De technologie achter zelfrijdende auto’s, slimme huizen en futuristische supermarkten is voor de meesten inmiddels bekend. We zijn eraan gewend geraakt te lezen over toepassingen van artificiële intelligentie (AI). Maar AI kan ook hulp bieden voor de wereldwijd 50 miljoen dementiepatiënten. Tot dusver is deze technologische revolutie langs hen heen gegaan. Een factor die hieraan bijdraagt is het uitgesproken gebrek aan technologische affiniteit in de medische wereld, waar de eerste impuls is om medicatie voor te schrijven. Eén man is vastbesloten daar verandering in te brengen: Hans Arnold, met het Joint Artificial Intelligence Network (JAIN).
Harold kreeg een paar jaar geleden een telefoontje dat een goede vriend plotseling was getroffen door volledig geheugenverlies en naar het ziekenhuis was gebracht. Hans ging er onmiddellijk heen om hem bij te staan. Hij was geschokt door de toestand van zijn vriend en vooral door de vraag die zijn vriend hem stelde: “Wie ben jij en waar ken ik je van?”
Die ervaring inspireerde Hans om uiteindelijk een wereldwijd initiatief te lanceren. Het doel: overheidsbeleid, onderzoeksinstituten, ziekenhuizen, ondernemingen en Alzheimer-gerelateerde organisaties te verenigen om gezamenlijk AI-oplossingen te ontwikkelen die de kwaliteit van leven en de zelfredzaamheid van mensen met geheugenverlies en dementie moeten verbeteren. IO sprak met hem om meer te weten te komen.
Alzheimerpatiënten hebben moeite met het uitvoeren van eenvoudige, routinematige huishoudelijke taken. Zouden AI-oplossingen als een soort GPS voor thuis?
Niet alleen binnenshuis. Het zou ook kunnen dienen als een GPS buitenshuis. Stel je voor dat iemand met Alzheimer naar de voordeur loopt, een teken dat hij weg wil. Een systeem zou hen kunnen waarschuwen dat hij een regenjas moet aantrekken of een paraplu moeten meenemen, als er bijvoorbeeld regen wordt verwacht.
Het kan iemand met Alzheimer helpen de weg te vinden, bijvoorbeeld naar een supermarkt, om daar te helpen bij het boodschappen den en vervolgens ook weer de weg naar huis terug te vinden.
Welke andere oplossingen kunt u zich voorstellen?
Mensen met dementie hebben problemen met incontinentie. In Nederland heeft Alzheimer Nederland een onderzoek uitgevoerd, waaruit bleek dat patiënten meestal om 4.00 uur ‘s nachts in hun bed plassen. Sensoren zouden hen op tijd wakker kunnen maken. De berekende kosten van dit bedplassen bedragen 36 miljoen euro. En deze kosten komen nog bovenop het ongemak van de betrokkene, natuurlijk.
Is er niet al een instituut dat kijkt naar AI-initiatieven voor Alzheimer?
Ja, maar het zijn allemaal kleine, verspreide lokale initiatieven. En dat is een deel van het probleem. Hier in Nederland hebben ze bijvoorbeeld een AI-apparaat ontwikkeld dat ver buiten de prijsklasse ligt van de meeste mensen die het nodig zouden hebben. Maar als tal van instellingen wereldwijd onderzoek en resultaten delen, kan het worden opgeschaald – waardoor de prijs omlaag gaat.
Dit is ook een tikkende tijdbom. In het Westen vergrijst de bevolking snel, maar is er een tekort aan medisch personeel. Dat probleem zal steeds groter worden. Dit is nog een goede reden om mensen met dementie in staat te stellen zo zelfstandig mogelijk te leven.
Hoeveel organisaties zijn tot dusver bij dit initiatief betrokken?
Een groot deel van de financiering is door mij persoonlijk opgebracht, maar ik krijg ook financiële steun van Alzheimer Nederland. Bij onze inspanningen om JAIN internationaal uit te breiden, worden wij ondersteund door een team van attachés van het Nederlandse Ministerie van Economische Zaken en het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid.
Hoeveel mensen werken er mee?
Wij worden gesteund door de JAIN-coalitie van hoogleraren AI en neuropsychologie en zorgspecialisten. Mijn vrouw komt uit de zorg en mijn zoon Thomas heeft psychologie gestudeerd; beiden zijn ook bij dit project betrokken. Marco Blom, wetenschappelijk directeur van Alzheimer Nederland, is het wetenschappelijk geweten van JAIN; Vilans en het Expertisecentrum Dementie & Technologie van de Technische Universiteit Eindhoven dragen ook hun steentje bij. We werken allemaal fulltime aan de groei van ons netwerk, maar op een gegeven moment zullen we moeten uitbreiden.
Het lijkt een enorme opgave om wereldwijd uit te breiden. Hoe bent u van plan dat voor elkaar te krijgen?
In nauwe samenwerking met INTERDEM, Alzheimer Nederland en Alzheimer Europe, houdt JAIN de World JAIN Challenge op 23 en 24 maart een congres om een wereldwijd netwerk van onderzoek en ontwikkeling op dit gebied op te bouwen.
We hebben al verschillende internationale symposia gehouden in Singapore, India en Israël met deelnemers van verschillende medische instellingen. We willen dat zoveel mogelijk mensen betrokken raken bij en deelnemen aan het onderzoek naar en de ontwikkeling van verschillende AI-oplossingen en hun bevindingen delen. De Nederlandse ambassades in de respectievelijke landen helpen ons in contact te komen met de juiste organisatie. Ons eerstvolgende symposium is overigens morgen in Duitsland.
Hoe test je AI-oplossingen als je eenmaal een prototype hebt?
Er is een coöperatieve overeenkomst met acht JAIN Field labs hier in Nederland. Zij zijn allen verbonden aan Alzheimer ziekenhuizen en andere instellingen.
Ook interessant:
Armoede en schulden bestrijden met behulp van Artificial Intelligence
Bloedtest biedt kans op ontwikkeling medicijn tegen Alzheimer
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
