“Een verdiepte ligging van de Vestdijk is noodzakelijk. Het is nu of nooit!”
Over de hele wereld ontstaan initiatieven om steden slimmer, bereikbaarder en tegelijk duurzamer te maken. Eindhoven lijkt niet voorop te lopen in dit soort “Quality of Life” en dat is reden voor E52 om – in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 – eens goed in dit onderwerp te duiken. Wat zijn de achtergronden, wat is haalbaar, wat is minimaal noodzakelijk, waar liggen de oplossingen? Lees hier de aftrap door Cees-Jan Pen, lector Ondernemende Regio bij Fontys Hogescholen. Vandaag een bijdrage van Rudy Reker, fractievoorzitter van de Lijst Pim Fortuyn in de Eindhovense gemeenteraad. Reacties zijn welkom, zowel onder dit artikel als in aparte bijdragen.
Door Rudy Reker, fractievoorzitter van de Lijst Pim Fortuyn
Korte terugblik
Eindhoven is destijds ontstaan op een hoger gelegen terrein tussen de riviertjes de Dommel en de Gender. De binnenstad van Eindhoven met als centrum de Markt vormt van oudsher een klein oppervlak, gelegen tussen wat wij nu noemen de Emmasingel, Keizersgracht, Wal, de Dommel en de Vestdijk. Dus de huidige binnenring. Door de historische wegenstructuur zijn de gebieden de Bergen, het Dommelkwartier, de spoorlijn en het Station altijd door de binnenring gescheiden van het centrum. Maar de tijd staat niet stil. Zo zijn er meerdere factoren die in het recente verleden een rol zijn gaan spelen.
1920
De zelfstandige dorpjes Woensel, (Acht) Strijp, Gestel, Stratum en Tongelre werden in 1920 door Eindhoven geannexeerd. Het aantal inwoners van de stad Eindhoven groeide gestaag. In 1954 werd in Strijp de 150.000ste inwoner van Eindhoven geboren. Rond de binnenstad werd er volop gebouwd waardoor het winkel- en uitgaansgebied alsmaar groter werd, echter wel door de binnenring afgesneden van de binnenstad. De verkeersintensiviteit op de binnenring is mede door de welvaart na de tweede wereldoorlog, de bevolkingsgroei van onze stad en bij gebrek aan een alternatieve route enorm toegenomen.
2017
Het aantal inwoners van Eindhoven is in 63 jaar met ruim 50% gegroeid naar ruim 227.000. Dit aantal zal de komende decennia toenemen tot ca. 700.000, als de herindelingen van de omliggende regiogemeenten eenmaal een feit zijn geworden. Het kan misschien nog 10, 20 of 30 jaar duren maar tegenhouden zal op den duur onmogelijk zijn omdat de randgemeenten allemaal met elkaar te maken hebben. Denk hierbij aan de infrastructuur, bedrijventerreinen en ook de steeds complexere administratieve handelingen. Momenteel functioneert Eindhoven al als een centrumgemeente die we nu samenvatten met de naam Metropoolregio.
De bereikbaarheid van Eindhoven staat sterk onder druk
Met het afsluiten van wegen in en buiten onze stad, zoals onder het huidige college van PvdA, D66, SP en GroenLinks is gebeurd, bereik je niet het resultaat dat je vooraf hebt bedacht. Het verkeer zoekt haar eigen weg via wegen die daartoe minder geschikt zijn met als onwenselijke consequentie dat de luchtvervuiling zich verplaatst naar wijken waar meer mensen wonen. Bovendien is dat nadelig voor de bereikbaarheid van de binnenstad waardoor de winkels en de horeca klandizie zullen mislopen.
Het huidige college maakte bij het begin van hun coalitieperiode al een kapitale fout door de Grote Ruit om Eindhoven waar meer dan 10 jaar aan is gewerkt met één pennenstreek om zeep te helpen. Elke dag is dat in deze regio in negatieve zin merkbaar. Een ongeval op de snelwegen A2/A58/A67 rond Eindhoven zet heel de regio op slot. Dat moeten wij niet willen. Een goede bereikbaarheid stopt niet bij de gemeentegrens. Een goede regionale samenwerking is meer dan ooit noodzakelijk.
Meer asfalt hoeft ook niet altijd een oplossing te betekenen. Maar een goede wegenstructuur waardoor het verkeer via de kortste en snelste weg op de plaats van bestemming kan komen is noodzakelijk in een stad met landelijke economische betekenis. Het afsluiten en versmallen van wegen zoals nu door dit college is gebeurd is dan ook totaal overbodig omdat daar voldoende andere oplossingen voor zijn. Momenteel zijn de gedachten dat alle gemotoriseerde vervoersmiddelen op een redelijke korte termijn elektrisch worden aangedreven en/of op waterstof zullen gaan rijden. Hoe dan ook, daar heb je ook een goede infrastructuur voor nodig.
Visieloos
Het ontbreekt Eindhoven al vele jaren aan een langetermijnvisie. Elk college doet maar wat. Hoewel er tien jaar geleden, mede op verzoek van de Lijst Pim Fortuyn, hiervoor een raadswerkgroep was ingesteld is deze een stille dood gestorven omdat de geplande vergaderingen telkens weer door het college op de agenda naar achteren werden geschoven. De conclusie die wij als LPF toen hebben getrokken was dat het college het niet aandurfde omdat zij totaal geen toekomstvisie had.
Verder kijken dan je neus lang is betekent ook kijken hoe andere grote steden in de wereld hun problemen aanpakken. Dat kan ook voor Eindhoven geen kwaad. Waarom zouden wij het wiel van doorstroming opnieuw willen uitvinden als vele steden in de wereld dat al hebben gedaan? Het negatieve resultaat van een in zichzelf gekeerde stad is dat je nu vele miljoenen euro’s gaat uitgeven (en al uit heeft gegeven) aan losse projecten zonder samenhang in een groter geheel. Dit terwijl dezelfde postzegelprojecten, zoals wij die in Eindhoven hebben laten ontstaan, later een belemmering kunnen of zullen zijn bij andere grootschalige projecten.
Doe het in een keer goed
Op termijn zal toch een keer de dag aanbreken dat Eindhoven de huidige postzegelplannetjes bij elkaar wil voegen. De Lijst Pim Fortuyn is daar een groot voorstander van. Een geheel autovrije binnenstad waar het publiek onbezorgd kan winkelen is dan een gegeven. Geen bovengronds doorgaand verkeer meer op de Vestdijk, het 18 Septemberplein en een deel van de Stationsweg waardoor de nieuwbouw op de stationslocatie beter tot haar recht komt. Maar ook het Stationsplein, de Dommelstraat en na de ontwikkeling van het VDMA terrein zal de binnenstad een groot winkel- en uitgaansgebied kunnen worden. Dat is wat ons als Lijst Pim Fortuyn voorstaat. Als je nu het station uitloopt moet je eerst een drukke weg oversteken alvorens op een ander postzegelplan te komen. Bij de Nieuwstraat/Dommelstraat is het niet anders.
(tekst loopt door onder de foto)
“Een geheel autovrije binnenstad waar het publiek onbezorgd kan winkelen is dan een gegeven.”Rudy Reker,
Verkeer in dezelfde richting
De huidige situatie dat het stads- en streekvervoer rond de binnenstad tegen de stroom inrijdt was al achterhaald voordat Eindhoven met de ombouw hiervan was begonnen. De LPF wil hiervan af. In alle grote wereldsteden rijdt het verkeer dezelfde kant op en is een linker of rechter buitenbaan voor de bus en de overige banen zijn voor andere verkeersdeelnemers. Dat dit ook in een ondergrondse tunnel-buis kan (Vestdijk) is in de Nederlandse verkeersgeschiedenis al lang bewezen. Maar dan moet het huidige college de Vestdijkplannen en het geklungel met de wegen daaromheen en het autootje pesten nu wel stoppen.
Postzegelplannen
Nog steeds worden er in Eindhoven mooie plannen en ontwerpen gemaakt. Maar de finishing touch, het samensmelten van het geheel is al vele jaren een groot hiaat in het gemeentelijk beleid. In onze fractie wordt meerdere keren gekscherend gesproken van een gemeentelijke langetermijnvisie van anderhalve week. Neem nu het prachtige project dat op het parkeerterrein aan de zuidzijde van het station is gepland. De wegen daaromheen worden versmald naar twee maal een rijbaan, waarvan een baan is voor het lokale verkeer en een tegengestelde rijbaan voor het HOV vervoer. Op deze wijze zullen deze wegen altijd een barrière blijven. Waarom brengen wij de wegen daar niet ondergronds in een tunnelbuis? Dan kun je de gehele binnenstad met elkaar verbinden wat op de eerste plaats veiliger en veel milieuvriendelijker is. Het is ook goed voor de leefbaarheid, de gezelligheid en niet op de laatste plaats voor de lokale economie omdat dit meer bezoekers naar onze stad zal trekken.
Vestdijk en Stationsweg ondergronds
Het is nu of nooit! Ruim voor het Pullman Hotel, wellicht al gelijk na de Dommelbrug op de Vestdijk moet het verkeer via drie rijstroken waar ook de stads- en regiobussen dezelfde richting oprijden een ondergrondse tunnel in met een aansluiting op de Stationsweg, die meteen naar de Dommelbrug en ruim voor het Student Hotel naar beneden gaat. Het grote voordeel hiervan is dat het aantal keren dat het verkeer voor elkaar moet stoppen drastisch wordt beperkt. Evenals op de kruising bij het Pullman Hotel, dus de Ten Hagestraat/Kanaalstraat, waar het verkeer vanuit de parkeergarage gelijk linksaf de tunnelbuis in kan rijden. Bij de Nieuwstraat/Dommelstraat en het 18 Septemberplein heb je verder geen belemmeringen. In de tunnel hoeft alleen de bus een stop te maken als passagiers in of uit willen stappen. Deze kunnen net als in andere steden via een (rol)trap en/of helling de bushalte bereiken.
Als je dan de lucht in de tunnel via filters gaat zuiveren bereik je meerdere doelen tegelijk. Een betere doorstroming, schonere lucht op de Vestdijk en een ontlasting van andere wegen waaronder ook de overvolle Ring. Dat alleen al zal een positieve invloed hebben op de luchtkwaliteit in heel de binnenstad.
Maak Eindhoven een bruisende stad
Dat doe je niet op de wijze zoals nu al jaren in deze stad is gebeurd. Durf met een langetermijnvisie de stad Eindhoven op een hoger niveau te tillen, naar een stad waar het goed toeven is en waar veel is te zien en te beleven. Dat kan financieel gezien niet van vandaag op morgen maar je moet er nu al rekening mee houden. Nu geen miljoenen euro’s kostende en onherstelbare korte termijnplannen uitvoeren als deze later belemmerend werken bij hogere plannen. Blijf met plannen maken niet in een kringetje draaien. Durf in deze stad eens een keer ‘out of the box’ te denken. Uiteindelijk is Eindhoven de vijfde stad van ons land en in de nabije toekomst is niet uit te sluiten dat het de Metropoolstad is van deze regio met zevenhonderd duizend inwoners. Om dit mogelijk te maken doe je als Brainport regio, als één van de drie economische kerngebieden van Nederland, een beroep op provinciale, Rijks- en Europese subsidies.
Betaalbaarheid
Ik heb een vergelijking gemaakt met de Noord-Zuidlijn in Amsterdam die in totaal 10.2 km lang is met 8 ondergrondse tussenstations. Dat project heeft in de loop der jaren vele tegenslagen gekend. Per km. kost de Noord-Zuidlijn als deze in juli 2018 klaar is ca. 300 miljoen euro. In Eindhoven kunnen wij vanaf het maaiveld de tunnel bouwen wat uiteraard vele keren goedkoper is. Totale lengte van de tunnel op de Vestdijk, Stationsweg en Ten Hagestraat zal ongeveer één km. zijn. Bij een goede financiering en een afschrijving over minimaal 50 jaar zal dat een geweldige goede en betaalbare investering zijn in onze stad Eindhoven.
