Ziekten als kanker lijken toch overdraagbaar te zijn. Dat stelt een groep wetenschappers in een artikel in het wetenschappelijk tijdschrift Science. In 2018 veroorzaakte een studie van onderzoekers uit Tübingen een sensatie toen ze ontdekten dat, in tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, Alzheimer besmettelijk zou kunnen zijn. Een internationaal team van onderzoekers gooit nu olie op het vuur met betrekking tot de overdraagbaarheid van “niet-overdraagbare ziekten”.
Tot nu toe gingen wetenschappers ervan uit dat ziekten zoals hart- en vaatziekten, kanker of bepaalde longziekten tot deze “niet-overdraagbare ziekten” behoren. Deze ziektes veroorzaken momenteel wereldwijd tot 70 procent van de niet-natuurlijke sterftes. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO ) is van mening dat ze worden veroorzaakt door een combinatie van genetische aanleg, levensstijl en omgevingsfactoren. Een overdraagbaarheid van persoon tot persoon is uitgesloten.
Een team van het “Humans & the Microbiome” programma van het Canadese instituut voor geavanceerd onderzoek (CIFAR), met deelname van professor Thomas Bosch van de Christian-Albrechts-Universität zu Kiel (CAU), heeft nu echter overtuigend bewijs gevonden dat veel ziekten die als niet-overdraagbaar zijn geclassificeerd, mogelijk via het microbioom van persoon tot persoon kunnen worden doorgegeven. De wetenschappers schrijven in het tijdschrift Science dat de darmflora ook betrokken is bij de overdracht. “Als onze hypothese juist blijkt te zijn, zal het onze visie op de volksgezondheid volledig herdefiniëren”, zegt Brett Finlay, professor in de microbiologie aan de Universiteit van British Columbia en hoofd van het CIFAR-onderzoeksprogramma “Humans & the Microbiome”.
De wetenschappers waren in staat om aan te tonen dat het menselijk microbioom significante veranderingen vertoont ten opzichte van het gezonde lichaam bij veel ziekten zoals obesitas, bepaalde darmziekten, hart- en vaatziekten of zelfs type 2 diabetes. Bovendien vonden ze in laboratoriumexperimenten talrijke bewijzen dat dergelijke veranderde microbiomen tot ziekten leidden in voorheen gezonde modelorganismen. Zo werd een muis met een normaal gewicht bijvoorbeeld te zwaar, nadat het darmmicrobioom van een zwaarlijvige muis op hem was overgebracht. “Het samenvatten van deze feiten suggereert dat veel ziekten die traditioneel niet als overdraagbaar worden beschouwd, overdraagbaar kunnen zijn”, zegt Finlay.
Overdracht van micro-organismen ook bij mensen mogelijk
Onderzoekers van de Bosch groep aan de Universiteit van Kiel ondersteunen deze hypothese. “Als laboratoriumdieren zoals zoetwaterpoliepen niet individueel worden gehouden, maar gedurende een bepaalde periode in een gemeenschappelijke leefomgeving, past het microbioom zich eerst aan elkaar aan, en vervolgens passen het uiterlijk en de verschijning zich aan elkaar aan”, legt Bosch uit. Zijn team was in staat om te laten zien dat de microben direct van het ene individu naar het andere gaan. “Het is mogelijk dat deze overdracht van het micro-organisme ook tijdens het menselijk samenleven plaatsvindt, bijvoorbeeld door intensieve sociale contacten of in gedeelde appartementen”, vermoedt Bosch.
De auteurs geven toe dat hun hypothese gewaagd is en dat veel van de betrokken mechanismen nog onbekend zijn. Het is bijvoorbeeld nog steeds niet bekend in welke gevallen deze vorm van overdracht toeneemt of dat “een gezonde toestand ook kan worden overgedragen”, zegt co-auteur Maria Gloria Dominguez-Bello, hoogleraar aan de Rutgers University in New Jersey. Om daar achter te komen is verder onderzoek nodig. De onderzoekers benadrukken echter dat er ongetwijfeld een significant verband bestaat tussen een verstoord microbioom en vele ziekten.
Verder onderzoek naar overdraagbaarheid
In toekomstig onderzoek hopen de wetenschappers uit te vinden hoe het microbioom in wisselwerking staat met bepaalde omgevingscondities en genetische factoren bij de overdracht van bijvoorbeeld ziekten. “De nieuwe hypothese maakt duidelijk dat we storingen in de microbiële kolonisatie van het lichaam veel meer dan voorheen als oorzaak van de ziekte moeten beschouwen en dat we ook de potentiële transmissiewegen nader moeten onderzoeken”, zegt Bosch. “De komende jaren zal dit aspect een van de speerpunten zijn van ons werk in ons Metaorganism Collaborative Research Center.
Als je dit artikel leuk vindt, lees dan ook:
