Een mens staat zijn leven lang bloot aan radioactieve straling. De bronnen daarvan zijn zowel natuurlijk, als door mensen gemaakt. Dit kunnen kosmische straling zijn of de besmetting van wilde paddestoelen met radioactief cesium uit Tsjernobyl. Het kan straling zijn veroorzaakt door het dumpen van afval van ontmantelde kerncentrales. het kan gaan om radon in huizen en, afhankelijk van je beroep, het gebruik van radioactieve stoffen in onderzoek en industrie. Maar ook je tabaksverbruik telt mee. Gemiddeld staan mensen in Nederland bloot aan een stralingsdosis van ongeveer 2,6 millisievert per jaar (Bron: RIVM). Dit zijn slechts gemiddelde waarden. Er is nu een app, de “Curious Marie”, die de stralingsblootstelling op basis van individuele factoren berekend.
Als je wilt weten welke dosis je daadwerkelijk ontvangt, moet je kijken naar de factoren die een belangrijke bijdrage leveren”, legt Holger Seher, projectmanager bij het AppLab van de Gesellschaft für Anlagen- und Reaktorsicherheit (GRS) gGmbH uit.
Nauwelijks kennis over factoren rond straling
Onderwerpen als radioactiviteit en straling krijgen steeds meer aandacht. De meeste mensen weten echter nauwelijks welke factoren allemaal op elkaar inwerken. Daarom ontwikkelde een team van jonge experts van het GRS AppLab, de app “Curious Marie”. Deze app kan worden gebruikt om een prognose van persoonlijke stralingsblootstelling te berekenen op basis van individuele gegevens. Daarnaast biedt “Curious Marie” achtergrondinformatie in de vorm van een quiz, animatievideo en FAQ. Dit geeft geïnteresseerden de mogelijkheid om meer te weten te komen over de verschijnselen rond radioactiviteit.
Meer IO-artikelen over het onderwerp radioactiviteit vindt u hier
Individueel gedrag en stralingsbronnen
Hoe hoog de jaarlijkse dosis voor een individueel persoon is, hangt af van je gedrag en je omstandigheden. App-gebruikers kunnen individuele waarden invoeren in vier categorieën die bepalend zijn voor hun persoonlijke stralingsblootstelling. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de plek waar je woont. Die is bepalend voor de dosis die wordt veroorzaakt door de natuurlijke achtergrondstraling. Daarnaast kunnen bepaalde medische onderzoeken, vliegreizen en, indien nodig, het dagelijkse tabaksgebruik worden ingevoerd. Op basis van deze waarden berekent “Curious Marie” vervolgens een prognose van de individuele stralingsblootstelling voor het lopende kalenderjaar. Voor elk van de categorieën geeft de app ook achtergrondinformatie in de vorm van vragen en antwoorden. Gebruikers krijgen niet alleen basisinformatie over de respectievelijke stralingsbronnen, maar ook uitleg over de aannames en gegevens waarop de prognoseberekeningen zijn gebaseerd.
Met een quiz dieper op de natuurkunde ingaan
Door middel van een quiz krijgen de gebruikers van de app meer te weten over de fysieke basis achter verschijnselen als straling en radioactiviteit. Er zijn drie spelniveaus, waarbiuj onderwerpen aan de orde komen van kernfysica tot stralingsbescherming. Seher hoopt dat gebruikers op deze manier hun eigen mening over het onderwerp kunnen ontwikkelen.
“We hebben allemaal in ons privéleven ervaren dat veel mensen onzeker zijn over straling. Dat komt doordat ze niet in staat zijn om dingen naar eigen kennis te classificeren”, zegt Seher. Hij voegt eraan toe: “Als u bijvoorbeeld zelf weet welke gezondheidsschade bij welke dosis kan optreden, kunt u ook zelf beoordelen hoe belangrijk het kan zijn om uzelf tegen radon te beschermen. Of dat u de verboden zone in Tsjernobyl wilt bezoeken”.
Animatiefilmpjes
Behalve de quiz bieden 13 korte animatiefilmpjes in “Curious Marie” een introductie tot basisconcepten en fenomenen zoals “becquerel”, “radioactiviteit” of “kernsplitsing en -fusie”.
De “Curtius Marie” app is nu gratis beschikbaar voor iOS en Android. Goed om te weten: Alle persoonlijke gegevens worden uitsluitend opgeslagen op de eindapparatuur van de gebruiker. De app heeft geen toegang tot andere gebruikersgegevens en geeft deze gegevens niet door aan derden.
