Nederlanders lezen steeds minder, in 2006 las nog 90 procent van de bevolking minstens tien minuten achter elkaar in boeken, tijdschriften of (digitale) kranten. Tien jaar later is dit afgenomen naar 70 procent. Maar volgens de Leesmonitor van Stichting Lezen zijn Nederlanders vergeleken met andere Europeanen echte boekenwurmen: zo’n 86 procent van de mensen boven de 15 jaar leest weleens een boek, tegenover een Europees gemiddelde van 68 procent (cijfers uit 2013).
Ook jullie pakken er graag een boek bij, tenminste als we uitgaan van het best gelezen artikel van afgelopen week: over het onlangs verschenen boek van Tijs van Boomen over de expat-gemeenschap van ASML in Veldhoven.
Reden voor ons om jullie – zo net na de vakantie – wat interessant leesvoer over innovatie en aanverwante onderwerpen voor te schotelen. Want lezen kan ook prima als je niet met je voeten in het zwembad zit.
Digitaal aanbod
Bij Bol.com, een van de grootste boekenverkopers van ons land vinden we geen digitale boekenplank over technologie of innovatie. Best gek, zeker wanneer je het cliché opgooit dat nieuwe uitvindingen en technologieën elkaar in rap tempo opvolgen. Wel kun je via managementboeken doorklikken op ‘business innovatie’. Hier biedt het online warenhuis titels aan als de The Lean Startup, van Eric Ries. Schijnbaar verkoopt het boek ook aardig, want het staat bovenaan bij ‘best verkocht’. Of je kunt ‘technologie en bouwkunde’ aanklikken en verdwalen tussen studieboeken. Of via ‘computer en informatica’ uitkomen bij handleidingen over programmeren met Python. En als je het echt niet meer weet kun je nog altijd technologie in de zoekbalk intikken. Exacte cijfers over de verkoop kan Bol.com volgens een woordvoerder niet geven. En het blijft ook een raadsel waarom er geen aparte tech-categorie is.
Dan maar naar de ‘ouderwetse’ boekhandelaar voor wat advies. Ook bij Van Piere in Eindhoven geen aparte plank over innovatie. “Wel managementboeken over hoe je als organisatie om moet gaan met nieuwe technologie”, vertelt Ilse van Lith. Bij de boekhandel is zij verantwoordelijk voor de inkoop. “Maar deze titels zijn vaak weinig vernieuwend en er verschijnt ook steeds minder.”
How to – Randall Munroe
Maar wat moeten we dan wel lezen? “Als je kijkt naar luchtige wetenschappelijke boeken verwacht ik veel van How to van Randall Munroe. Het boek staat vol bizarre wetenschappelijke feiten. Dit is echt zo’n typisch boek voor de feestdagen. Vol korte grappige weetjes en daarom leuk om weg te geven. Volgende week komt de Nederlandse vertaling en we verwachten hier veel van”, vertelt Van Lith.
Munroe geeft in het boek de meest vergezochte oplossingen voor simpele problemen. Absurde dingen als: hoe neem je een selfie met een telescoop? Ook legt de schrijver uit hoe je een rivier oversteekt door hem te laten koken. En als je denkt dat je alles hebt gehad, toont hij aan dat je op tijd kunt komen voor afspraken door de maan te vernietigen. Kortom: een ideaal boek voor op de WC.
Volgens Van Lith gebeurt het maar zelden dat klanten aankloppen voor titels die specifiek over innovatie gaan, maar na wat doorvragen schiet haar toch iets te binnen: “Kunstmatige intelligentie trekt wel veel aandacht. Mensen willen niet alleen weten hoe het werkt, maar zijn ook benieuwd naar de ethische kanten. Worden we echt overgenomen door machines? Dat soort dingen.”
Op de vraag of Van Lith aan de titels die mensen kopen, kan zien welk ‘kamp’ de overhand neemt, haalt ze haar schouders op: “Het is om het even. Je hebt enthousiastelingen die er geen genoeg van kunnen krijgen en alles gaaf vinden. Maar ook net zoveel mensen die niet zitten te wachten op hyperintelligente machines.”
Niet alle nieuwe technologie populair
Niet iedere nieuwe technologie die verschijnt, krijgt zo veel aandacht. “Blockchain-boeken worden nu voor een appel en een ei verkocht. Vorig jaar hadden we nog een volle tafel met uiteenlopende titels over dat onderwerp.” Volgens haar is ook de boekverkoop gevoelig voor actuele trends, onderwerpen als milieu en klimaat zijn op dit moment populair. “Jelmer Mommers heeft onlangs een boek uitgebracht: Hoe gaan we dit uitleggen. Hierin beschrijft hij wat klimaatverandering met de aarde doet. Het is een hot-topic, waarover mensen mee willen kunnen praten.
In hetzelfde straatje ligt Paul Shapiro’s Nooit meer slachten (Clean Meat), maar volgens Van Lith verkoopt dit boek voor geen meter. “Vreemd toch? Mensen willen over het algemeen bewuster leven en minder vlees eten, in potentie kan kweekvlees heel wat druk op het voedselsysteem wegnemen. Het is een goed boek en ik had verwacht dat hier meer vraag naar zou zijn, zeker omdat Shapiro onlangs nog in Nederland was.” Shapiro beschrijft de zoektocht naar kweekvlees en de discussies die rond het onderwerp klinken. “Het is revolutionair wat hij beschrijft, maar misschien dat deze techniek nog wat surrealistisch in de oren klinkt.”
Novacene – James Lovelock
Een ander boek dat we absoluut niet mogen missen, volgens Van Lith is Novacene van James Lovelock. Hierin beschrijft de inmiddels 100-jarige schrijver dat er een nieuw tijdperk is aangebroken: het novaceen (novacene in het Engels). Hier neemt kunstmatige intelligentie het van de mens over en creëert nieuwe levensvormen. Deze nieuwe vormen denken duizenden malen sneller dan wij en zien ons zoals wij naar planten kijken: traag werkende en denkende mechanismen. “Het klinkt allemaal wat doemdenkerig, maar zo is het boek niet bedoeld. De Nederlandse vertaling; Welkom in het Novaceen, komt in februari uit. Maar het is een fascinerend boek en als je het in het Engels kunt lezen, zou ik het doen”, legt van Lith uit.
Wat Van Lith ook opvalt, is dat het aantal jongeren in de winkel groeit na boekverfilmingen. “Dat is gaaf, ik sta dan ineens tussen heel wat minder grijze koppen. Alan Turing (De wiskundige die in de Tweede Wereldoorlog de code kraakte waarmee de Duitsers hun communicatie versleutelden.) weten mensen vaak wel te vinden, het is een mooi verhaal. Maar toen een aantal jaar geleden een film verscheen, nam de aandacht vooral onder jongeren toe. Dat kan wat mij betreft niet vaak genoeg gebeuren.”
Persoonlijke aanbeveling: Bad Blood – John Carreyrou
Carreyrou vertelt het verhaal van een veelbelovende startup in Sillicon Valley: Theranos. Opgericht door Elizabeth Holmes, met haar revolutionaire en snelle manier om bloed te testen wilde zij de medische wereld op zijn kop zetten. Holmes haalde al in haar eerste jaar een bedrag van 45 miljoen dollar op, haar gezicht was niet weg te slaan uit de businessbladen. Maar wat bleek? Het bedrijf was gebouwd op leugens en vervalste testresultaten. Holmes hield achter de schermen de touwtjes stevig in handen om de fraude te verhullen.
Van Lith: “Bizar hoe lang ze het uiteindelijk heeft weten vol te houden. Het boek leest als een echte thriller en is ontzettend spannend. Als je eraan begint kun je het maar moeilijk wegleggen. En ‘The Dropout’ een podcast van ABC News hierover mag je ook niet overslaan. Deze zit goed in elkaar en is net als het boek erg spannend.” In de zesdelige reeks spreken de makers met zo’n beetje iedereen om Holmes heen. Ook komt ze (via tv-interviews en verklaringen) regelmatig zelf aan het woord. De podcast draait om de vraag of Holmes een slimme bedrieger was of was ze het contact met de werkelijkheid verloren.
Goed nieuws voor Van Lith: ook Bad Blood krijgt een verfilming.
