Vier wetenschappers van de universiteit van Helsinki in Finland lijken een remedie te hebben gevonden tegen de gevreesde ziekenhuisbacterie MRSA. Ze ontdekten een nieuwe klasse antimicrobiële verbindingen. Deze kunnen in bijna 99,9 procent van de gevallen de biofilm doden die de gevaarlijke bacterie beschermt. MRSA is tot nu toe ongevoelig voor de behandeling met antibiotica.
Staphylococcus aureus is een bacterie die bij veel mensen voorkomt, vooral op de huid en in de neus. De bacterie veroorzaakt normaal gesproken geen ziekte. Maar bij beschadiging van huid of slijmvliezen kunnen infecties ontstaan. Een bijzondere Staphylococcus aureus is de ziekenhuisbacterie MRSA, omdat deze resistent is tegen antibiotica.
Antibioticaresistentie is één van de grootste problemen van de 21e eeuw. Jaarlijks overlijden wereldwijd zo’n 700.000 patiënten door resistente bacteriën. Volgens de WHO zouden dat er in 2050 zelfs rond de 10 miljoen per jaar kunnen zijn. Onschuldige routine- operaties, blessures en infectieziektes kunnen dan al dodelijk zijn. Veelvoorkomende bacteriële infectieziektes zoals een longontsteking of gonorroe worden vanwege antibioticaresistentie in veel landen al behandeld met behulp van een gecombineerde kuur. Maar door het toenemende gebruik raken bacteriën ook beter bestand tegen deze behandelmethodes.
Duizend maal hogere doses
Hun meest effectieve vorm van verdediging is de biofilm. Dat is een complexe gemeenschap van bacteriën. Biofilmgemeenschappen vereisen tot duizendmaal hogere doses conventionele antibiotica dan afzonderlijke bacteriecellen. Ook de behandelingstijd moet langer zijn. Ongeveer 80 procent van ziekenhuisinfecties zijn biofilm-gerelateerd. Veel daarvan worden veroorzaakt door de bacterie Staphylococcus aureus. De vier promovendi ontdekten een nieuwe klasse van antimicrobiële verbindingen die de biofilmvorming van deze bacterie kunnen verstoren. Ze zijn ook in staat om bijna 99,9 procent van de bacteriële biofilmcellen te doden.
Koffiepauze
Microbioloog Paola San Martin Galindo, computationeel chemicus Ashenafi Legehar, medicinaal chemicus Ghada Hassan en medicinaal chemicus Riccardo Provenzani besparen met elkaar tijdens een koffiepauze hun onderzoeksprojecten. De Universiteit van Helsinki moedig namelijk samenwerking tussen verschillende onderzoeksgroepen voor multidisciplinaire studies aan. Zo ontstond het idee om een nieuw project te beginnen. Daarin ontwikkelden ze twee reeksen nieuwe verbindingen met een hoge antimicrobiële en anti-biofilm activiteit tegen de gevreesde bacterie.
Anderhalf miljoen verbindingen
“Met een computationele methode hebben we onze verbindingen ook vergeleken met ongeveer 1,5 miljoen verbindingen uit openbare databases. De resultaten toonden aan dat onze anti-biofilm verbindingen uniek zijn en dat geen enkele verbinding met een nauw verwante structuur een vergelijkbare activiteit vertoonde tegen deze bacterie,” zegt Ashenafi Legehar.
Deze bevindingen openen de deur naar de ontwikkeling van een nieuwe klasse van anti-biofilm middelen. “Deze studie is veelbelovend als een vroege fase in de ontdekking van geneesmiddelen. We hopen dat dit inspireert tot aanvullende ontdekkingen om antimicrobiële resistentie en superbugs te bestrijden,” aldus Riccardo Provenzani.
Ook interessant: Middeleeuwse zalf helpt in de strijd tegen resistente bacteriën
