Eindhoven wil een smart society worden. Maar hoe gaat dat? Wat gebeurt er al? En van welke voorbeelden kunnen we iets leren? De DATAstudio onderzoekt de transitie die de stad moet doormaken om daadwerkelijk zo’n smart society te worden. Met elke week een nieuwe bijdrage op E52. Deze week een interview met Guus Sluijter. Lees hier alle afleveringen in deze serie.
Als erkend thought leader in smart city initiatieven, praten we met Guus Sluijter, programma manager van het Smart Society Programma van de gemeente Eindhoven. Sluijter vertelt ons over de initiatieven, hoe ze worden geleid, gefinancierd en beveiligd.
Een interview door SmartCityHub.com
Eindhoven is erg ambitieus in hun smart city initiatieven en fundamenteel in de algemene Smart City Strategie van Nederland. Aan welke Smart City initiatieven werkt jouw stad?
“We hebben een uitgebreid Smart Society programma, die een paar sterrenprojecten bevat. Sommigen mensen raken in de war wanneer we de term Smart Society gebruiken in plaats van Smart Cities. De naam verduidelijkt echter een essentieel verschil in de manier waarop we werken, namelijk dat onze burgers het belangrijkst zijn in de aanpak van problemen en essentieel voor de oplossing daarvan.
“Dit betekent dat zij richting geven in het streven naar innovatie, en dit maakt ons op zijn beurt weer mensgedreven, ondersteund door technologie en design. Nou blinken we toevallig uit in technologie en design!”
Laat me je over één van deze projecten vertellen. De eerste is gevestigd in het stadscentrum, in Stratumseind, de straat met de hoogste concentratie clubs en kroegen in Nederland. Hier werken we samen met TU/e en een aantal andere bedrijven om onderzoek te doen naar het effect van licht op gedrag.
“Deze testen worden uitgevoed in een live setting, om erachter te komen of de producten echt werken buiten het lab. Stratumseind is in feite een living lab geworden.” Op wat voor resultaten hopen we? Met behulp van licht met de juiste kleur en intenstiteit, kunnen we een gevoel van veiligheid creëren.”
Hoe en waar moet je beginnen met de uitvoering van een smart city initiatief?
“We hebben een duidelijke visie van hoe een Smart Society kan werken. We beginnen met het verzamelen van maatschappelijke kwesties, van beneden naar boven. Betrokken burgers geven aan wat hun frustraties, zorgen of dromen zijn. Vervolgens brengen wij deze sociale kwesties onder de aandacht van potentiële partners, experts en ontwerpers van bedrijven, overheid en kennisinstellingen. Zij voegen zich dan bij de burgers om hun begrip van de problemen te verdiepen.
“De volgende stap is het co-creëren van conceptuele oplossingen voor deze problemen en deze testen in een echte situatie (living lab). Van daaruit werkt deze quadruple helix naar een product met een stevige businesscase toe die, als het succesvol blijkt te zijn, geëxporteerd kan worden. In deze context betekent ‘succesvol’ dat het product de sociale problemen die aan het begin van het proces zijn vastgesteld oplost. En daar gaat het voor ons allemaal om.”
“Betrokken burgers geven aan wat hun frustraties, zorgen of dromen zijn.”Guus Sluijter, gemeente Eindhoven
Wie financiert deze initiatieven?
“Het hangt ervan af welke van de meervoudige helix partners betrokken is in het project. Maar meedoen is ook een vorm van financieren. Financieren kan ook betekenen dat je je tijd doneert, kennis verstrekt of simpelweg het Smart Society initiatief bekostigt.
“Dat zal ik uitleggen door je te vertellen over het Smart Lighting project. In dit project geeft de gemeente Eindhoven een consortium van Philips en Heijmans het geld, enkele miljoenen, dat gereserveerd was voor het onderhoud van straatverlichting. Dit consortium gebruikt het geld om straatverlichting te onderhouden, terwijl ze tegelijkertijd innovatieve concepten en nieuwe functies daarvoor ontwikkelen, die gewenst zijn in de relevante gebieden van onze stad.
“Philips en Heijmans doneren hun tijd, verstrekken kennis en financieren ook het project. Net zoals de regering, die werkt met burgers en ondernemers, in ontwerpmethode sessies, om erachter te komen wat burgers, bedrijven en andere belanghebbenden nou eigenlijk willen. Het hele proces wordt gecontroleerd door TU/e. Zoals je ziet, draagt iedereen die meedoet wat bij.”
Hoe zet je een business case op voor smart city initiatieven? En hoe rechtvaardig je de investeringen?
“We hebben een rangschikking voor het scoren van Smart Society initiatieven. Factoren waar we rekening mee houden zijn hoe innovatief de projecten zijn, hoe integraal de projecten zijn voor onze organisatie, of in hoeverre de projecten betrekking hebben op co-creatie. Natuurlijk is de vereiste investering ook een factor waar we rekening mee houden.”
Kun je ons je strategie vertellen voor de veiligheid (privacy) van deze initiatieven?
Er zijn veel verschillende belangen betrokken in de publieke ruimte. Het is onze rol om ervoor te zorgen dat de publieke belangen, vooral die van onze burgers, worden gediend. Daartoe hebben we Open Data Principles en IoT Charter gecreëerd, die duidelijke regels en richtlijnen opgeven aan iedereen die met ons wil samenwerken. Dit trekt ook ondernemingen aan, omdat we ze duidelijkheid en geruststelling bieden over wat ze wel en niet kunnen doen.”
Kun je beschrijven hoe de initiatieven beheerd worden? (Gecentraliseerd, gedecentraliseerd? Dashboard)
In oktober nam de gemeenteraad het Smart Society programma over, waarin we vijf programmalijnen schetsen die de toekomstvisie van een Smart Society in Eindhoven vormen. Alle Smart Society initiatieven en projecten worden in één van deze vijf programmalijnen geplaatst, namelijk: data, infrastructuur, living labs, gemeenschap & ecosysteem en communicatie.”
“In samenwerking met het Smart Society programma team zorgen we ervoor dat projecten hun beloften afleveren omdat we alleen de afdelingen in onze organisatie die aan dit soort Smart Society projecten willen werken ‘subsidiëren’. We willen dat de afdelingen zelf, samen met hun externe partners, de eigenaren worden van deze projecten, in plaats van dat ze gewoon een klein team zijn ergens in de organisatie. Op deze manier vergemakkelijken we een brede overgang naar een Smart Society.”
Kunnen andere steden jullie expertise gebruiken en deze aanpak nabootsen voor hun stad?
“We zouden graag zien dat ze onze aanpak nabootsen. Eén belangrijk element in de ontwikkeling van Smart Cities en Societies is stoppen met iedereen zelf het wiel uit te laten vinden, en kijken naar manieren van samenwerken. Iets wat ons heel gelukkig zou maken is als andere gemeenten de Open Data Principles zouden gebruiken. Deze principes beschrijven hoe iedereen op een veilige manier gebruik kan maken van data in onze stad. Je moet deze principes overnemen als je met de gemeente Eindhoven wilt samenwerken aan data in onze stad.”
Wat is jouw visie op de slimme stad van de toekomst?
“We zien dat het een samenleving wordt voor de mensen, door de mensen, waarin burgers actief problemen in hun stad vaststellen, en iedere burger kan en mag deze problemen aangeven. Zij werken vervolgens samen met anderen, en gebruiken technologie en ontwerp om slimme oplossingen te creëren. Het oplossen van deze problemen verhoogt de kwaliteit van het leven van de burgers van Eindhoven. En door deze manier van deze problemen oplossen, krijgen we brede ondersteuning voor de oplossingen, burgers zijn echt betrokken en we weten zeker dat de oplossingen reageren op een behoefte in de samenleving. Dit zorgt ook voor een wijziging in de verdeling van rollen tussen burgers, bedrijven, regering en kennisinstellingen en voor nieuwe manieren van samenwerken. Dit is echt de weg vooruit.”
Waar doe je jouw kennis op van Smart Cities?
“Nou, ten eerste hebben we al een aantal geweldige Smart Society experts voor Eindhoven zelf werken. Dus organiseren we iets wat we Smart Society cafés noemen, waar we deze interne kennis vrij proberen te maken. Onze experts ontmoeten elkaar daar om kennis uit te wisselen en zo kunnen er verrassende connecties gemaakt worden.
“Extern zorgen we ervoor dat we verbonden zijn met de juiste steden en netwerken, en we bezoeken andere interesante Smart Cities. Onlangs zijn we naar Tallinn gegaan, de hoofdstad van Estland, om hun digitale overheid te ervaren, wat een geweldige leerervaring was. In onze eigen regio werken we samen met vele partners (bedrijven, instellingen, burgers) in het ecosysteem van de Brainport regio Eindhoven, en andere nationale en internationale netwerken. En nog belangrijker, we krijgen onze kennis van de Smart City Hub ;-)”