Een fabriek is een gebouw waarin producten worden gemaakt. Het woord fabriek is afgeleid van het Latijnse fabrica ‘werkplaats’ en faber ‘ambachtsman’. Ik wil maar zeggen maakindustrie bestaat al heel lang en speelt ook al heel lang een vitale rol als belangrijke economische motor en werkgever. Gewoon omdat mensen altijd behoefte blijven hebben aan producten.
Eén op de vijf Nederlandse fabrieken is gevestigd in Noord-Brabant. Op de tweede plaats staat Zuid-Holland. Op de voet gevolgd door Noord-Holland. Samen herbergen deze drie provincies meer dan de helft van de Nederlandse fabrieken die naar mijn smaak onmisbaar zijn om komen tot een circulaire economie.
Nu wil het geval dat het elektriciteitsnetwerk binnenkort dusdanig vol zit, dat er geen grootverbruikers meer aangesloten kunnen worden. Daardoor kunnen veel nieuwe fabrieken zich niet meer zomaar ergens vestigen. En worden bestaande fabrieken belemmerd in hun bedrijfsvoering.
Om dit probleem te tackelen willen netbeheerders dat de overheid aan energieplanologie gaat doen. Hoe kan kan energie als een sturend instrument worden ingezet om ruimtelijke processen de goede kant in te krijgen waarbij belasting en benutting van de energie-infrastructuur een grotere rol speelt in de afwegingen. Grootverbruikers moeten zich bijvoorbeeld gaan vestigen dichtbij aanlandpunten van energie zoals aan de kust tegenover nieuwe windparken op zee. En we gaan doen aan capaciteitssturing. Sommige vitale functies zoals noodvoorzieningen die aan het netwerk zijn verbonden moeten het altijd doen. Maar grote industriële complexen zoals in het midden van Brabant kunnen we wellicht geen leveringszekerheden meer geven.
Natuurlijk is het niet slim te veel te slepen met energie. Hoe meer je met energie sleept hoe meer je verliest. Maar we moeten vooral op systeemnivo vooruitdenken over de vraag waar breng ik op de meest efficiënte manier de juiste energie.
We zitten in een transitie naar een zeer onvoorspelbare toekomst met enorm grote bandbreedtes waar we klaar voor moeten staan. Volgens Energie Beheer Nederland zijn we in 2050 misschien wel zelf energievoorzienend.
Netwerken zijn nu niet flexibel. En we gaan toe naar energiedragers met duurzaam karakter zoals waterstof en warmte. Bestaande en nieuwe systemen moet je flexibel maken en aan elkaar linken. We moeten integraal denken over energiesystemen.
Zouden stadsregio’s bijvoorbeeld niet zelfstandig kunnen zijn in hun energievoorziening? Door middel van zelfdraaiende energiebiotopen met energiecirculariteit in een zo klein mogelijk gebied. Zelfvoorzienendheid met vraag en aanbod dicht bij elkaar.
Zouden de fabrieken daar geen rol in kunnen spelen. En zouden we die toekomst niet alvast kunnen maken in Eindhoven? Tenslotte is de energiewereld technisch van aard. Dan kunnen we blijven bouwen waar de fabrieken zijn :-).
Over deze column:
In een wekelijkse column, afwisselend geschreven door Eveline van Zeeland, Eugène Franken, Katleen Gabriels, PG Kroeger, Carina Weijma, Bernd Maier-Leppla, Willemijn Brouwer en Colinda de Beer probeert Innovation Origins te achterhalen hoe de toekomst eruit zal zien. Deze columnisten, soms aangevuld met gastbloggers, werken allemaal op hun eigen manier aan oplossingen voor de problemen van deze tijd. Morgen zal het dus goed zijn. Hier zijn alle voorgaande afleveringen.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
