Er is geen beter bijvoeglijk naamwoord dan veelbewogen om de afgelopen dagen in de Nederlandse chipsector te beschrijven. Van de voorstellen uit de regio’s Noord-Nederland en Twente tot een oproep aan de nieuw aangetreden regering voor nieuwe financiering: in dit artikel maken we de balans op van de laatste ontwikkelingen.
Onder de naam ‘Project Beethoven‘ hebben het Rijk en de Brainport regio Eindhoven €2,51 miljard uitgetrokken om de Nederlandse microchipsector te versterken. Deze investering is zowel voor talent als voor regionale ontwikkeling – waaronder ook maatregelen voor betaalbare huisvesting in de regio Eindhoven.
Waarom dit belangrijk is:
De Nederlandse chipindustrie is een van de meest geavanceerde, waardoor Nederland een voorsprong heeft op de concurrentie. Enkele toonaangevende bedrijven in de sector vragen om meer steun van de nieuw aangetreden regering om de industrie te versterken.
Noord-Nederland ziet ambities naar beneden bijgesteld worden
Als onderdeel van het Beethoven-initiatief werd ook de regio Noord-Nederland gevraagd om plannen te presenteren die bijdragen aan de toekomst van de chipsector. Daarom kwam de regio met een plan om in 5 jaar meer dan 16.000 afgestudeerde technici af te leveren. Er blijkt echter een groot verschil tussen de realiteit en ambities. De ontvangen financiering is slechts een fractie – €30 miljoen , terwijl het om €265 miljoen had gevraagd – van wat was voorgesteld, waardoor de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en haar partners worstelen met de uitdaging om hun visie naar beneden bij te stellen.
ASML zou kunnen profiteren van het talent dat het project beloofde. Toch is de toewijzing van fondsen onevenredig geweest, waarbij de Brainport regio Eindhoven zwaar is bevoordeeld en het noorden met een aanzienlijk kleiner deel van de taart is achtergebleven. Dit heeft begrijpelijkerwijs geleid tot teleurstelling en een hangende beslissing van de Tweede Kamer na een formele brief waarin deze zorgen werden geuit.
Het uitgebreide voorstel van Twente
Ook regio Twente een uitgebreid plan gepresenteerd om de nationale microchipsector te versterken. Het Beethoven-project hier richt zich op een innovatieve aanpak van het onderwijs, met als doel om in 2030 duizenden studenten toe te voegen aan programma’s die relevant zijn voor de chipindustrie. Twente heeft ook het initiatief genomen tot de oprichting van een Semicon Learning Centre, bedoeld om de samenwerking tussen instellingen voor beroepsonderwijs, hoger onderwijs en academisch onderwijs en de industrie te bevorderen.
De bereidheid van de regio om extra talent te huisvesten, zowel op het gebied van onderwijs als huisvesting, is prijzenswaardig. Ank Bijleveld, voorzitter van de Twente Board, benadrukt de toewijding van de regio aan het koesteren en behouden van talent voor Nederland. De aanpak is inclusief en probeert ondervertegenwoordigde groepen aan te boren om zo de pool van potentiële experts op het gebied van halfgeleiders te verbreden.
ChipNL consortium doet dringende oproep voor financiering
Ondertussen roept de Nederlandse chipsector om extra steun van de onlangs beëdigde regering. Meer dan dertig bedrijven, waaronder de giganten ASML en NXP, roepen de overheid op om jaarlijks fors te investeren. Ze stellen dat Nederland zonder deze steun zijn concurrentievoordeel dreigt te verliezen, nu de wereldwijde concurrentie toeneemt en andere landen hun investeringen opvoeren. Het pleidooi van de sector is duidelijk: een jaarlijkse impuls van €100 tot 150 miljoen is essentieel om de voorsprong van Nederland op het gebied van chipfabricage en innovatie te behouden.
Paul Verhagen van ASM International en Núria Barceló Peiró van NXP hebben beiden de behoefte aan deze investering benadrukt. Ze onderstrepen dat sommige bedrijven het financieel goed doen, maar dat de onevenwichtige overheidssteun het speelveld zou kunnen scheeftrekken, waardoor de industrie naar het buitenland zou kunnen worden gedreven. Met name de provincie Gelderland maakt zich hier zorgen over en vreest het verlies van technologiebedrijven die miljarden aan inkomsten genereren.
Werk aan de winkel voor de regering
Nadat Koning Willem Alexander zijn zegen gaf, werd het kabinet onder leiding van Dick Schoof beëdigd, waarmee de nieuwe regering officieel aantrad. Het is nu hun taak om te beslissen over de toekomst van de chipsector van het land.
Omdat het geld voor het Nationaal Groeifonds is geschrapt, blijft het onduidelijk hoe de nieuwe regering verder zal gaan. Politiek verslaggever Roel Bolsius liet weten dat de nieuwe regeringscoalitie geld voor onderzoek belangrijk vindt, en hoewel het geld niet alleen van de overheid moet komen, moeten ook bedrijven bijspringen.