“Knelpunten op arbeidsmarkt nemen alarmerende vormen aan”
Nergens groeit de Nederlandse economie zo hard als in Brabant. Vooral de regio Eindhoven steelt de show met een groei van 3,4%. Dit blijkt uit een tussentijdse analyse van de sociaaleconomische situatie van SER Brabant, onderdeel van BrabantAdvies, het belangrijkste adviesorgaan van de provincie. “Spraken we vorig jaar over de lente die doorbrak in de Brabantse economie, nu is het al hoogzomer en dreigt hier en daar oververhitting”, zegt SER-voorzitter prof. Elphi Nelissen. Ze noemt het personeelstekort “alarmerend”.
Op nagenoeg alle fronten scoort Brabant boven het landelijk gemiddelde. Het succes van de Brabantse economie is misschien wel het meest zichtbaar bij de MKB-bedrijven, zegt de SER. Hier is een omzetgroei te zien van 12%. In diverse sectoren is sprake van een enorme inhaalslag met sterk winstherstel en substantiële omzetstijgingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om voor Brabant specifieke sectoren als bouw, automotive en logistiek. De bouw is voor het derde jaar op rij de snelst groeiende sector. Nelissen: “Wat opvalt, is hoe snel we uit de crisis zijn gekomen en pijlsnel zijn doorgegroeid waardoor nu al sprake is van verhitting. Dat zie je vooral terug op de arbeidsmarkt.”
Volgens Nelissen zijn er op de arbeidsmarkt forse knelpunten zichtbaar die nadrukkelijk aandacht vereisen. Ze noemt onder meer de vergrijzing en de mismatch tussen scholing en bedrijfsleven. “In veel sectoren begint de vergrijzing nu door te werken. Mensen vloeien weg, maar de instroom is beperkt. Eenvoudigweg omdat geschikte kandidaten ontbreken. Dat speelt niet alleen in de techniek, maar ook in het onderwijs en de zorg. Ook daar worden de tekorten nijpend. Er is veel creativiteit nodig om vacatures goed in te vullen.”
Nelissen noemt het personeelstekort ronduit alarmerend. “Een belangrijke oorzaak is dat veel opleidingen niet goed aansluiten op de vraag vanuit de markt. In Brabant, met zoveel maakindustrie, is dat extra voelbaar. Tel daarbij op de ontwikkelingen als technologisering en met name digitalisering. De grootste veranderingen gaan dus nog komen en daarvoor moetende mouwen omhoog. Dit gaat voor de komende tien jaar de agenda bepalen.”
Robots
Volgens Nelissen wordt de opkomst van digitalisering en robotisering vaak eenzijdig belicht met alle negatieve gevolgen van dien. “De robots komen eraan. Ze staan voor de deur. Maar we roepen dan al snel dat ze de banen inpikken hier. Dat is maar voor een gedeelte waar. Wat vooral gebeurt, is dat bestaande banen veranderen. Werk verandert. Het is de kunst om de mensen mee te laten groeien.”
Als voorbeeld noemt Nelissen de inzet van technologieën als de robotarm. “Hiermee kun je arbeidsgehandicapten aan werk helpen. En via de toepassing van inpakrobots en andere machines haalt Brabant op dit moment werk terug uit lagelonenlanden als China en India. In Tilburg heb je daar zelfs een aparte stichting voor: Reshoring Connection. Essentieel daarbij is natuurlijk dat mensen met de nieuwe technologieën kunnen omgaan. Bij hoger opgeleiden zie je dat ze zich voortdurend bijscholen. Bij lager geschoolden is dat veel minder het geval. Daar zit een belangrijke uitdaging. Om op die manier het beschikbare potentieel op de juiste plekken zien te krijgen.”
Jongeren
Inzoomend op de arbeidsmarkt constateert Nelissen dat de werkloosheid onder jongeren snel afneemt. “Dat is typisch een conjunctuurverschijnsel. Wat je ook ziet, is dat bepaalde groepen nog steeds tot de verliezers behoren. Dat zijn bijvoorbeeld de allochtonen en de zeer laagopgeleiden. Ook het potentieel van 50+ wordt onvoldoende benut. Toch is een werkloosheidspercentage van 4,7% ongekend laag te noemen.”
Het zal duidelijk zijn dat de goed draaiende economie extra actie vraagt om de ontwikkelingen op zowel korte als langere termijn in goede banen te leiden. En daarbij hebben werkgevers en werknemers een gezamenlijke verantwoordelijkheid, daarover zijn de partijen in de Brabantse SER het roerend met elkaar eens, zo stelt de voorzitter. “Dit najaar komt de SER met een advies waarin dat verder is uitgewerkt, hopelijk wordt dat de basis voor een breed gedragen actieagenda.”
Het volledige Sociaaleconomisch Beeld 2017 vindt u hier (pdf)
(Bron: bericht SER Brabant)
