor ons in het verleden veel betekend heeft, en nog steeds heel betekenisvol is”, besluit hij.

Samenwerking

Dit artikel is gemaakt in een samenwerking tussen Provincie Groningen en onze redactie. Innovation Origins is een onafhankelijk journalistiek platform dat zijn partners zorgvuldig uitkiest en uitsluitend samenwerkt met bedrijven en instellingen die achter onze missie staan: het verhaal van innovatie verspreiden. Op die manier kunnen wij onze lezers waardevolle verhalen aanbieden die volgens journalistieke richtlijnen tot stand zijn gekomen. Wil je meer weten over hoe Innovation Origins samenwerkt met andere bedrijven? Klik dan hier