De eerste regionaal schaalbare versie van het e/MTIC Health Data Portal staat gepland voor komend jaar. Dit wordt gebouwd door en voor het Eindhoven Medtech Innovation Center (e/MTIC) en moet zorgen voor een sneller ontwikkelproces, waardoor behandelingen, werkwijzen en resultaten in de zorg kunnen worden verbeterd. Binnen e/MTIC werken de Technische Universiteit Eindhoven, Catharina Ziekenhuis, Philips, Kempenhaeghe epilepsie- en slaapcentrum en het Máxima MC al sinds 2018 samen. Zij hebben samen gewerkt aan de definitie van alle technische, bestuurlijke en veiligheidseisen van het e/MTIC Health Data Portal. Deze regionale e/MTIC data-hub is ook onderdeel van het Health-RI voorstel. De Nederlandse overheid kende eerder dit jaar 69 miljoen euro uit het Nationaal Groeifonds toe voor het opzetten van een landelijke infrastructuur (een afsprakenstelsel over het opslaan, delen en gebruiken van data, red.) voor zorgdata.
Versnellen
De doelstelling van e/MTIC is om medische innovatie te versnellen. Het kost tijd om een medisch product te ontwikkelen en deze op de markt te brengen. Het delen van data wordt steeds belangrijker bij onderzoek, vooral binnen een ecosysteem als e/MTIC. Vanuit privacy en veiligheidsoogpunt is het belangrijk om dit goed te regelen. Binnen het e/MTIC samenwerkingsverband zijn standaard afspraken, bijvoorbeeld omtrent de privacy wetgeving AVG, al vastgelegd. Dat betekent dat wetenschappers hiervoor niet per research project aparte afspraken hoeven te maken met de verschillende partners. Bovendien zitten zij direct met de juiste partijen aan tafel voor een snelle productontwikkeling. “Dat zorgt voor een sneller innovatieproces. Daarbij ondersteunt het e/MTIC Health Data Portal onderzoekers in e/MTIC en binnenkort ook daarbuiten. Zodat ze zich kunnen concentreren op wat er echt toe doet: het leven van patiënten verbeteren met een snelle weg naar klinische innovatie”, zegt Carmen van Vilsteren, voorzitter van e/MTIC.
Een algemeen afsprakenstelsel rondom zorgdata zorgt ook voor producten die beter aansluiten bij de behoeften van patiënten en behandelaars. Verschillende ziekenhuizen en kennisinstellingen doen onderzoek naar verbeteringen in de zorg. De data hiervoor worden vaak intern opgeslagen in een eigen systeem en volgens eigen afspraken en protocollen. De data zijn zo niet aan elkaar te koppelen of met elkaar te vergelijken. Daardoor ontbreekt ook een overzicht over de beschikbare informatie. Dit geldt ook voor data over behandelingen van patiënten. Het idee is dat hier veel meer uit te leren valt. Door middel van artificial intelligence kunnen bijvoorbeeld eerdere en betere diagnoses gesteld worden. De data moet dan wel op dezelfde manier zijn opgeslagen en verwerkt. “Dat gebeurt nu niet altijd waardoor kansen niet benut worden”, stelt Van Vilsteren.
Beter helpen
Wat hebben patiënten hieraan? Door middel van het e/MTIC Health Data Portal kunnen data over bijvoorbeeld een patroon van klachten uit verschillende bronnen met elkaar gecombineerd worden. Dat zorgt voor nieuwe inzichten. “Vrouwen met een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap hebben later een hoger risico op hartklachten. Dat verband leg je niet zomaar. Een overzichtelijk datasysteem laat dit soort verbanden zien”, stelt Van Vilsteren. In de toekomst zal hierin steeds vaker een algoritme de arts ondersteunen. Een algoritme legt snel verbanden. Als er meer en goed vergelijkbare data beschikbaar zijn, wordt het algoritme nauwkeuriger en beter getraind. Daarvoor moeten ze volgens dezelfde afspraken en kwaliteitsnormen zijn opgeslagen. De data blijven dan gewoon staan bij de instelling waar ze thuishoren, het algoritme ‘komt langs’ om een berekening uit te voeren. Bovendien zijn de data in het ziekenhuis dan overzichtelijker en gemakkelijker aan te boren voor artsen.
Corona verduidelijkt
Het nut van een dergelijk systeem is tijdens de coronacrisis duidelijk geworden, stelt Van Vilsteren. “Nu hebben we gezien dat onderzoeken naar nieuwe behandelingen en de daadwerkelijke behandelingen naadloos in elkaar overlopen. Het is belangrijk om alle data goed op te slaan en te zorgen dat we deze in de toekomst weer kunnen gebruiken voor verdere innovaties”, zegt ze.
Ook interessant: Zo werkt innovatie: ‘Corona geeft de digitalisering van gezondheid en zorg een boost’
Eilanden verbinden
Er bestaan volgens Van Vilsteren wel deeloplossingen om zorgdata inzichtelijk te maken. Dat gaat alleen meestal maar over een klein deel van het hele zorgsysteem. “Het is onze taak om al deze eilanden met elkaar te verbinden tot een groot netwerk.” Het uiteindelijke doel is om een Health Data Portal voor heel Nederland te gebruiken. “Dan kunnen we innovatie echt verder brengen”, stelt ze.
Uiteindelijk zou op grote lijnen een samenwerking tussen kennisinstellingen, bedrijven en ziekenhuizen in heel Europa een mogelijkheid zijn. “Dat we op Europees niveau samen kunnen werken is echt een utopie. De systemen van alle landen zijn zo verschillend en daardoor heel lastig op elkaar aan te laten sluiten”, zegt ze. “Bovendien zijn we in Europa natuurlijk ook in zekere zin nog concurrenten van elkaar.” Al sluit ze een samenwerking op hoofdlijnen niet uit.
Nationaal Groeifonds
Het Nationaal Groeifonds is bedoeld voor eenmalige publieke investeringen die bijdragen aan de toekomstige economische groei. De projecten moeten leiden tot hogere productiviteit en nieuwe economische bedrijvigheid, aldus de onafhankelijke Groeifonds-commissie, die onder leiding staat van voormalig minister van Financiën, Jeroen Dijsselbloem. Het kabinet trekt de komende vijf jaar in totaal 20 miljard euro uit voor investeringen in kennisontwikkeling, infrastructuur en onderzoek, ontwikkeling en innovatie.
Samenwerking
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
