Het was een bijzonder geslaagde PR-stunt van dat Utrechtse recruitmentbureau: eind maart stuurde QSXL een bericht de wereld in dat werkgevers uit Silicon Valley op zoek waren naar onze tech-talenten. Overal konden we lezen over de War on Talent, die door de Amerikanen zou zijn ontketend. En dat kwam de medewerkers van dat bureau natuurlijk bijzonder goed uit in hun zoektocht naar de 40 specialisten die hun opdrachtgevers nodig hebben.
Als er al sprake zou zijn van een war on talent, woedt deze al sinds 2007, weet Hank Oosterbaan. Als global manager labour market communication van tech-multinational ASML heeft Oosterbaan als geen ander zicht op de staat van deze oorlog. “Eerlijk gezegd vond ik dat persbericht nogal verbazingwekkend. De oorlog is namelijk al lang bezig maar toch iets minder heftig dan voorspeld. Behalve in enkele segmenten. Technologie en techniek horen daar zeker ook bij, maar ook dat is natuurlijk geen nieuws.”
Bij ASML weten ze al heel lang dat tech-talent schaars is en het bedrijf probeert daar dus al jaren op te anticiperen. De afdeling van Oosterbaan heeft daarom complete programma’s ontwikkeld die ervoor moeten zorgen dat Nederland meer techspecialisten kan afleveren. Maar is dat niet vechten tegen de bierkaai? “Allerminst”, zegt Oosterbaan. “Onze activiteiten hebben wel degelijk effect, alleen kan het natuurlijk altijd beter. Of liever gezegd: meer.”
Wereldwijd onderzoek naar de interesse van 14-jarige kinderen voor beta-vakken als wiskunde en techniek laat zien dat Nederland ver achter blijft bij het Europese gemiddelde. Maar als er gekeken wordt naar de kwaliteit van de kinderen op deze vakken, scoort Nederland juist weer wel hoog. “Dat patroon zien we terug bij onze stagiaires en de pas afgestudeerden”, zegt Hank Oosterbaan. “Het is nog steeds lastig om ze te vinden, maar over hun kwaliteit zijn we doorgaans zeer te spreken.”
Positieve ontwikkeling
Mede door de inspanningen van de overheid en bedrijven als ASML, zien we de laatste jaren een positieve ontwikkeling in belangstelling voor beta-opleidingen aan het HBO en in het wetenschappelijk onderwijs. Opvallend is het wel dat de hardere techniek (werktuigbouw, bouwkunde, elektrotechniek) nog wat achter blijft op medisch-technologische en bedrijfskundige studies, maar het algehele beeld is positief. “Toch kan de vlag nog niet helemaal uit”, zegt Oosterbaan. “Want het aandeel meisjes is over de volle breedte nog veel te laag.”
Meer meisjes is volgens Oosterbaan niet alleen van belang om het aantal technisch specialisten op te schroeven, maar ook voor de balans in het bedrijf. “We zijn natuurlijk al heel divers als je kijkt naar de afkomst en de nationaliteit van onze medewerkers. Dat is op zich goed dus. Maar de balans tussen man en vrouw is nog lang niet wat het moet zijn.”
Girlsday
Om daar nog meer verandering in aan te kunnen brengen, richten Oosterbaan en zijn team zich in hun activiteiten op drie onderdelen: de middelbare scholen, de meisjes die hun profiel moeten kiezen en hun ouders. “Wat de scholen betreft zorgen we voor begeleiding van docenten en decanen, geven we gastlessen en leveren we educatieprogramma’s. Ouders en kinderen benaderen we bijvoorbeeld via onze girlsday. Belangrijkste doel daar is die meiden te laten zien dat techniek niet zomaar ontstaat. We geven ze een hamer en een smartphone en laten ze ontdekken wat er komt kijken bij het ontwikkelen van zo’n apparaat. Techniek, dat is er gewoon, denken ze vaak. Het besef dat daar heel wat voor nodig is, is er gewoon te weinig.” Oosterbaan heeft door de jaren heen gemerkt dat de ouders vanzelf meegaan als je erin slaagt die kinderen enthousiast te maken.
Night of the Nerds
Ook in de Dutch Technology Week is Oosterbaans team present met een programma: Night of the Nerds. “We richten ons op een heel moeilijke leeftijd, 13 tot 16 jaar. Gelukkig staan de scholen klaar om mee te doen. Voor ons zal het weer aankomen op het combineren van beroepsvoorlichting met beleving.”
ASML richt zich bij het techniekpromotie-programma in eerste instantie op de eigen regio. “Anders wordt de aandacht te versnipperd. Om de impact te vergroten, hebben we het werkterrein in eerste instantie verkleind naar Brainport. Misschien kunnen we het later weer verbreden.” Dat het programma op zich effectief is, blijkt wel uit het feit dat in de regio Eindhoven het beta-aandeel wat groter is dan elders. “Maar helaas leidt dat nog niet tot een piek in keuze voor NG- of NT-profielen. We hebben nog wat werk te verzetten.”
Meer informatie over ASML of het belang van techniek? Schrijf je in voor Night of the Nerds.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
