Als er één categorie bedrijven verantwoordelijk is voor innovatie in Nederland, dan zijn het wel de startups. Omdat Innovation Origins altijd op zoek is naar relevante innovaties is er alle reden het complete Nederlandse startup-ecosysteem een keer goed in beeld te brengen. Op basis van datasets van StartupDelta zijn we bij alle provincies langs gegaan. In 14 afleveringen, gepubliceerd tussen 24 december 2018 en 7 januari 2019, geven we een overzicht van het startup-ecosysteem in Nederland. De serie is gemaakt door de journalisten van coöperatie PitchProducties, in opdracht van Innovation Origins. Vandaag: Zuid-Holland. Lees hier de andere afleveringen van deze serie (voor zover reeds gepubliceerd).
Dat Zuid-Holland een belangrijke provincie is voor startups, moge duidelijk zijn. Bijna een kwart van alle startups in Nederland (ca. 24%) komt uit deze provincie, waarmee ze haar noordelijke zusje toch aardig naar de kroon steekt. Toch blijft Noord-Holland vooralsnog de grootste startup provincie van Nederland, maar op één aspect lijkt Zuid-Holland ongeslagen: innovatie.
Deze zomer maakte de Kamer van Koophandel bekend dat Zuid-Holland met 27 bedrijven het best vertegenwoordigd wordt in de MKB Innovatie Top 100. De tweede plaats was voor Noord-Holland met 23 bedrijven. Zuid-Holland lijkt deze nummer 1-positie te willen handhaven door te investeren in (toekomstige) innovatieve startups.
“Als provincie zetten we inderdaad flink in op innovatie,” laat de provincie Zuid-Holland weten. “Innovatieve ondernemers zijn van groot belang voor de Zuid-Hollandse economie. Ze zorgen ervoor dat we als regio voorop kunnen blijven lopen en kunnen concurreren op wereldniveau.”
Futuristische vraagstukken
Eén van deze investeringen is de deelname aan het Startup in Residence programma, een samenwerkingsverband tussen startups en de overheid dat zich richt op innovatie. Verschillende provincies en overheidsinstanties plaatsen ‘challenges’, of vraagstukken, waar startups of ambitieuze jonge ondernemers op kunnen reageren. Als een oplossing voor een vraagstuk wordt uitgekozen, dan mag die startup het idee gaan realiseren met behulp van een subsidie die kan oplopen tot 50.000 euro.
Opvallend is de sterke focus op innovatie in de challenges van Zuid-Holland. Naast de bekende zoektocht naar nieuwe energietechnologieën en duurzamere vormen van afvalverwerking, zoekt Zuid-Holland naar futuristische oplossingen voor alledaagse problemen.
“Hoe ziet de bushalte van de toekomst eruit?” is één van de elf challenges die de provincie heeft voorgelegd aan de startups in spé, met de opdracht om een “futuristisch bushalteconcept” te ontwerpen en ontwikkelen. Andere vraagstukken gaan over het samen met burgers verzamelen van data over luchtkwaliteit en nieuwe manieren om de kennis, ideeën en oplossingen van inwoners van Zuid-Holland te gebruiken.
3D-geprinte Bushalte
Eén van de negen startups die aan de slag ging met zo’n challenge is Studio RAP. Zij willen de bushalte van de toekomst printen — met een 3D printer. “Wij zijn een innovatief architectenbureau en 3D printtechnologie is daar een onderdeel van,” vertelt Wessel van Beerendonk, co-founder van Studio RAP. Bushaltes zijn vaak verwaarloosd en geen visitekaartje voor het openbaar vervoer, en Beerendonk denkt dat op maat gemaakte bushaltes daar verandering in kunnen brengen. “We zijn nu bezig om dat ook daadwerkelijk toe te passen op een bushalte bij de Erasmus Universiteit,” legt Beerendonk uit. “Er zijn uiteindelijk drie ontwerp scenario’s uitgekomen en één daarvan is 3D printen.”
Ook UNIIQ — opgericht door Erasmus MC, TU Delft, Universiteit Leiden en de regionale ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter — biedt kansen aan innovatieve startups in Zuid-Holland. Dit investeringsfonds richt zich op het sneller naar de markt brengen van unieke, innovatieve ideeën uit de provincie, door middel van een startkapitaal waarmee de proof-of-concept fase kan worden overbrugd. “Wij zagen dat er een enorme financieringsbehoefte is bij bedrijven in die hele prille fase,” vertelt Rinke Zonneveld, directeur van InnovationQuarter. “Toen hebben we met de drie universiteiten in Zuid-Holland gekeken wat daar aan moest gebeuren en we kwamen vrij snel tot de conclusie dat daarvoor een specifiek fonds moest worden opgericht.”
Op die manier wilde InnovationQuarter hun markt- en investeringskennis combineren met de technologische kennis van de universiteiten. Dit bleek een goed plan, want UNIIQ krijgt inmiddels meer dan tweehonderd aanvragen op jaarbasis, allemaal van Zuid-Hollandse startups.
“In Zuid-Holland worden dingen gemaakt die je op je voeten kunt laten vallen.”
“Zuid-Holland is sterk in life sciences, sterk in hightech, sterk in aerospace, sterk in maritiem, en daarnaast zijn er grote uitdagingen op het gebied van energie-intensiteit met de Rotterdamse Haven,” antwoordt Zonneveld op de vraag waarom Zuid-Holland zo sterk is op het gebied van innovatie. “Ik denk dat het daarmee te maken heeft.” Daarnaast ligt de focus in Zuid-Holland minder op online platforms en apps, zegt Zonneveld: “In Zuid-Holland worden toch veelal dingen gemaakt die je op je voeten kunt laten vallen.”
Startups ervaren hulp van projecten als Startup in Residence en UNIIQ veelal als zeer nuttig, zo ook Studio RAP. “Programma’s als Startup in Residence zijn super,” concludeert Beerendonk enthousiast. “Je krijgt begeleiding met startup coaches en ze zijn ook direct opdrachtgever. Dat werkt goed.” En of de 3D geprinte bushokjes er ook daadwerkelijk gaan komen? “Daar doe je het natuurlijk uiteindelijk voor,” antwoordt Beerendonk. “Dat is wel het ultieme doel.”
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
