De wielerwereld is in rep en roer door een reeks recente ongevallen die zware verwondingen hebben veroorzaakt bij de beste renners in het peloton. Het komt dan ook niet als een grote verrassing dat ingenieuze geesten in de arena stappen om hun technische oplossingen te presenteren. De meest prominente daaronder is airbagtechnologie. De afgelopen jaren zijn er verschillende initiatieven opgestart, maar geen enkele heeft tot op heden het profpeloton kunnen veroveren.
Waarom moet je dit lezen?
Een dag voor Parijs-Roubaix heeft de discussie over de veiligheid van de wielrenners een nieuw hoogtepunt gekregen. Technologie kan een oplossing bieden.
“Elke grote crash roept vragen op over waarom bepaalde veiligheidsmaatregelen niet worden genomen, waarom bestuursorganen zoals de UCI geen actie ondernemen en waarom renners en teams geen gebruik maken van de beschikbare technologie”, zegt Sam Ratajczak, een Belgische industrieel ontwerper die zich richt op sportinnovatie. In een recente LinkedIn-post legde hij uit aan welk airbagproject hij in 2021 werkte. Ondanks aanvankelijke terughoudendheid hoopt hij nog steeds dat het project kan worden uitgevoerd dankzij technologische vooruitgang en gedetailleerde ongevallenanalyses.
Het streven naar verbeterde veiligheid
Ratajczak: “In 2020-2021 verdiepten we ons als toenmalig Chief R&D Bioracer, samen met industrieel ontwerp stagiair Stijn Vanvolsem, in het concept om een airbag te integreren in het professionele wielerpeloton. Het project werd geïnitieerd door Bert Celis.” Professioneel wielrennen, een sport die synoniem staat voor de schoonheid van menselijk uithoudingsvermogen en het risico op blessures, staat aan de vooravond van een paradigmaverschuiving in veiligheidsnormen. Nu de wielergemeenschap innovatie hoog in het vaandel heeft staan, is de integratie van airbagtechnologie in de sport zelf niet langer een verre droom, maar een op handen zijnde realiteit.
De woorden van Johan Museeuw, “Crashen hoort bij wielrennen zoals huilen bij liefde hoort”, vinden diepe weerklank binnen de wielergemeenschap, waar het accepteren van risico’s vaak wordt gezien als een noodzakelijk kwaad van de sport. Dit stoïcisme wordt echter uitgedaagd door een groeiende consensus dat veiligheid voorop moet staan. “Uiteindelijk zou de introductie van een airbagsysteem in het professionele wielrennen een grote sprong voorwaarts kunnen betekenen voor de veiligheid van renners, waardoor de ernst van verwondingen bij crashes mogelijk wordt verminderd”, schrijft Ratajczak. “Aangezien de wielergemeenschap veiligheid en innovatie hoog in het vaandel blijft dragen, blijft het vooruitzicht van de integratie van airbagtechnologie in het peloton een mogelijkheid waar ik naar uitkijk.”
Nieuwe maatstaven
Er zijn meer initiatieven zoals die waar Ratajczak naar verwijst. Een daarvan is de Hövding-airbag, een soort nekband die een hoog beschermingsniveau biedt. De airbag is getest door Certimoov aan de universiteit van Straatsburg, met een bijna perfecte score voor schokabsorptie en bescherming tegen roterende krachten. Geavanceerde sensoren en een uniek algoritme zorgen ervoor dat de airbag binnen 0,1 seconde wordt opgeblazen, wat cruciale bescherming biedt bij een botsing.
Bovendien weerspiegelen de testprotocollen van Certimoov echte omstandigheden, waarbij een hersenmodel wordt gebruikt om de mogelijke effecten van een botsing te meten. Het succes van het project wordt ook toegeschreven aan de focus op gebruikerscomfort en esthetiek. De airbaghelm, ontwikkeld in het kader van het door de EU gefinancierde initiatief The Invisible Helmet, is ontworpen om zowel visueel aantrekkelijk als comfortabel te zijn. Door de lompe en vaak gestigmatiseerde traditionele helm te transformeren in een discrete, in de nek gedragen airbag, heeft het project aanzienlijke vooruitgang geboekt in het aanmoedigen van meer fietsers om hoofdbescherming te dragen. Fredrik Carling, CEO van Hövding, merkt op hoe belangrijk de discrete vormfactor van de airbag is om fietsers over te halen die voorheen geen helm droegen.
Bluetooth en app
Dankzij de Bluetooth-verbinding en een bijbehorende mobiele app kunnen gebruikers van Hövding de firmware updaten en hun fietsstatistieken bijhouden, wat de gebruikerservaring nog verder verbetert. Het bedrijf onderzoekt interactieve functies die de helm kunnen verbinden met de omringende wereld, wat de verkeersstroom kan vergemakkelijken en gevaarlijke situaties kan voorkomen.
Een andere oplossing wordt geboden door B’Safe, een airbag voor fietsveiligheid van Helite, een bedrijf dat airbagvesten maakt voor verschillende sporten, van paardrijden tot motorrijden. B’Safe bevat sensoren aan boord die de bewegingen van een fietser volgen en meer dan honderd keer per seconde reageren op realtime gegevens. Wanneer deze sensoren een dreigende val detecteren, laten ze de airbag in 80 milliseconden opblazen, met als doel de fietser te beschermen tegen letsel.