[BRAINPORTCOLUMN] Samen naar de Top!

‘Juist omdat het zo goed gaat in Brainport Eindhoven, is het zaak om die kracht van vandaag te koppelen aan de uitdagingen van morgen’. Aldus Arnold Stokking, Managing Director Industry bij TNO en initiator van de toekomstverkenning van Brainport Eindhoven; waar liggen kansen voor de regio als het gaat om innovatie en nieuwe business modellen in 2038? In deze tweewekelijkse column lichten Stokking en direct betrokkenen belangrijke punten uit die toekomstverkenning toe. Lees hier de eerder gepubliceerde Brainportcolumns.

Ongeacht waar we met onze toekomstverkenning uitkomen, staat één ding wat mij betreft al vast; we moeten investeren en elkaars hand vasthouden in gekozen richtingen. Net zoals we dat gezamenlijk deden eind jaren negentig bij de oprichting van Brainport, met ons specifieke hightech ecosysteem als succesvolle uitkomst. Helaas zie ik vele politici in binnen- en buitenland die geloven dat marktwerking de toekomst wel regelt, ook in het huidige mondiale digitale klimaat. Algemene maatregelen, zoals stimuleren middels generieke belastingvoordelen, zijn volgens dat gedachtegoed voldoende. De vraag is wat we daar uiteindelijk van terugzien in onderscheidend vermogen en in hoeverre deze middelen verdampen in hogere korte termijn winsten? Gericht investeren in de economische infrastructuur is veel duurzamer. Overheidsstimulatie in de vorm van algemene kostenverlaging is als onderhandelen op prijs, dat kan iedereen en daarom leidt het onvermijdelijk tot een race to the bottom in het internationale concurrentieveld. Die wedstrijd kent uiteindelijk alleen maar verliezers. Ik pleit daarom voor een gezamenlijke race to the top.

Een bedrijf dat diepgeworteld is in ons ecosysteem en daardoor tot ongekende hoogte steeg, is ASML. Vanwege deze worteling blijft zo’n wereldspeler in onze Brainport regio, samen met de vele aan ASML verbonden bedrijven binnen deze maakindustrie. Hetzelfde zie je in IJmuiden, waar een hele specialisatieketen is ontstaan rondom Tata Steel. Twee voorbeelden waaruit blijkt hoe belangrijk en duurzaam een integrale infrastructuur is als onderscheidend vermogen van een economische regio. Technologie, toeleveringen, kennis, onderwijs en een stimulerende overheid; alles moet bij elkaar komen. Alleen met die concentratie kunnen we de strijd als hightech regio winnen. Uiteindelijk gaat dit over vestigingsklimaat, een groot dossier voor Brainport Eindhoven: we moeten gericht bedrijven aantrekken en dat lukt alleen als alles klopt op onderwerp en omgeving. Brainport Eindhoven is pas echt aantrekkelijk als we investeren in het onderscheidend vermogen. De regio kan simpelweg niet alles voor iedereen zijn, we moeten kiezen en op die keuzes inzetten.

Zodoende waarborgen we niet alleen economische vooruitgang, maar het stelt ons ook in staat om het hoofd te bieden aan de maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan. Die zijn immers zo groot dat we niet anders kunnen dan ze gezamenlijk aan te pakken. In dat opzicht hebben we al een sterke uitgangspositie als regio, maar ook landelijk. Er zijn bijvoorbeeld veel initiatieven rond fieldlabs die bedrijven, vaak mkb’ers, helpen om bekend te worden en te experimenteren met de onafwendbare digitalisering. Ook neemt het inzicht toe dat grote vraagstukken rond de CO₂-uitstoot niet kunnen worden opgelost door bedrijven alleen, maar dat het delen van kennis en gezamenlijk experimenteren nodig is. Eigenlijk zijn er vrijwel geen onderwerpen meer te noemen die niet gebaat zijn bij verdere ontwikkeling van ecosystemen met experimentele mogelijkheden; denk aan slimme mobiliteit, uitdagingen in de gezondheidzorg of rond veiligheid. Het is dan ook niet heel moeilijk om de onderwerpen te identificeren in onze scenario analyses. Het zal gaan om onderwerpen waar we al sterk in zijn als regio, waar een grote uitdaging in zit, en waar een markt voor is.

Het belang van innovatiebeleid is dan ook groter dan ooit met het oog op onze toekomstbestendigheid. Sterker nog; het is tevens de kurk waarop het vestigingsklimaat van Brainport Eindhoven drijft. Als we investeren in een ecosysteem dat daarop voortbouwt, worden we een magneet voor nieuwe, inherente bedrijvigheid. Maar ecosystemen ontstaan en groeien niet vanzelf. Ze vergen regie, inzet, kennis, marketing en geld, veel geld, van vele partijen tegelijk, publiek en privaat. De overheid heeft een rol om deze publieke en private inspanningen aan te jagen met middelen. Consortia vormen zich en kiezen de onderwerpen. De overheid moet niet vanuit het ministerie van Financiën via de fiscus handelen, maar vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat publiek-private samenwerkingsconstructies stimuleren. Hoe succesvoller dit gebeurt, hoe sterker de ecosystemen en hoe beter het regionale én landelijke vestigingsklimaat.

Om de toekomst van Brainport Eindhoven zo breed mogelijk in kaart te brengen, zijn alle ideeën meer dan welkom. Wie graag mee wil denken, kan contact opnemen via [email protected]