Dat er planten op huizen groeien is niet nieuw. Tot dusver waren het echter vooral klimop of soortgelijke planten, die de gevel bedekten. De bedoeling is dat in de toekomst ook ramen en deuren verscholen gaan achter een groen gordijn van planten in hangende “bloembakken”. De voordelen zijn een hogere zuurstofproductie, een beter klimaat, koeling van de woonkamer, energiebesparing, meer wooncomfort en niet in de laatste plaats mooi ogende façades. Dit toekomstbeeld heeft in ieder geval het team van Bioblinds. Met een gratis doe-het-zelf-bouwpakket van de door hen ontwikkelde biogordijn-techniek, moet er meer groen in de steden komen. De benodigde componenten zijn allemaal verkrijgbaar in de bouwmarkt. Maar voor het zo ver is, moet er nog heel wat gebeuren.
Meer artikelen over duurzaam wonen vindt u hier
Het idee komt van het creatieve bureau Jan Engel. Engel zelf woonde jaren geleden in New York in een benedenwoning. Hij keek daar uit op lelijke vuilnisbakken. Sindsdien werkt hij aan het aantrekkelijker maken van het stadsbeeld van eenvoudige appartementen.
“Er zijn in de afgelopen 20 jaar heel wat pogingen mislukt,” vertelt Jan Engel. “Ik borduurde namelijk voort op bestaand onderzoek. Begin 2019 waren we eindelijk in staat om samen met de productontwerper uit ons team de basistechniek te ontwikkelen en deze te verfijnen met onze prototypes.”
Crowdfunding voor onderzoek gestart
Engel testte tot nu toe zijn verticale tuinen op privébalkons in Berlijn en bij zijn kantoor in de Harz. In verband met het 30-jarig jubileum van de Duitse hereniging, wil het team van Bioblinds nu een landschapskunstproject beginnen, als symbool van de democratische vrijheid. Op de voormalige grens tussen West- en Oost-Duitsland moet bij de plaats Osterwieck een onderzoekskubus komen van twee verdiepingen hoog. Dat moet zorgen voor een veelheid van gegevens op sociaal, technisch en creatief gebied. Tegelijkertijd moet het mensen en planten uit verschillende culturen samenbrengen.
Engel legt uit: “We hebben verschillende prototypes gebouwd die allemaal werken. We hebben een basistechniek. Nu is het zaak dit aan te passen aan verschillende planten en klimaatzones. Daarom willen we de onderzoekskubus bouwen.”
Bioblinds begint in december 2019 een crowdfunding-campagne. De initiatiefnemers hopen zo te weten te komen of er überhaupt interesse is voor een dergelijk project. Het project wordt vanaf volgend voorjaar en in de zomer gebouwd, geplant en onderzocht.
“Vanaf oktober 2020 komen alle gegevens uit de digitale toolkit beschikbaar. Vanaf het voorjaar van 2021 is iedereen theoretisch in staat om zijn eigen ‘zuurstofmachines’ aan te leggen volgens onze bouwinstructies”, hoopt Engel. Met dit idee wil Bioblinds een impuls geven voor groenere steden.
Doordacht concept
Het eindproduct is een doe-het-zelf-pakket. Dit omvat onder meer boodschappenlijstjes voor de benodigde materialen, technische bouwplannen en fabrieksinformatie. Engel: “We hebben jarenlang gedacht dat we een plant genetisch moesten aanpassen. Gelukkig is dit niet het geval, zoals uit gesprekken met onder anderen specialisten is gebleken. We werken met geselecteerde klim- en hangplanten. De keuze hangt natuurlijk af van persoonlijke voorkeuren, maar ook van de klimatologische en architectonische omstandigheden. Tot nu toe hebben we geëxperimenteerd met hop, klimop, blauwe regen, jasmijn, wilde wijndruiven, dichondra en kiwi.”
De initiatiefnemers ontwikkelden een speciale techniek die geen schade oplevert voor planten. Daarin is tegelijkertijd de watervoorziening meegenomen. In principe kunnen zo zelfs grote oppervlaktes worden bekleed, zoals grote glazen gevels. “Met behulp van onze techniek kunnen de ‘bioblinds’ eenvoudig worden geopend – in theorie ook elektronisch. Met andere woorden, het zicht door het venster blijft indien gewenst vrij. Tegelijkertijd kan het echter ook privacy bieden. Of het groene gordijn nu open of gesloten is – de planten hebben er niet onder te lijden”, zegt Engel.
Verzorging van de planten
Het team heeft ook nagedacht over de verzorging van de groeiende biologische gordijnen. In de doe-het-zelfversie worden de verticale tuinen onderhouden door de huiseigenaar. ,,Dat kan vanaf de begane grond van buiten, of binnen, vanuit het raam van de eerste verdieping,” legt Engel uit, “maar als je een hoogbouw wilt bekleden met bioblinds, moet je een beroep doen op specialisten als hoveniers. Net als bij het reinigen van glazen gevels.”
Ook de gevel van een huis moeten beschermd worden. Dit gebeurt – vooral tegen weersinvloeden- enerzijds door de vegetatie. Anderzijds bieden ook de in de basistechniek geïntegreerde afstandhouders van 10-20 cm bescherming. Die zorgen ervoor dat bijvoorbeeld klimop zich niet aan de gevel kan hechten. Omdat het systeem ook kan worden verwijderd, is het zelfs mogelijk om de gevels eenvoudig te reinigen. Op dit moment probeert het team ook planten te vinden die bescherming kunnen bieden door middel van natuurlijke bacteriën.
Gratis open-source
Het gaat de initiatiefnemers bij het hele project beslist niet om geld verdienen. Hun primaire doel is om mensen te inspireren om “bloembakken” boven de ramen en deuren te plaatsen. En dan als een gordijn, met behulp van de door Bioblinds ontwikkelde techniek. Waarbij ze zeker niet willen stellen dat deze oplossing ook de beste is.
Bioblinds wil een gratis open source project zijn, zodat overal ter wereld mensen de gevels van hun huizen groen kunnen maken. Om die reden maakt het team al veel informatie openbaar. Zo willen ze voorkomen dat een groot bedrijf een octrooiaanvraag indient met dit idee en dat de bioblindstechniek dan niet meer gratis is. Als het community-commons-project werkt, zal het niet alleen “work-in-progress” zijn, maar zal het ook de internationale groene communicatie versterken.
Tot het team behoren naast Engel de productontwerper Tino Seubert uit Londen, Anne Jacobs, journalist en PR-deskundige, Ruediger Engel, gepensioneerd ondernemer en voormalig leider van de Marketing Club Harz, evenals Judith Jacobs, actrice en cultuuradviseur in Berlijn.
